DANE INFORMACYJNE ZESPÓŁ SZKÓŁ GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ W GOŚCINIE Nazwa szkoły: ZESPÓŁ SZKÓŁ GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ W GOŚCINIE ID grupy: 97_10_MF_G1 Kompetencja: MATEMATYCZNO-FIZYCZNA Temat projektowy: ZJAWISKA OPTYCZNE W ATMOSFERZE Semestr/rok szkolny: PIERWSZY/2009/2010

W prezentacji tej przyjrzymy się zagadnieniu powstawania zjawisk optycznych w atmosferze. Nie mają one znaczenia praktycznego, jednak dostarczają pewnych wiadomości o charakterze chmur, w których są obserwowane. Część z tych zjawisk to fenomeny często obserwowane, inne zaś są niezwykle rzadkie i trudne do uchwycenia.

Omawiane zjawiska optyczne to: Zorza polarna Gloria Pioruny Wieńce Iryzacja Fatamorgana Zaćmienie słońca Słońce pozorne Słup Świetlny

Zorza polarna

Zjawisko świetlne obserwowane na wysokich szerokościach geograficznych Zjawisko świetlne obserwowane na wysokich szerokościach geograficznych. Występuje głównie za kołem podbiegunowym. Zdarza się, że zorze polarne obserwowane są nawet w krajach śródziemnomorskich.

Zorze są obserwowane podczas burz jonosferycznych, a wysoka wówczas jonizacja powoduje zaburzenia w rozchodzeniu się fal radiowych, a nawet zupełny ich zanik.

Zorza występuje na półkuli północnej na północnym niebie Źródło: http://www.astrowww.pl/

Kolory zorzy Kolor zorzy zależy również od określonego gazu. Na czerwono i na zielono świeci tlen, natomiast azot świeci w kolorach purpury i bordo. Lżejsze gazy - wodór i hel - świecą w tonacji niebieskiej i fioletowej.

Gloria

Zjawisko optyczne polegające na wystąpieniu barwnych pierścieni wokół cienia obserwatora widocznego na tle chmur lub mgły, przy czym niebieski pierścień ma mniejszą średnicę od czerwonego.

Gloria powstaje na skutek dyfrakcji (ugięcia fal) i odbicia światła na kroplach wody. Jest podobna do wieńca, jednak powstaje nie dookoła Słońca lub Księżyca, lecz dookoła punktu położonego po stronie przeciwnej względem tarczy ciała niebieskiego.

Pioruny

ZJAWISKA OPTYCZNE PIORUNY I WIENCE

Piorun – w meteorologii bardzo silne wyładowanie elektryczne w atmosferze powstające naturalnie, zwykle towarzyszące burzom.

Piorunowi często towarzyszy grom dźwiękowy oraz zjawisko świetlne zwane błyskawicą. Może ono przybierać rozmaite kształty i rozciągłości, tworzyć linie proste lub rozgałęziać się do góry lub w dół.

Rozróżnia się trzy podstawowe typy piorunów: pioruny liniowe pioruny kuliste pioruny paciorkowe

Jak powstają pioruny?

Piorun stanowi wielkie zagrożenie dla życia ze względu na napięcie prądu elektrycznego wynoszące setki tysięcy, a nawet miliony wolt.

Wieńce

Wieniec – zjawisko to zachodzi wówczas, gdy Słońce lub Księżyc są przesłonięte cienką, półprzeźroczystą warstwą chmury lub mgły, zwykle ma postać barwnej poświaty (aureoli) wokół tarczy Słońca lub Księżyca, niebieskiej od strony wewnętrznej, czerwonej na zewnątrz.

Wieńce wywołane są ugięciem światła przez bardzo drobne kropelki chmurowe, które tworzą jakby siatkę dyfrakcyjną.

Wieńce znajdują się na cienkich chmurach, zazwyczaj są to chmury średnie kłębiaste: Cirrocumulus, Altocumulus, Stratocumulus.

