Lotne substancje wydzielane przez rośliny Anna Grochot Jerzy Kotlinowski
Pochodzenie części wegetatywne kwiaty
Funkcje biologiczne: obrona zapylanie Zastosowanie: produkcja perfum
Niektóre lotne substancje
Części wegetatywne (1) Związkiem zapachowym najczęściej wydzielanym z części wegetatywnych jest izopren (szczególnie u drzew); chroni aparat fotostyntetyczny czerwonego dębu i kudzu gdy jest cieplej niż 40° C (stabilizacja błon tylakoidu lub wyłapywanie reaktywnych form tlenu) S – metylometionina chroni orzecha brazylijskiego przed chrząszczami Salicylan metylu wydzielany przez młode liście Leonardoxa africana; zwabia dzielne mrówki Petalomyrmex, które patrolują liście, poszukując groźnych dla rośliny insektów
Części wegetatywne (2) Substancje zapachowe wydzielane są również dopiero w momencie uszkodzenia rośliny; Pochodzą ze struktur sekrecyjnych, w których są syntetyzowane i magazynowane lub powstają w momencie uszkodzenia („green-leaf volatiles” – 6C aldehydy, alkohole i estry) Estry alifatyczne 3-heksen-1-olu wydzielane przez uszkodzony tytoń odstraszają ćmy chcące złożyć jaja (profil emitowanych zapachów jest inny w dzień i w nocy)
Funkcje substancji zapachowych pochodzących z części wegetatywnych Odstraszanie wygłodniałych larw i owadów Zwabianie nieszkodliwych dla roślin owadów, które pożerają jaja lub larwy szkodników „roślinna solidarność” – u roślin rosnących w pobliżu sztucznie uszkodzonych sąsiadów (nawet innego gatunku) zaobserwowano mniejszą ilość uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki; rośliny nie miały kontaktu poprzez glebę
Kwiaty (1) zwodnicza orchidea oszukany Gucio zapłakana Maja zwodnicza orchidea (Ophrys spegodes) oszukany Gucio (Andrena nigroaenea) zapłakana Maja
PRZED ZAPYLENIEM C21-C29 alkany i alkeny obecne w orchideach; Maja oczekująca na Gucia wydziela identyczne substancje PO ZAPYLENIU Kwiaty produkują pochodne farnezylu; podobnie czyni Maja, która obraziła się na Gucia
Kwiaty (2) Pseudokopulacja naprowadzanie pszczoły naprowadzanie pszczoły do wnętrza kwiatu (BAMT)