Pustynie Świta

Sahara Sahara – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma 9 064 300 km²), rozciągająca się na długości 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.

Gleby Występujące na pustyniach szaroziemy mają bardzo słabo rozwiniętą warstwę próchniczą, lub całkowity jej brak. Powoduje to bardzo rzadkie występowanie roślin na tych terenach. W niektórych miejscach znajdują się oazy z dostatkiem wody i bujną roślinnością. Jest tu znacznie więcej zwierząt niż w otwartym terenie. Pustynie Afryki północnej i Półwyspu Arabskiego. Roślinność tych pustyń jest zróżnicowana na kilka typów w zależności od budowy i wilgotności podłoża. Najbujniejsza jest ona w obniżeniach zwanych na Saharze daya i w dolinach wyschłych rzek – ued (wadi). Rosną w nich miejscami nawet drzewa np. topole. Dość bogata jest również roślinność na skałach, czerpiąca wodę, nagromadzoną podczas deszczów, ze szczelin skalnych.

Zwierzęta: Sahara obejmuje teren 14 pustyń. Al-Dżuf, Erg Szasz, Erg Ikidi, Wielki Erg Wschodni, Wielki Erg Zachodni, Tadmait, Tanizruft, Hamada al-Hamra, Ahaggar, Tibesti, Tenere, Libijska, Bajuda, Arabska.

Ar-Rub-al-Chali Ar-Rub-al-Chali – największa pustynia piaszczysta na Ziemi położona w południowo-wschodniej części Półwyspu Arabskiego, głownie w Arabii Saudyjskiej. Zajmuje powierzchnie  650 tys. km2 , jej podłoże stanowią kredowe i trzeciorzędne wapienie pokryte czwartorzędowymi piaskami, z wydmami o charakterze barchanów (wys. do 300m). Klimat zwrotnikowy, suchy, średnia roczna opadów poniżej 100mm.

Takla Makan Takla Makan – piaszczysta pustynia w zachodnich Chinach, W odpowiedzi Kotlinie Kaszgarskiej, zajmuje obszar o powierzchni 327 tys. km2 , zbudowana ze skał krystalicznych przykrytych grubą warstwą piaszczystych osadów, tworzących wydmy rzędowe i barchany. Klimat umiarkowany, ciepły kontynentalny, skrajnie suchy, średnia rocznych opadów nie przekracza 100mm. Na pustyni występują silne wiatry i burze piaskowe. Przez pustynie płynie rzeka Tarym, na jej obrzeżu występuje skąpa roślinność pustynna: trawy, pozostała wewnętrzna część pustyni pozbawiona jest zupełnie roślinności.

Kara-Kum Kara-Kum – piaszczysta pustynia w Turkmenistanie na Nizinie Turyńskiej o powierzchni 350 tys. km2, równinna, lekko falista, urozmaicona, w części północno-wschodniej występują wały piaszczyste na wschodnim skraju płynie rzeka Amu-daria, a na południowo –wschodnim Tedżen i Murgab. Klimat kontynentalny, umiarkowany, ciepły suchy, roczna suma opadów w granicach 60-150mm, wysokie dobowe wahania temperatur do 500C. Roślinność efemeryczna, zarośla złożone z białego i czarnego saksaułu, a nad rzekami lasy topolowe i bagna porosłe trzciną, bogate złoża gazu ziemnego. Pustynia jest prawie niezamieszkana, jedynie jej na obrzeżach znajdują się siedliska ludzkie. Zaludnienie pustynie wynosi 6,5 os /km2.

Przygotował MATEUSZ SMOK