Iryzacja

Jest to tęczowy układ barw obserwowany na chmurach średniowysokich, takich jak Altocumulus czy Altostratus. Odcienie na chmurach są najczęściej pastelowe, zielone i różowe. Nazwa iryzacja pochodzi od imienia greckiej bogini będącej personifikacją tęczy - Iris. Zjawisko to można obserwować stosunkowo często jednak na ogół by ja zauważyć, trzeba patrzeć przez przyciemnione okulary.

Iryzacja w biologii Błyszczące metaliczne lub tęczowe ubarwienie zwierząt. wywołane ugięciem, interferencją lub rozproszeniem światła w okrywach ciała, muszlach, szczecinkach, łuskach, piórach nazywane jest iryzacją lub ubarwieniem strukturalnym. Takie tęczujące barwy można zaobserwować na: powłokach perłowych muszli mięczaków – łodziki, perłopław skrzydłach motyli – morpho Menelaus, morpho helena, mieniak tęczowiec pancerzach owadów – kruszczyca złotawka, biegacz złocisty, żuk gnojowy łuskach gadów piórach ptaków – paw indyjski

Iryzowanie ozdobne Iryzowanie to także metoda zdobienia szkła polegającą na wytworzeniu na jego powierzchni cienkiej przezroczystej warstewki mieniącej się barwami tęczy. Jest to dość łatwy do wykonania i stosunkowo tani sposób zdobienia wyrobów szklanych i ceramicznych. Rezultat jest efektowny i stosuje się tę metodę do zdobienia wyrobów gospodarczych, galanterii i biżuterii. Wyroby iryzowane były wytwarzane na Bliskim Wschodzie już od IX w. W Hiszpanii produkowano je XIV-XVII w.

Iryzacja szkła Szkło pokrywa się cienką warstwą substancji o współczynniku załamania światła większym od współczynnika załamania światła w szkle. Szkło iryzowane zachowuje przezroczystość i tylko światło odbite od powierzchni szkła staje się różnobarwne. Warstwa ta musi dobrze przylegać do szkła, być wytrzymała na ścieranie oraz odporna na działanie wody.

Fatamorgana

tworzący wielokrotne, zmienne obrazy, . Miraż złożony, tworzący wielokrotne, zmienne obrazy, pojawiające się na skutek załamania światła w warstwach powietrza o różnej temperaturze.

Jak powstaje miraż (fatamorgana)?      Miraż powstaje wtedy, gdy promienie świetlne załamują się w warstwie powietrza o różnych temperaturach i gęstości. W wyniku tego załamania można zobaczyć bardzo wyraźnie odległe obiekty terenowe. Obraz może znajdować się na różnej wysokości nad horyzontem oraz może być pojedynczy lub wielokrotny, powiększony lub zmniejszony. Często, gdy jedziemy latem po asfaltowej drodze widzimy na niej jakby wodę. Dzieje się tak, gdyż powietrze nad szosą jest mocno nagrzane i załamuje światło. W tym przypadku(temperatura maleje z wysokością) jest to miraż dolny. Gdy temperatura powietrza rośnie z wysokością występuje miraż górny, w którym obrazy odległych obiektów są odwrócone.

Powstawanie mirażu dolnego

Powstawanie mirażu górnego

Zaćmienie słońca

Zjawisko astronomiczne polegające na tym, że cień jednego ciała niebieskiego pada na powierzchnię ciała drugiego. Możliwe jest to, gdy w jednej linii znajdują się oba ciała oraz źródło światła, którym jest zazwyczaj gwiazda jako ciało świecące światłem własnym lub jakiś inny obiekt świecący światłem odbitym.

przestrzeni kosmicznej Obserwowanie zaćmienia z przestrzeni kosmicznej

Rodzaje zaćmień słońca zaćmienie częściowe zaćmienie całkowite zaćmienie obrączkowe zaćmienie hybrydowe

Zaćmienie całkowite Występuje, gdy obserwator znajduje się w cieniu Księżyca. W takim przypadku widoczna staje się korona słoneczna. Jest to możliwe dzięki temu, że obserwowane rozmiary kątowe Księżyca są tylko nieznacznie większe od rozmiarów kątowych Słońca i w przypadku zaćmienia całkowitego.

