prezentacja multimedialna do scenariusza zajęć profilaktycznych DOPALACZE prezentacja multimedialna do scenariusza zajęć profilaktycznych

CO TO SĄ DOPALACZE? (definicja)

DOPALACZE -(z ang. smarts, legal highs, herbal high, boostres) substancje o działaniu psychoaktywnym zażywane w celu wywołania efektu odpowiadającego zażyciu narkotyków. Wytwarzane są pod postacią proszków, mieszanin ziół, wyciągów, kapsułek i tabletek. Zaczynają działać już nawet po 1-5 minutach od zażycia, a efekt ich działania, w zależności od rodzaju, utrzymuje się od 30 minut do nawet 20 godzin.

(skład i forma występowania) CO TO SĄ DOPALACZE? (skład i forma występowania)

DOPALACZE Najczęściej jest tak, że jeden dopalacz zawiera w sobie związki pochodzące nie z jednej, ale kilku, a nawet kilkunastu roślin! A ponieważ każda z nich może (i zwykle ma) po kilka substancji o działaniu psychoaktywnym, alkaloidy, nietrudno sobie wyobrazić, jak działa taki dopalacz. Po spożyciu takiej piorunującej mieszanki pojawia się nadwrażliwość zmysłowa, zmienne nastroje, charakteryzujące się nagłym przejściem od euforii do depresji, omamy.

(wpływ na zdrowie i życie człowieka) DZIAŁANIE DOPALACZY (wpływ na zdrowie i życie człowieka)

WPŁYW DOPALACZY NA ZDROWIE I ŻYCIE CZŁOWIEKA - Przyspieszenie rytmu serca i podwyższenie ciśnienia krwi, - Długotrwałe stosowanie może powodować uszkodzenie serca i naczyń krwionośnych, problemy z oddychaniem, śpiączkę, a nawet śmierć,  -Wpływają na zmiany w mózgu oraz zmiany w jego funkcjonowaniu, - Powoduje zniekształcenie otaczającej rzeczywistości, tzw. halucynacje, - Dopalacze mogą także powodować stan dezorientacji, w który osoba traci kontakt z rzeczywistością, odczuwa irracjonalny strach, lęk lub złość, oraz mówi rzeczy, które nie mają sensu dla osoby słuchającej.

RODZAJE DOPALACZY (podział na grupy)

Dopalacze można podzielić na dwie grupy: 1 GRUPA – SYNTETYCZNE: dostępne głównie pod postaciami tzw. party pills (zwykle postać tabletek lub kapsułek i ich głównym przeznaczeniem jest poprawa nastroju oraz ułatwienie znoszenia wysiłku fizycznego na imprezach tanecznych). 2 GRUPA – NATURALNE: obejmujące zioła lub ich mieszanki typu spice (susze, które stosuje się jak tytoń- pali w fajkach lub spala w pomieszczeniu jak kadzidełka  mające w sposób legalny powodować efekty zbliżone do palenia marihuany czy opium).

Oto najbardziej popularne substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, z uwzględnieniem statusu prawnego obowiązującego w Polsce:

Dopalacze syntetyczne:

BZP

BZP– substancja syntetyczna należąca do pochodnych piperazyny. Forma: biały proszek (tabletki, kapsułki) lub jasna żółto – zielona ciecz. Działanie: działa stymulująco na OUN, podobnie do objawów występujących po zażyciu amfetaminy lub metamfetaminy, ale dziesięciokrotnie słabszych. Skutki: częstoskurcz serca, nadciśnienie, powoduje pobudzenie, euforię, zwiększa czujność, poprawia samopoczucie, powoduje samozadowolenie, poczucie niepokoju, wymioty, bóle głowy, kłopoty ze snem, dezorientację oraz poczucie załamania, suchość w gardle, problemy z oddawaniem moczu. Wg prawa: substancja objęta kontrolą zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii ( z 8 maja 2009r. Dz.U. z 2009r. Nr 63, poz. 520) 

TFMPP

Działanie: wraz z BZP stymuluje OUN.  TFMPP – substancja syntetyczna o działaniu psychoaktywnym i stymulującym, używana jako legalny zamiennik amfetaminy. Forma: biały proszek; występuje w połączeniu z BZP w postaci tabletek lub kapsułek. Działanie: wraz z BZP stymuluje OUN. Skutki: odwodnienie, przyspieszenie tętna, bezsenność, niepokój, mdłości i wymioty, bóle mięśni i głowy, drgawki. Wg prawa: substancja objęta kontrolą w Danii, Szwecji, Grecji, Chorwacji, Nowej Zelandii.

