Praca z dzieckiem agresywnym

Co to jest agresja? Określenie pojęcia i ukazanie istoty ,, agresji.’’ Poznanie klasyfikacji rodzajów agresji /werbalna-fizyczna, bezpośrednia -pośrednia, czynna-bierna, prospołeczna- antyspołeczna, instrumentalna/. Wyodrębnienie przyczyn powstawania zachowań agresywnych.

Istotą agresji jest chęć szkodzenia, dostarczania drugiemu człowiekowi cierpienia.

Skąd się bierze agresja? Wpływ środowiska rodzinnego: Nastawienie do dziecka ze strony opiekuna wiodącego/matki/; Postawa permisywna i tolerancyjna wobec dziecka i jego zachowań agresywnych; Przemoc w rodzinie; Temperament i dziedziczenie.

Wpływ grupy rówieśniczej Naśladowanie modela; Kto wzbudza podziw rówieśników; Obniżony próg wyzwolenia zachowań agresywnych: Rozmycie odpowiedzialności w grupie; Społeczny dowód słuszności:,, przecież wszyscy leją.”

Czynniki sprzyjające agresji w szkole. Szkoła ułatwia albo utrudnia występowanie przemocy/ agresji; Tabu wobec przemocy; Komunikacja szkoła-rodzic; Reakcje nauczycieli i innych dorosłych. Hormony i okres dojrzewania; Poczucie tożsamości i jego budowanie-trudności rodzą lęk;

Agresja jako reduktor lęku; Dążenie do podtrzymania stanu stymulacji; Zwrócenie uwagi na problemy, na siebie; Potrzeba władzy; Poczucie własnej wartości;

Jak postępować z agresywnym uczniem? Kluczowe pytania: Co dokładnie robi dziecko, jak przejawia się jego agresywność? Kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach zachował się w ten sposób? Co nastąpiło bezpośrednio po?

ABC- agresywnego zachowania. A- pierwsza litera z ang. antecendes-zdarzenie poprzedzające- miejsca, konteksty, bodźce, wpływające na zachowanie, np. podawane instrukcje słowne, a także sposób mówienia, gesty, spojrzenia innych, zachowany dystans przestrzenny. Nie ma jednego powodu agresji ani jednego mechanizmu ją podtrzymującego. Jeden uczeń odreaguje realną, a drugi ,,wyobrażoną krzywdę”

B- pierwsza litera z ang B- pierwsza litera z ang. behavior -zachowanie-odnosi się do samych czynów jednostki o dowolnej treści oraz do zaniechań. C-pierwsza litera z ang. consequence- czyli zdarzenia następujące po zachowaniu. To negatywne lub pozytywne konsekwencje, jakie odczuło dziecko. Konsekwencje wyjaśniają utrzymywanie się zachowań nieprzystosowanych, pozwalają zobaczyć jakie bezpośrednie korzyści miało dziecko ze swojego zachowania.

Warunkowanie sprawcze. Mechanizm wzmacniania, bądź wygaszania zachowania zarówno właściwego jak i niewłaściwego. To co nastąpiło bezpośrednio po zachowaniu warunkuje utrwalenie, bądź zaniechanie działania. ,, Istotą warunkowania sprawczego są warunkowe zależności wzmocnienia, oznaczające związek pomiędzy zachowaniami i zdarzeniami w otoczeniu, wpływającymi na zachowanie”. /Kazadin 2006/

Procedura wzmacniania- doceniania tego co dobrze robi uczeń, to najcenniejsza część nauczycielskich oddziaływań.

1. Ustalmy co nam przeszkadza w zachowaniu ucznia? 2. Czego oczekujemy? Określmy punkt wyjścia. 3.Ustalmy ile razy ma się zachowywać poprawnie aby otrzymać nagrodę? 4. Określmy tzw. małe przewinienia, które mogą być ignorowane. 5. Uzupełnijmy system nagród systemem kosztów negatywnych / wyciąganie konsekwencji z łamania kodeksu/, np. Rozmowa z dyrektorem.

Behawioralna technika wzmacniania zachowań właściwych. Odnalezienie dobrych stron dziecka. Wybór dwóch lub trzech zachowań, które chcemy zmienić w pierwszej kolejności. Pracujemy krok po kroku, a nie nad wszystkim na raz.

Dziękuję za uwagę! Dziękuję za uwagę! Opracowała Justyna Szeląg