LECZENIE ZAPARĆ

ZAPARCIE DEFINICJA: Rzadkie lub utrudnione oddawanie stolca Oddawanie stolca rzadziej niż 3 razy w tygodniu Napięcie Twardy (‘owczy’ stolec) w 25% Niekompletna ewakuacja w 25% 3. Nadmierny wysiłek przy 25% wypróżnień 4. Mniej niż 2 wypróżnienia w tygodniu przez 12 miesięcy

ZAPARCIE Epidemiologia: Dorośli 10% Osoby starsze 20 do 30 % [22% w populacji] [50% u przebywających w domach opieki] [63% u hospitalizownych]

ZAPARCIE Patofizjologia: Ruchy robaczkowe Jelito cienkie: głód: mnogie wyładowania spontanicznej czynności ruchowej co 90-120 minut, związane ze zwiększonym wydzielaniem żołądkowym, trzustkowym i żółciowym. karmienie: regularna czynność zostaje zaniechana i zaczyna się czynność ruchowa związana z opróżnianiem żołądka.

ZAPARCIE Patofizjologia: Ruchy robaczkowe Jelito grube: rzadsze epizody postępującej czynności ruchowej, w badaniach manometrycznych stwierdza się ok. 6 w ciągu doby z dwoma szczytami: Silniejszy związany z przebudzeniem i śniadaniem Słabszy związany z posiłkiem w ciągu dnia

ZAPARCIE RUCZY ROBACZKOWE: Resztki pokarmowe zalegają w jelicie cienkim ok. 1-2 godz. Resztki pokarmowe zalegają w jelicie grubym ok. 1-3 dni Czas zalegania jest wydłużony przez brak aktywności

ZAPARCIE Czynność jelitowo-odbytnicza: Miogenna: ’rozruszniki’ w błonie mięśniowej – depolaryzacja rozprzestrzenia się przez zwoje mięśniówki jelitowej. Neurogenna: parasympatyczna. Hormonalna: substancja P (kurcząco), wazoaktywny polipeptyd jelitowy (rozkurczająco) poprzez wydzielanie tlenku azotu

ZAPARCIE Czynność jelitowo-odbytnicza: Stolec dłużej przebywa w prostnicy. Ruchy masy do lewej części jelita. Powolne odcinkowe kurcze w lewym odcinku jelita. Rozciągnięcie odbytnicy. Rozluźnienie zwieracza wewnętrznego. Skurcz zwieracza zewnętrznego Rozluźnienie mięśni łonowo-odbytniczych przy próbie Valsalvy.

ZAPARCIE Czynność jelitowo-odbytnicza: Ciśnienie w próbie Valsalvy przeniesione na odbytnicę Niewielkie uniesienie przepony miednicy Otwarcie kanału odbytnicy z wydaleniem stolca Kontakt odbytu z przesuwającym się stolcem – odruch odbytniczo-jelitowy Siła odruchu wprost proporcjonalna do wielkości stolca

ZAPARCIE Czynność jelitowo-odbytnicza: Czas pasażu żołądkowo-jelitowego: Zdrowi starsi = normalny Zdrowi starsi z zaparciem = opóźniony Czynność łonowo-odbytnicza: Zewnętrzny zwieracz odbytu i napięcie przepony miednicy = obniżona (cukrzyca, wielorództwo, przewlekłe napinanie). Obniżona reaktywność odbytnicy u osób starszych

ZAPARCIE Etiologia: Zawartość włóknika w diecie: Stymuluje prawidłowy czas pasażu i częste stolce i obniża zużycie środków przeczyszczających. Obniżone spożycie u osób starszych Czasem bez efektu przy dużym zaleganiu. Zawartość wody w diecie

ZAPARCIE Brak ruchu: Leki: Aktywność fizyczna redukuje częstość zaparć u osób starszych. Leki: Antagoniści wapnia, narkotyki, leki przeciwdepresyjne, leki cholinolityczne Preparaty wapnia, NLPZ, żelazo, leki zapierające.

ZAPARCIE Choroby: Hipokalemia Hipomagnezemia Niedoczynność tarczycy Cukrzyca Choroba Parkinsona Otępienie Udary

ZAPARCIE Zaburzenia anatomiczne: Szczelina odbytu Wypadanie śluzówki Powiększenie bańkiodbytnicy Uchyłkowatość jelita Zaburzenia przepony miednicy Zaburzenia zwieraczowe

ZAPARCIE Badanie: Pełne fizykalne, brzucha, odbytu. Diagnoza: częste błędy. Reakcja interpretowana jako biegunka Niedrożnośc jelit Ból brzucha z nietrzymaniem

ZAPARCIE Leczenie: Profilaktyka 5. leki przeczyszczające Ćwiczenia 7. Środki masowe Picie płynów 8. Chirurgia Dieta wysokowłóknikowa

ZAPARCIE Leczenie: najważniejsza jest profilaktyka. Edukacja pacjenta. Ćwiczenia: najważniejszym czynnikiem pobudzającym perystaltykę i defekację jest zachęcanie do przebywania w pozycji pionowej i wysiłek fizyczny. Podaż płynów: stolec w zaparciu ma niską zawartość wody. Podaż włóknika: ostre zaparcia są rzadkie na diecie bogatej we włóknik, przewlekłe zaparcia słabo reagują na włóknik.

LECZENIE ZAPARĆ Uzupełniające leczenie alternatywne: Leki ziołowe Masaż brzucha Akupunktura Biofeedback

LECZENIE ZAPARĆ Leki przeczyszczające: pobudzające i zmiękczające Leki pobudzające perystaltykę przyspieszy pasaż Mniej czasu na wchłanianie wody Miękki stolec Zmiękczanie stolca związane jast ze zwiększeniem masy Rozciągnięcie ściany jelita Pobudzenie odruchu skurczowego mięśni jelita

LECZENIE ZAPARĆ Środki masowe zwiększają objętość mas kałowych otręby, metylceluloza, agar Zmiękczają twardy stolec i ustalają konsystencję miękkiego stolca Są oporne na działanie bakterii Skuteczne w łagodnych zaparciach Konsystencja stolca nie jest akceptowana przez wszystkich.

LECZENIE ZAPARĆ środki działąjące osmotycznie Wodorotlenek Magnezu Tani, właściwości osmotyczne i pobudzające Sorbitol i Laktuloza Drogi, powoduje wzdęcia Polietylen glikolu Dobry przy parciu na stolec

LECZENIE ZAPARĆ środki zmiękczające kał Zwiększają przenikanie wody do stolca olej parafinowy powoduje rozmiękanie mas kałowych dokuzany (Laxol, Dipolaxan) są związkami powierzchniowo czynnymi; obniżają napięcie powierzchniowe fazy tłuszczowo-wodnej, ułatwiając przenikanie wody i tłuszczów w głąb mas kałowych w jelicie grubym Oleje mineralne – przewlekłe używanie może spowodować deficyty witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, związane z nadmiernym działaniem przeczyszczającym

LECZENIE ZAPARĆ środki kontaktowe Środki roślinne Środki kontaktowe