Zaćmienie częściowe Występuje, gdy obserwator nie znajduje się wystarczająco blisko przedłużenia linii łączącej Słońce i Księżyc, by znaleźć się całkowicie w cieniu Księżyca, lecz na tyle blisko, że znajduje się w półcieniu.

Zaćmienie obrączkowe Zwane również zaćmieniem pierścieniowym występuje wtedy, gdy, podobnie jak w przypadku zaćmienia całkowitego, obserwator znajduje się bardzo blisko przedłużenia linii łączącej Słońce i Księżyc.

Zaćmienie całkowite Poblask światła

Zaćmienie częściowe

Zaćmienie hybrydowe zachodzi wówczas, gdy w pewnych miejscach Ziemi to samo zaćmienie jest całkowite, a w innych obrączkowe. Tylko około 5% wszystkich zaćmień jest hybrydowych.

„Przyszłe zaćmienia słońca widziane w Polsce” 20 marca 2015 r. – Zaćmienie całkowite. W Polsce zaćmienie widziane jako częściowe. 13 lipca 2075 r. – Zaćmienie obrączkowe. W Polsce widziane też jako obrączkowe. 23 lipca 2093 r. – Zaćmienie obrączkowe. W Polsce widziano taż jako obrączkowe.

Występowanie zaćmień Częściowe- 35,2% Obrączkowe- 33,2% Całkowite- 26,9% Hybrydowe- 4,8%

Słońce pozorne

Zjawisko powstawania Słońca pozornego nazywane jest parahelium. Parahelia, to jasne punkty leżące po obu stronach Słońca. Zjawisko to można zaobserwować podczas bezwietrznej pogody przy niskim położeniu Słońca.

Gdy znaczna część kryształków lodu rozmieszczona jest w powietrzu w ten sposób, że ich osie główne znajdują się w pozycji pionowej to po załamaniu promieni najbardziej jaskrawe światło pada do oka pod kątem 22° wychodząc z tych ścianek kryształów, które usytuowane są pionowo. Wówczas światło to tworzy z obu stron Słońca pionowe słupy, które mogą być w pewnych miejscach szczególnie jaskrawe, dając złudzenie Słońca pozornego.

Słup świetlny

Powstaje przez odbicie światła słonecznego od zewnętrznych ścian kryształków lodowych, gdy Słońce jest nisko nad horyzontem. W analogicznych warunkach atmosferycznych słup świetlny może powstać również w nocy nad sztucznymi źródłami światła.

Słup światła tworzy się przy chmurach typu Cirrus oraz Altocumulus Słup światła tworzy się przy chmurach typu Cirrus oraz Altocumulus. W mroźmy, bezwietrzny ranek da się niejednokrotnie zauważyć, jak nad Słońcem w powietrzu igły połyskują w jego promieniach słupy świetlne. Słupy świetlne są również czasami również zauważalne w czasie bezwietrznej, mroźnej pogody nad latarniami. Tworzenie się tych słupów związane jest z odbiciem promieni od ścian, które unoszą się w powietrzu kryształów lodu.

Rodzaje słupów Pionowy Poziomy może tworzyć się także w wyniku odbicia i załamania się światła w kryształkach, jeżeli są one usytuowane pionowo i opadają, obracając się powoli wokół horyzontalnej osi. Poziomy tworzy się w przypadku, gdy kryształki powoli opadają obracając się wokół swojej pionowej osi.

KONIEC

Prezentację wykonały: Bartosik Justyna Bińczyk Kamila Gozdal Magdalena Komorowska Agnieszka Kuzmierska Sandra Mitjanin Sara Namyślak Anna Ogon Justyna Olszak Klaudia Rodak Joanna