Operacjonalizacja problematyki badawczej W poszukiwaniu wskaźników

Co to jest operacjonalizacja? Definicja: Wyrażenie pojęć i terminów teoretycznych w kategoriach operacyjnych, tzn. bądź poprzez terminy mające jednoznaczny sens empiryczny, bądź też poprzez czynności, jakie należy wykonać, aby poznać opisywane zjawisko, Przełożenie języka pojęć (j. teoretycznego) na język zmiennych (j. empiryczny)

Po co jest operacjonalizacja? Eksplikacja problematyki badawczej to „uściślenie i udoskonalenie abstrakcyjnych pojęć”, wręcz skonstruowanie modelu heurystycznego. Operacjonalizacja to opracowanie „konkretnych procedur badawczych (operacji), które pozwolą na dokonanie empirycznych obserwacji” i weryfikację opracowanego modelu heurystycznego.

Po co jest operacjonalizacja? BEZ OPERACJONALIZACJI NIE MA MOWY O NAUKOWYM BADANIU. BEZ OPERACJONALIZACJI WNIOSKI I UOGÓLNIENIA SĄ NIEUZASADNIONE I NIEDOZWOLONE. BEZ OPERACJONALIZACJI CZĘŚĆ TEORETYCZNA NIE JEST POWIĄZANA Z PROCEDURAMI BADAWCZYMI.

Operacjonalizacja a pomiar Zatem, operacjonalizacja to nic innego, jak przygotowanie się do przeprowadzenia pomiaru. Pomiar to procedura przyporządkowania, zgodnie z określonymi zasadami, wartości liczbowych (cyfr lub innych symboli) właściwościom empirycznym (zmiennym, cechom).

Co to jest wskaźnik? We współczesnej literaturze na temat metod i technik badawczych w naukach społecznych zagadnieniu wskaźnika poświęcono zaskakująco niewiele miejsca. Dla pogłębienia wiedzy na ten temat należy skorzystać z książki S. Nowaka pt. „Metodologia badań socjologicznych”. Generalnie, wskaźników nie można tworzyć arbitralnie – powinny mieć odniesienia zarówno w teorii, jak i empirii.

Co to jest wskaźnik? Wskaźnikiem nazwać można takie obserwowalne zjawiska, których wystąpienie, zgodnie z przyjętymi definicjami operacyjnymi i określonymi zasadami pomiaru, w sposób jednoznaczny świadczy, że dana zmienna przyjmuje określoną wartość.

Jeszcze kilka uwag o pomiarze KAŻDY POMIAR NACECHOWANY JEST BŁĘDEM!!! Wyróżnia się cztery poziomy pomiaru: Nominalny Porządkowy Interwałowy Stosunkowy Poziomy te charakteryzują się inkluzywnością i różnym stopniem złożoności uzyskanych wyników.

Rzetelność i trafność pomiaru W każdym pomiarze powinna być zachowana równowaga pomiędzy rzetelnością i trafnością. Rzetelność to nic innego jak zgodność. Pomiar za każdym razem powinien dawać względnie te same wyniki (pomiar jednego zjawiska). Trafność z kolei odnosi się do zakresu adekwatnego odzwierciedlenia problemu.

Uwagi końcowe Badacz/ka w toku operacjonalizacji musi być zatem świadomy/a: Błędu cechującego jego/jej pomiar, Poziomów, na jakich decyduje się dokonać pomiaru (ich zalet i ograniczeń), Problemu równowagi pomiędzy rzetelnością i trafnością pomiaru, Abstrakcyjności pojęć teoretycznych i swoistej umowności odzwierciedlających je zmiennych.