Mikołaj Kopernik wielki Astronom

Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię…

1473 - 1543

Nim Kopernik przyszedł na świat, ludzie byli przekonani, że ziemia jest płaska, zawieszona w centrum wszechświata, a wokół niej krąży słońce , księżyc i inne ciała niebieskie…

Życiorys Kopernik urodził się w Toruniu. Gdy skończył 18 lat, zapisał się na uniwersytet w Krakowie, gdzie studiował matematykę i astronomię, która go szczególnie interesowała. Pogłębiał także wiedzę humanistyczną, prawo cywilne i kościelne. Po ukończeniu studiów wyjechał do Italii. Tam kontynuował swoją naukę. W wieku zaledwie 30 lat, uzyskał tytuł doktora prawa kościelnego. Wówczas wrócił do Polski. Zamieszkał w Lidzbarku Warmińskim w zamku swego wuja, który pełnił funkcję biskupa. Mieszkał z nim i pracował przez 6 lat. W ciągu tego czasu nieustannie myślał o wielkiej rzeczy, której chciał poświęcić swoje siły, swój czas i swoje życie: chciał mianowicie zbadać zagadkę nieba.

Kiedyś przeczytał w starych pismach, że już w zamierzchłych czasach przypuszczano, że być może ziemia jest kulista. Kopernika ogarnęła prawdziwa pasja dotarcia do prawdy, odkrycia czegoś, co było wielką, tajemniczą zagadką. Oddał się całkowicie studiowaniu pism, gromadzeniu urządzeń pomiarowych, budowaniu obserwatorium. Mieszkał wówczas we Fromborku. Zdawało się, że nic innego go nie interesuje prócz nieba i ciał niebieskich. Poparcia na poglądy dotyczące Ziemi i wszechświata szukano w Biblii. Biblia mówi o tym, że Bóg tworząc Ziemię umieścił ją w centrum wszechświata. Mikołaj Kopernik nie ustawał w pracy, choć wiedział, że jeżeli by odkrył, że Ziemia nie jest w środku wszechświata i że nie jest płaska, byłaby to absolutna rewolucja.

Wreszcie Kopernik udowodnił, że to nie Ziemia, lecz Słońce stanowi centrum wszechświata. Ponadto udowodnił, że Ziemia kręci się nie tylko wokół Słońca, ale także wokół własnej osi. To rewolucyjne odkrycie mieściło się początkowo w notatkach astronoma. Jednak po namowie przyjaciół napisał dzieło o swym odkryciu i opublikował je. Miało ono tytuł : De revolutionibus orbitum coelestium „O obrotach sfer niebieskich”. W nim zawarta była teoria układu heliocentrycznego. Utwór pisany był po łacinie, więc nie był dostępny szerokim rzeszom odbiorców. Mikołaj Kopernik z wielką niecierpliwością czekał na wydanie swojego dzieła. Nadszedł dzień, gdy zdrowie astronoma znacznie się pogorszyło. Cały czas leżał w łóżku i czuł, że zbliża się jego śmierć. Mikołaj Kopernik zmarł zaraz po obejrzeniu wydanego już swojego wielkiego dzieła…

Nie od razu uświadomiono sobie przełom, jakiego swoim odkryciem dokonał Kopernik. Upłynęło kilkadziesiąt lat. Odkrycie Kopernika zostało uznane za niezgodne z nauką kościoła. Trzeba było umieścić je w Indeksie ksiąg zakazanych. Zrobiono to w 1616 roku. Dzieło figurowało na tej liście ponad 200 lat. Indeks Ksiąg zakazanych

Giordano Bruno Jednak jego odkrycie było zbyt ważne i doniosłe, aby wszyscy o nim zapomnieli. Po śmierci Kopernika wielu innych astronomów szukało potwierdzenia jego teorii, Np. Giordano Bruno. Zdobył on dowody potwierdzające słuszność teorii Kopernika. Ogłosił to wszystkim i został wezwany przed oblicze hierarchów kościelnych. Kazano mu natychmiast odwołać teorie, które głosił, bo inaczej przypłaci swój upór życiem, jednak on nie zrobił tego, powiedział, że gotów jest oddać życie za naukę i prawdę. Kilka dni później zabito go.

Galileusz Inny uczony, Galileusz, który również popierał poglądy Kopernika, został zmuszony do ich publicznego odwołania. Tak też zrobił, gdyż grożono mu torturami. Wciąż obserwował niebo, wpatrywał się w gwiazdy, studiował księgi, robił notatki. Po kilku latach całkowicie oślepł. Umierając szeptał „A jednak się kręci”…

Dzisiaj nikogo nie dziwi następowanie po sobie dnia i nocy i zmiana pór roku. Wszyscy wiemy, jak to się dzieje, że Księżyc jest w nowiu, pełni czy kolejnych kwadrach. W XVI wieku stanowiło to wielką zagadkę , do rozwiązania której przyczynił się wielki astronom Mikołaj Kopernik. Ale jakże wiele czasu znów musiało upłynąć, nim znów uwierzono w jego teorię.

