DIAGNOSTYKA CHORÓB TARCZYCY Badania laboratoryjne Badania ultrasonograficzne Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa Badania izotopowe
Badania laboratoryjne Oznaczanie stężenia TSH w surowicy krwi Oznaczanie stężeń wolnych hormonów tarczycy FT3, FT4 Oznaczanie stężenia przeciwciał tarczycowych antytyreoglobulinowych (a-Tg) Antyperoksydazowych (a-TPO) Przeciwko receptorowi TSH (TBII) Oznaczanie poziomu tyreoglobuliny (Tg)
BADANIE ULTRASONOGRAFICZNE TARCZYCY Aparaty pracujące w czasie rzeczywistym Głowice liniowe o wysokiej częstotliwości od 5-10 MHz Emisja fal dźwiękowych o wysokiej częstotliwości i rejestracja wiązki odbitej Fale dźwiękowe ulegają zjawisku pochłaniania, odbicia i rozproszenia w zależności od właściwości tkanek - impedancja akustyczna
Badanie ultrasonograficzne Ocena wielkości tarczycy: grubość szerokość głębokość obu płatów ocena echostruktury miąższu ocena obecność zmian ogniskowych ocena charakteru zmian ogniskowych zmiany lite torbiele
TCHAWICA SKÓRA TK. PODSKÓRNA MIĄŻSZ TARCZYCY TĘTNICA SZYJNA MIĘSIEŃ DŁUGI SZYI
SKÓRA TK. PODSKÓRNA MIĄŻSZ TARCZYCY ŻYŁA SZYJNA
Prawidłowa tarczyca
TARCZYCA O NIEJEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHO STRUKTURZE – OBRAZ CH TARCZYCA O NIEJEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHO STRUKTURZE – OBRAZ CH. GRAVESA-BASEDOWA
TARCZYCA O JEDNORODNIE OBNIŻONEJ ECHOSTRUKTURZE
Obliczanie objętości tarczycy Gp x Szp x Dp Gl x Szl x Dl V [ml] = + 2 2 V- objętość G - głębokość Sz - szerokość D - długość p - prawy płat l - lewy płat
SCYNTYGRAFIA TARCZYCY RADIOFARMACUTYKI 99m Tc: T1/2 = 6,02h, energia promieniowania 140,5 keV, rodzaj promieniowania – gamma, radioizotop generatorowy 131I : T1/2 = 8,05dnia, energia promieniowania 364 keV, rodzaj promieniowania – gamma i beta, radioizotop reaktorowy 123I : T1/2 = 13h, energia promieniowania 159 keV, rodzaj promieniowania – gamma, radioizotop cyklotronowy
SCYNTYGRAFIA TARCZYCY – PROTOKÓŁ BADANIA SCYNTYGRAFIA 99m Tc SCYNTYGRAFIA 131 I aktywność 1-2 mCi(37-74 MBq) droga podania – i.v. czas od podania dawki do wykonania akwizycji 20 – 30 min. czas akwizycji zliczeń – 5 min. aktywność 80 - 150 µCi (2-4 MBq) droga podania – p.o. czas od podania dawki do wykonania akwizycji 24h (ew. 6h) czas akwizycji zliczeń – 5 min.
WSKAZANIA DO BADAŃ SCYNTYGRAFICZNYCH TARCZYCY SCYNTYGRAFIA 99m Tc SCYNTYGRAFIA 131 I diagnostyka różnicowa pacjentów z nadczynnością tarczycy ocena charakteru guzka tarczycy ocena wielkości wola wole zamostkowe ektopia tkanki tarczycowej test jodochwytności (przed terapią 131I oraz w zapaleniach tarczycy)
SCYNTYGRAFICZNA OCENA GUZKÓW TARCZYCY guzki „zimne” – guzki nie gromadzące znacznika lub gromadzące znacznik w stopniu niższym niż otaczająca tkanka tarczycy guzki „ciepłe” – guzki gromadzące znacznik w stopniu podobnym do otaczającej tkanki tarczycy guzki „gorące” - guzki gromadzące znacznik w stopniu wyższym niż otaczająca tkanka tarczycy
PORÓWNANIE SCYNTYGRAFI 99m Tc i 131I
Rak tarczycy rak brodawkowaty rak pęcherzykowy rak rdzeniasty rak anaplastyczny
RAK ZRÓŻNICOWANY TARCZYCY – DIAGNOSTYKA I TERAPIA Diagnostyka: scyntygrafia całego ciała 131I po operacji protokół 1) podanie dawki 2 mCi 2) odczyt jodochwytności nad szyją 3) badanie całego ciała pod kątem przerzutów kwalifikacja 1) T24<1% - supresja tyroksyną 2) T24 1-20% - ablacja kikutów radiojodem 3) T24> 20% - restrumektomia Ablacja kikutów tarczycy protokół: TSH >30 IU/L, dawka 60 – 100 mCi, wykonanie scyntygrafii poterapeutycznej cel: zniszczenie resztek tarczycy w celu zniszczenia mikro ognisk 2) uwidocznienie niskojodochwytnych przerzutów 3) monitorowania za pomocą tyreoglobuliny Leczenie przerzutów protokół: powtarzane dawki 100 – 200 mCi dalsze monitorowanie: scyntygrafia całego ciała 131I, Tg, rtg klatki piersiowej, p. TSH w surowicy krwi