JWH - 018

JWH-018 – substancja syntetyczna z rodziny kanabinoidów. Forma: grudkowata, twarda, lepka substancja przypominająca wyglądem haszysz. Jej kolor przyjmuje odcienie brązu w zależności od stężenia lub metody przygotowania (krystalizacja, rozdrobnienie). Najczęściej jest dodawana do mieszanek ziołowych. Pochodzi z Chin. Działanie: jest zbliżone do marihuany i haszyszu. Skutki: wzrost ciśnienia krwi, przekrwienie gałek ocznych, zaburzenia koordynacji ruchowej, zaburzenia uwagi, wysuszenie śluzówek, przyspieszone tętno, zawroty głowy, apatia, dekoncentracja, lęki. Wg prawa: w Polsce substancja ta została objęta kontrolą

MEFEDRON

Forma: biały proszek rozpuszczalny w wodzie, tabletki, kapsułki. MEFEDRON – subst. syntetyczna, pochodna katynonu. Stosowany jako stymulant i empatogen (wyzwala empatię i zdolność wczuwania się w sytuację innych).  Forma: biały proszek rozpuszczalny w wodzie, tabletki, kapsułki. Działanie: pobudzenie, euforia, otwartość, podniecenie, gonitwa myśli, rozszerzenie źrenic, rumieńce na twarzy, drżenie rąk, gęsia skórka, pocenie, zmiany temperatury ciała, podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia rytmu serca, silne pragnienie przyjęcia kolejnej dawki, szczękościsk, przejściowa utrata pamięci krótkotrwałej, halucynacje, nudności, wymioty, kłopoty z krążeniem krwi, wysypka, uczucie niepokoju, paranoja, nadpobudliwość i urojenia. Wg prawa: od 25 czerwca 2010 r. znalazł się w wykazie substancji objętych kontrolą.

Dopalacze naturalne:

MIESZANKI ZIOŁOWE

Forma: susz roślinny, często aromatyzowany, skręty. MIESZANKI ZIOŁOWE Forma: susz roślinny, często aromatyzowany, skręty. Działanie: efekty jak po zażyciu konopi, w zależności od nastroju i indywidualnych cech organizmu wywołuje stan euforii, stymuluje lub działa uspokajająco i relaksująco. Skutki: bóle głowy, bóle w okolicy klatki piersiowej, płytki oddech, znużenie, brak chęci do działania, problemy ze skupieniem uwagi, lęki.

SZAŁWIA WIESZCZA

Forma: susz roślinny, skręty, ekstrakt. SZAŁWIA WIESZCZA - roślina o silnym działaniu halucynogennym, w stanie naturalnym występuje w Meksyku na wys. 300 – 1800 m.n.p.m. Forma: susz roślinny, skręty, ekstrakt. Działanie: zależy od indywidualnych predyspozycji organizmu, dawki i nastroju. Działa krótko i intensywnie. Najczęściej się ją pali. Skutki: ataki szału, koszmarne halucynacje, urojenia, niekontrolowanie swoich czynów, co może spowodować wypadek, uszkodzenie ciała. Wg prawa: w Polsce została objęta kontrolą zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 8 maja 2009 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 63, poz. 520). 

FLY AGARIC

FLY AGARIC – naturalny środek odurzający, występujący w postaci muchomora plamistego lub czerwonego. Forma: susz z grzyba kapelusza, wywar ze świeżych lub wysuszonych owocników. Działanie i skutki: stan odurzenia, nadmierna gadatliwość, wesoły nastrój, dobre samopoczucie, halucynacje, uspokojenie, przygnębienie, szał, pobudzenie psychomotoryczne, rozdrażnienie, wściekłość, nadwrażliwość sensoryczna, osłabienie, zmęczenie, zaburzenia równowagi, pocenie się, zawroty głowy, nudności, gorączka, zaczerwienienie skóry, suchość jamy ustnej.

KRATOM

KRATOM – nazwa drzewa liściastego Mitragyna Speciosa. Uważany za łagodniejszą formę opium pomimo 30 x silniejszego działania. Forma: susz z liści albo brunatny, sproszkowany ekstrakt z liści w formie kapsułek Działanie: wpływa stymulująco i depresyjnie na OUN. W małych dawkach działa pobudzająco, w większych prowadzi do euforii, błogostanu, wreszcie do senności. Skutki: wymioty, wpływa na perystaltykę jelit, może powodować brązowienie skóry, obniża sprawność psychomotoryczną, uzależnia. Wg prawa: w Polsce objęty kontrolą

