Powtórka z geografii Grupa 8-9 Tytuł Listopad 2011

I Co to jest geografia?

Geografia to ... nauka przyrodnicza i społeczna zajmująca się badaniem powierzchni Ziemi.

Powłoki Ziemi • atmosfera - powłoka powietrzna • hydrosfera - powłoka wodna • litosfera - powłoka skalna • pedosfera - powłoka glebowa • biosfera - powłoka organizmów żywych  

II Położenie Polski POLSKA

Cechy położenia geograficznego Polski Polska to kraj znajdujący się w środkowej części Europy ograniczony od północy przez wody Morza Bałtyckiego zaś od południa przez pasmo Karpat i Sudetów jako środek kontynentu europejskiego należy mieć na uwadze współrzędne geograficzne( 21 stopni i 35 ‘E, 52 stopni i 35 ‘N), które wyznaczają punkt na Nizinie Mazowieckiej (miejscowość Koło).

Jako najdalej wysunięte punkty Polski uznaje się: 1 - Gwiazda Północy 54 stopnie 50’08” N, położony na wschodnim krańcu kamiennego umocnienia brzegu w Jastrzębiej Górze; według pomiarów z 2000 r., co czyni go teraz najdalej wysuniętym na północ punktem. Przez wiele lat za najdalej wysunięty na północ punkt uważana Przylądek Rozewie 54o 50’N 2 - na południu szczyt Opołonek w Bieszczadach (49 stopni 0’ szerokości geograficznej północnej N) 3 - na wschodzie kolano Bugu na wschód od miejscowości Hrubieszów (24 stopnie 8’długości geograficznej wschodniej E) 4 - na zachodzie kolano Odry na zachód od Cedyni (14 stopni 7 ‘ długości geograficznej wschodniej E).

Granice Polityczne Niemcy Polska graniczy z 7 krajami: Na zachodzie Niemcy 467 km Na południu Słowacja 541 km Czechy – 790 km Na północy Rosja ( Obwód kaliningradzki) – 210 km Na wschodzie Litwa – 103 km Białoruś - 416 km Ukraina - 529 km Na północy granica państwa przebiega wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego - 440 km Ogólna długość granic lądowych wynosi 3056km, a łącznie z granicami morskimi 3496 km Morze Bałtyckie Rosja Litwa Białoruś Niemcy Czechy Ukraina Słowacja

Podział administracyjny – 16 województw

III Wody powierzchniowe

Rzeki Jeziora Stawy Bagna i mokradła Sztuczne zbiorniki i kanały

Rzeki Morza Bałtyckiego – 99,8%, w tym: dorzecze Wisły – 55,7%; Teren Polski, biorąc pod uwagę uwarunkowania hydrograficzne, leży w zlewisku trzech mórz: Morza Bałtyckiego – 99,8%, w tym: dorzecze Wisły – 55,7%; dorzecze Odry – 33,9%; rzeki pobrzeża bałtyckiego – 9,3%; dorzecze Niemna – 0,8%; Morza Czarnego 0,2%: dorzecze Dunaju (Orawa) dorzecze Dniestru; Morza Północnego: dorzecze Łaby (Izera, Orlica) Zlewisko to - obszar lądowy, z którego wszystkie wody powierzchniowe i podziemne spływają do jednego morza, oceanu bądź też innego zbiornika wodnego.

Dorzecza i zlewiska rzek Polski Zlewisko M. Bałtyckiego Dorzecze Wisły Dorzecze Odry Dorzecze Niemna Dorzecze rzek pobrzeża Bałtyku Zlewisko M. Północnego dorzecze Łaby Zlewisko M. Czarnego Dorzecze Dunaju Dorzecze Dniestru Działy wodne

Rzeki Najdłuższe rzeki w Polsce: Wisła (długość 1049 km, powierzchnia dorzecza 194 425 km2, a średni przepływ wody to 1020 m3/s) Odra (długość 854 km (742 km w Polsce) dorzecze 118 861 km2, średni przepływ wody 560 m3/s) Warta (długość 808 km, dorzecze 54 529 km2, średni przepływ wody 215,0 m3/s) Bug (długość 772 km (w tym w Polsce 587 km) dorzecze 39 420 km2, średni przepływ wody 155 m3/s) Narew (długość 484 km ( 448 km w Polsce) dorzecze 75 175 km2, średni przepływ wody to 318 m3/s) San (długość 443 km, dorzecze 16 861 km2, średni przepływ wody to 125 m3/s) Noteć (długość 388 km,  dorzecze 17 330 km2, średni przepływ wody to 76,6 m3/s) pozostałe duże rzeki Polski to: Pilica, Biebrza, Bzura, Nysa Kłodzka, Prosna.

Jeziora Jeziora naturalne o największej powierzchni w Polsce to: Śniardwy (typ morenowy, zajmuje powierzchnie 113,8 km2, ma głębokość 23,4 metry) Mamry (powierzchnia 104,4 km2, głębokość 43,8metrów) Łebsko (powierzchnia 71,4 km2, jezioro przybrzeżne, głębokość 6,3 metry) Dąbie (powierzchnia 56,0 km2, deltowe, głębokość 4,2 metry) Jeziora najgłębsze w Polsce to: Hańcza (głębokość 108,5 metry, rynnowe) Drawsko (województwo zachodniopomorskie, głębokość 79,9 metry, rynnowe) Wielki Staw (głębokość 79,3 metry, cyrkowe) Czarny Staw (głębokość 76,4 metry, cyrkowe) Wigry (województwo podlaskie, głębokość 73 metry, rynnowe)

Największym jeziorem w Polsce jest jezioro Śniardwy – powierzchnia 113,8 km2 Najgłębszym jeziorem w Polsce jest Hańcza – max głębokość 108,5 m Śniardwy - Warnołty Hańcza

IV Mniejszości narodowe i etniczne

Mniejszość narodowa- oddzielna, wspólnotowa grupa różniąca się od pozostałych mieszkańców kraju pochodzeniem, czemu może towarzyszyć odrębność językowa, kulturalna, religijna. Grupa etniczna- w politycznym znaczeniu termin ten określa zbiorowość ludzi odróżniającą się od większości społeczeństwa jakiegoś państwa, ale nieidentyfikującą się z żadnym narodem tworzącym inne państwo, np. Romowie (żyjący w wielu państwach Europy).

Prawa Konstytucja RP gwarantuje obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, religii, obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.

Romowie (mniejszość etniczna) 12 731 osób Białorusini 47 640 osób Czesi 386 osób Karaimi (mniejszość etniczna) 46 osób Litwini 5 639 osób Łemkowie (mniejszość etniczna) 5 850 osób Niemcy 147 094 osób Ormianie 262 osoby Romowie (mniejszość etniczna) 12 731 osób Rosjanie 3244 osób Słowacy 1 710 osób Tatarzy (mniejszość etniczna 447 osób) Ukraińcy 27 172 osób Żydzi 1 055 osób

MAPA EUROPY