Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia) Nazwa szkoły: ZESPÓŁ SZKÓŁ W NOWEJ WSI LĘBORSKIEJ ID grupy: 96/11_MP G1 Opiekun: AGNIESZKA MILEWCZYK Kompetencja: MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZA Temat projektowy: W JAKI SPOSÓB SIĘ PORUSZAM, CHODZĘ, BIEGAM, SKACZĘ? Semestr/rok szkolny: SEMESTR V / 2011/2012

„W jaki sposób się poruszam, chodzę, biegam, skaczę?”

Układ ruchu

Układ narządów ruchu człowieka W skład układu narządów ruchu człowieka wchodzą : kości, chrząstki, mięśnie szkieletowe . Te elementy, współdziałając ze sobą, umożliwiają człowiekowi poruszanie się.

Funkcje szkieletu Szkielet osłania narządy wewnętrzne. Stanowi rusztowanie ciała. Umożliwia zmianę ułożenia części ciała względem siebie. Jest miejscem przyczepu mięśni. Jest magazynem soli mineralnych. W czerwonym szpiku kostnym powstają krwinki.

Układ mięśniowy - funkcje umożliwienie wykonywania ruchów kończyn, umożliwienie funkcjonowania narządów wewnętrznych, zapewnienie stałej cyrkulacji krwi w organizmie (skurcze mięśnia sercowego oraz mięśni w ścianach tętnic)

Badanie składu chemicznego kości Próba kontrolna Próba badawcza (doświadczenie) Spaleniu ulegną związki organiczne (osceina – substancja białkowa) nadająca elastyczność kościom.

Doświadczenie z kością i octem Próba badawcza (doświadczenie) Próba kontrolna Ocet (nie zmieniamy warunków np. środowiska) Ocet spowodował wypłukanie związków wapnia i fosforu, które nadawały kości twardość.

Rodzaje kości Kości

Różnokształtne ( wielokształtne ) Kształty kości Rodzaj kości Przykłady Długie Kość ramienna Kość udowa Kość piszczelowa Płaskie Kość Czołowa Kość biodrowa Mostek Łopatka Krótkie Kości nadgarstka Kości stępu Różnokształtne ( wielokształtne ) Rzepka Kręgi

Kręg

Łopatka

Kości nadgarstka

Kość piszczelowa

Nasada (bliższa i dalsza) zbudowana z gąbczastej tkanki kostnej. Okostna – bogato unerwiona i ukrwiona błona, pokrywająca powierzchnię kości. Nasada (bliższa i dalsza) zbudowana z gąbczastej tkanki kostnej. Jama szpikowa – przestrzeń wewnątrz trzonu wypełniona szpikiem kostnym. Trzon – zbudowany ze zbitej, zwartej tkanki kostnej.

Z czego składa się mój szkielet?

Szkielet osiowy i obwodowy

Czaszka Mózgoczaszka (kość czołowa, kość ciemieniowa, kość potyliczna, kość skroniowa, kość klinowa) – otacza i chroni mózgowie Twarzoczaszka (kość nosowa, szczęka, żuchwa, kość jarzmowa) – stanowi rusztowanie dla zębów, otworu ustnego, chroni narządy zmysłu.

Czaszka – budowa

Budowa klatki piersiowej

Budowa kręgosłupa Odcinek szyjny – 7 kręgów Odcinek piersiowy – 12 kręgów Odcinek lędźwiowy – 5 kręgów Odcinek krzyżowy – 5 kręgów (zrośniętych) Odcinek guziczny – 4-5 kręgów

Szkielet kończyn Kończyna górna – służy do chwytania i manipulowania (zdolności manualne) Kończyna dolna – służy do przemieszczania się

Budowa obręczy barkowej i kończyny górnej

Budowa kości miednicznej i kończyny dolnej

Połączenia kości

Rodzaj połączenia Charakterystyka Przykład połączenia Nieruchome (szwy, kościozrosty) Kości są trwale połączone Brak możliwości ruchu w obrębie takiego połączenia Kości czaszki (21 kości) Ruchome (stawy) Kości mogą zmieniać położenie względem siebie: powierzchnie stawowe, pokryte chrząstkami, torebka stawowa i jama stawowa

okrągła główka jednej kości styka się z okrągłym zagłębieniem drugiej Rodzaj połączenia Charakterystyka Przykład połączenia Staw panewkowy okrągła główka jednej kości styka się z okrągłym zagłębieniem drugiej Staw zawiasowy jedna powierzchnie stawowa jest wykształcona w formie bloczka, a na drugiej znajduje się pasujące wcięcie

Rodzaj połączenia Charakterystyka Przykład połączenia Staw siodełkowy Obie powierzchnie stawowe są wklęsłe, mają kształt siodełek Staw obrotowy Część jednej kości otacza drugą

Wiek, a kości Kości mają zdolności regeneracyjne, które zmieniają się z wiekiem. U zdrowych, młodych ludzi do 30 roku życia kości są mocne, zawierają dużo składników mineralnych. W wieku 45 lat przeważają procesy wymierania komórek. Ze względu na zakończony proces wzrostu występują trudności w ich wytworzeniu.

Jak działa układ mięśniowy?

Tkanka poprzecznie prążkowana szkieletowa

Budowa mięśnia Ścięgno – zbudowane z wytrzymałej tkanki łącznej, pełni funkcję przyczepu mięśnia do kości Brzusiec – wrzecionowate rozszerzenie zbudowane głównie z tkanki mięśniowej

Antagonistyczne działanie mięśni Mięśnie szkieletowe występują zwykle parami (zginacz i prostownik). Działają przeciwstawnie (antagonistycznie) – gdy jeden się kurczy, drugi się rozkurcza.

Praca mięśni i energia Oczywiste jest to, że poruszające się mięśnie muszą zużywać jakąś energię. Kurcząc się i rozkurczając mocniej, szybciej i intensywniej zużywają więcej energii wytworzonej w procesie oddychania. Zależność między pracą mięśni a produkowaną energią można zmierzyć dzięki prostej analizie kalorymetrycznej: gromadząc wydychane przez osobę powietrze i równocześnie mierząc zużyty tlen oraz wydychany dwutlenek węgla, można obliczyć istotę międzykomórkowych procesów energetycznych, czyli zużytą energię.

Choroby układu ruchu

Kifoza – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową

Skolioza - skrzywienie kręgosłupa, zwane często "bocznym skrzywieniem kręgosłupa"

Lordoza – łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną

Złamania – pierwsza pomoc

Najpierw musisz złamaną rękę unieruchomić Najpierw musisz złamaną rękę unieruchomić. W tym celu podeprzyj przedramię tak, by znajdowało się w poprzek klatki piersiowej. Użyj do tego na przykład gazet lub ręcznika zwiniętego w kilka warstw. Następnie załóż trójkątną chustę. Ułóż ją tak, aby w najszerszym miejscu sięgała od łokcia do nadgarstka. Końce najdłuższego brzegu chusty zawiąż na karku. Prawidłowo założony temblak unieruchamia dwa stawy sąsiadujące ze złamaną kością, chroniąc je przed dalszymi urazami. Poszkodowany może teraz udać się do lekarza, by uzyskać specjalistyczną pomoc.

Trening fizyczny – wzmacnia i powiększa mięśnie, jak i również umożliwia spalenie tkanki tłuszczowej.