ARGYREIA NERVOSA

ARGYREIA NERVOSA (powój hawajski) – roślina pochodząca z płd. Azji. Forma: pnącze z liśćmi o kształcie sercowatym o długości 5cm, pokrytymi srebrzystymi włoskami. Kwiaty czerwone o długości 1-1,5cm. Nasiona twarde, koloru brązowego, o średnicy około 5mm. Działanie: jeden z psychodelików, stosowany w Meksyku.  Skutki: daje poczucie specyficznej właściwości widzenia przez skórę, pod strukturę tkanek, powoduje nadwrażliwość na światło, halucynacje wzrokowe i słuchowe, uspokojenie lub pobudzenie i euforię, bezsenność, głębokie refleksje, przygnębienie. Mogą pojawić się wymioty, biegunka, skurcze i ból brzucha, trudności w oddychaniu. Wg prawa: roślina objęta kontrolą zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 8 maja 2009 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 63, poz. 520).

CALEA ZATACECHICHI 

Forma: krzew 1-1.5 m wysokości, występuje w postaci kapsułek i suszu. CALEA ZATACECHICHI  – roślina występująca w Meksyku i Ameryce Środkowej. Stosowana do obrzędów szamańskich, nazywana liściem bogów. Forma: krzew 1-1.5 m wysokości, występuje w postaci kapsułek i suszu. Działanie: jest środkiem psychoaktywnym, który się pali lub przyjmuje w postaci wywaru. Ma gorzki smak. Skutki: wywołuje reakcje alergiczne, zawroty głowy, mdłości, senność, obniża sprawność psychomotoryczną. Wg prawa: została objęta kontrolą zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 8 maja 2009 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 63, poz. 520).

LION

LION (lwi ogon, lwie ucho, Wild Dagga, Leonotis Leonurus) – roślina występująca w Południowej i Wschodniej Afryce. Zwana „dziką daggą”. Używana zamiast konopi indyjskich. Forma: susz lub ekstrakt z liści lub kwiatów, jest składnikiem mieszanek ziołowych. Działanie: Dym, który powstaje podczas palenia wywołuje euforię, czasami senność i empatię. Skutki: zaburzenia świadomości i percepcji, wpływa na zdolność kierowania pojazdami. Powoduje nudności i wymioty. Lion wg prawa: w Europie nie podlega kontroli. W Polsce została objęta kontrolą zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii, która weszła w życie 8 maja 2009 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 63, poz. 520).

DLACZEGO Z DOPALACZAMI JEST TAK DUŻY PROBLEM? (stosunek prawa do dopalaczy)

Produkcja, sprzedaż i reklamowanie dopalaczy jest obecnie w Polsce ustawowo zakazane. Sprzedawcy tych specyfików za wszelką cenę próbują jednak obejść obowiązujące w tym zakresie przepisy i zakazane substancje oferują w nielegalnej sprzedaży jako produkty kolekcjonerskie czy kadzidła.  Obecnie w wykazie środków odurzających i psychotropowych znajduje się 114 substancji psychoaktywnych znajdujących się w dopalaczach. Niestety walka z dopalaczami przypomina walkę z wiatrakami. Kiedy jedne są zakazywane i wpisywane na listę, to powstają nowe.

GŁÓWNE NIEBEZPIECZEŃSTWA ZWIĄZANE Z DOPALACZAMI

1. Niejednorodność (te same dopalacze potrafią mieć odmienny skład chemiczny!) 2. Zatrucie organizmu nieznaną substancją chemiczną (produkcja odbywa się w nieodpowiednich warunkach, w badanych próbach znajduje się wiele zanieczyszczeń i pół-produktów) 3. Niebezpieczne efekty uboczne (do produkcji dopalaczy stosowane są: kleje, rozpuszczalniki, farby) 4. Nieokreślona dawka (stężenie substancji powodujących efekt narkotyczny może być wielokrotnie wyższe niż w klasycznych narkotykach, co ułatwia przedawkowanie)

5. Długotrwałe zniszczenia w organizmie (przyjmowanie toksyn nie jest zdrowe, nawet jednorazowo - odkładają się one w ciele i mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości i choroby w niedługim czasie) 6. Nieodwracalne niszczenie organizmu a nawet śmierć (przykład najnowszego "dopalacza„, który nosi nazwę "Krokodyl" i w Rosji jest od niego uzależnione już ponad 30.000 osób; powoduje odchodzenie skóry od ciała, w rezultacie amputacja kończyn, jednym słowem rozkład już po zażyciu jednej dawki!!!)

WYPOWIEDZI OSÓB, KTÓRE ZETKNĘŁY SIĘ Z DOPALACZAMIW SPOSÓB POŚREDNI BĄDŹ BEZPOŚREDNI

To jest tragedia, na którą nie da się patrzeć! Wypowiedź pielęgniarki pracującej na oddziale gdzie trafiają pacjenci z najcięższymi schorzeniami po narkotykach:  - W tej chwili rynek zalewają dopalacze, które są substancjami bardzo niebezpiecznymi. Czasami już po jednej dawce zmiany są nieodwracalne. Chcę ostrzec osoby, które chcą po coś takiego sięgnąć: z tego nie da się już wyjść. To jest tragedia, na którą nie da się patrzeć! Ostatnio na oddział trafił człowiek po zażyciu "Krokodyla". Zdjęcia, jakie pokazuje pielęgniarka, przerażają: ciało jest czarne, skóra odpada. Powstaje martwica. - Niestety, najczęściej w takim przypadku musi nastąpić amputacja kończyn. Nie jesteśmy w stanie zatrzymać postępu choroby. "Krokodyl" jest, moim zdaniem, w tym momencie najbardziej groźnym środkiem na polskim rynku - podkreśla kobieta.  Kobieta rozwiewa powszechne przekonanie, że substancje psychoaktywne zażywają wyłącznie osoby ze środowisk dotkniętych patologią. - To są często ludzie z dobrych rodzin! Bardzo wielu pacjentów ma bogatych rodziców - podkreśla.

Wypowiedź 16-latka z suwalskiego gimnazjum po długotrwałym braniu dopalaczy (Chłopak sam zgłosił się do redakcji Gazety Współczesnej, by ostrzec innych.): Przez ostatnie kilka tygodni codziennie z kolegami braliśmy dopalacze. Przez to świństwo niemal przeszedłem na tamten świat. Kupiliśmy z kolegami po woreczku tzw. mieszanki ziołowej "tajfun”, która kosztowała około 20 złotych. Sprzedawca powiedział, że po tym będziemy mieli odlot. Jak się okazało, miał racje. Nigdy w życiu nie miałem takiego humoru, jak po wypaleniu tego pierwszego skręta.  Czułem się bardzo pobudzony. Wydawało mi się, że mogę wszystko . Bez przerwy się śmiałem. Tak mi się podobało, że od tamtej pory brałem codziennie. W końcu jednak, po wypaleniu kilku skrętów, źle się poczułem. Cały drżałem, serce biło jak szalone, oblały mnie poty i wymiotowałem. A przed oczami latały mi diabły i inne straszne stworzenia. Byłem pewien, że umieram. Straciłem przytomność. Obudziłem się w szpitalu. Lekarze twierdzili, że cudem mnie odratowali. Po tym, co przeszedłem, na pewno już tego nie zrobię. Radzę też innym, aby nawet nie próbowali. Mózg można sobie wypalić.

Mam 20 lat, a problem z narkotykami mam od siedmiu z małymi przerwami. Wypowiedź Macieja Miśkiewicza, uzależnionego od narkotyków i dopalaczy, który trafił do Monaru w Łodzi: Mam 20 lat, a problem z narkotykami mam od siedmiu z małymi przerwami. Byłem tu w Monarze już trzy lata temu, kiedy byłem uzależniony od amfetaminy i marihuany. Normalny narkotyk wykryją w organizmie przez testy, a dopalacza nie. Dobry zamiennik.  Teraz dopalacze są lepsze, mocniejsze od marihuany. Nie wiem, co tam dają, jakieś kleje, trutki, ale dopalacze są coraz silniejsze.  Trzy miesiące z dopalaczami robi w głowie większe spustoszenie niż trzy lata palenia marihuany. Po zażywaniu dopalaczy coś się dzieje z psychiką. Zaczęło mi się wydawać, że ktoś mnie prześladuje albo że wszyscy mi się przyglądają. Po jakimś miesiącu. Stałem się bardziej agresywny i bardziej obojętny na wszystko. Coś zaczęło mi się dziać z głową. Nie wiem nawet, jak to opisać. Przestałem brać bo nie miałem już nikogo. Wróciłem do matki do Człuchowa. Powiedziałem: "Mamo, jakoś się ogarnę". Ale nie potrafiłem. Już nawet nie ukrywałem, że biorę dopalacze. Dopadły mnie jakieś wybuchy agresji, zaczepki sąsiadów. Leżę w pokoju, otwarte okno i słyszę, jak sobie o mnie rozmawiają: Ten spod 24 to już jest psychicznie chory. Zostawili mnie najlepsi znajomi. W końcu sam poszedłem do psychiatry, a później zgłosiłem się do Monaru Człowiek musi spaść na dno, żeby sobie uświadomić, że dalej już tak nie może. Na pewno jakoś mi się ułoży, jak tylko wyjdę z tego. Albo nie, lepiej nie będę mówił "na pewno". 

KONIEC