7 wniosków Kopernika 1. Nie istnieje wspólny środek dla wszystkich kręgów, czyli sfer niebieskich.  2. Środek Ziemi nie jest środkiem świata, ale jedynie środkiem ciężkości oraz środkiem kręgu Księżycowego.  3. Wszystkie drogi gwiazd błędnych otaczają dookoła Słońce, w pobliżu którego znajduje się środek świata.  4. Stosunek odległości Słońca od Ziemi do odległości firmamentu jest mniejszy aniżeli promienia Ziemi do odległości Słońca, tak że stosunek ten w otchłaniach firmamentu staje się znikomy.  5. Jakikolwiek dostrzegamy ruch firmamentu, nie pochodzi on z jego własnego jakoby ruchu, ale wywołany jest ruchem samej Ziemi. Ona to więc, wraz z najbliższymi jej żywiołami. odbywa w ciągu doby ruch obrotowy dookoła swoich niezmiennych biegunów, a wobec nieba trwale nieruchomego.  6. Jakikolwiek ruch wydawałoby się mieć Słońce, zjawisko takie nie pochodzi z własnego jego ruchu, lecz jest złudzeniem powstałym skutkiem ruchu Ziemi oraz jej kręgu, z którym toczymy się dookoła Słońca jak inna jaka planeta, co znaczy, że Ziemia odbywa równocześnie kilka ruchów.  7. Dostrzegane u błędnych gwiazd cofanie się i posuwanie naprzód nie jest własnym ich ruchem, ale jest także złudzeniem, pochodzącym z ruchomości samejże Ziemi. Tak więc już sam jej ruch wystarcza do wytłumaczenia tylu widocznych na niebie rozmaitości. 

Owe siedem stwierdzeń stanowi sedno tego, co później nazwano "Rewolucją Kopernikowską".  Ta rewolucja miała trwać 100 lat. Głoszą one, że większość ruchów obserwowanych na niebie to ruchy pozorne, widoczne tylko dlatego, że sami się poruszamy. W swym Zarysie podaje Kopernik również kolejność sfer:  Najwyżej znajduje się nieruchoma, wszystko zawierająca i mieszcząca sfera gwiazd stałych. Po niej następują kolejno sfery Saturna, Jowisza i Marsa, a pod tą ostatnią mamy sferę, w której krążymy sami. Pod nią zaś znajduje się sfera Wenus i wreszcie ostatnia z nich - sfera Merkurego. Sfera Księżyca obraca się wokół środka Ziemi.

Kopernik twierdził, że… …jeśli wewnątrz dużego okręgu toczy się bez poślizgu okrąg o promieniu dwa razy mniejszym, to dowolny, lecz ustalony punkt małego okręgu porusza się po średnicy dużego.

Narzędzie, których Mikołaj Kopernik używał do pomiarów: Kwadrant Astrolabium Triquetrum

Krater Kopernika Mikołaj Kopernik na Księżycu nie był, choć na pewno wiele czasu poświęcił na jego obserwacje, jednak jego imieniem nazwano jeden z kraterów na Księżycu. Jest to olbrzymi krater znajdujący się na wielkiej równinie.

Kopernik na monetach 10 zł MIKOŁAJ KOPERNIK 1968 r. Moneta ta bita była w latach: 1959, 1965, 1967, 1968 i 1969. Łączny nakład to około 40 mln sztuk. Była to bardzo powszechna bilonówka. Moneta ta ma jednak różną wartość numizmatyczną w poszczególnych latach. Największą wartość mają monety z 1965r, gdyż nakład wynosił wtedy tylko 3 000 000 szt. Mikołaj Kopernik - 2000 zł.  Stop AU 900 (inaczej mówiąc złoto),  nakład 5000 szt., rok wyd. 1979 Moneta bita stemplem lustrzanym

Cytaty Mikołaja Kopernika „Nie jest sprawą małej wagi uczynić jasnym to, co z racji swych właściwości pozostaje zasłonięte grubą mgłą niewiedzy.” „Cóż piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko co piękne.” „Próżnowaniem poniża się dary natury.” „Co innego jest złośliwie krytykować i zaczepiać, a co innego poprawiać i błędy prostować, podobnie jak pochwały różnią się od pochlebstw.”

Imieniem Kopernika nazwane są: OAO-3 Copernicus (1972-065A) - amerykański satelita do obserwacji w promieniach nadfioletowych i rentgenowskich, działał w latach 1972-1980 w Toruniu znajduje się Dom Kopernika będący muzeum poświęconym astronomowi. planetoida nr 1322 (orbita 1.86 - 2.99 j.a., okres obiegu 3.77 lat) duży krater na Marsie (292 km średnicy) Kopernik 500 (Interkosmos 9; 1973-022A) - satelita radziecko-polski do badania promieniowania Słońca i jonosfery, działał w roku 1973 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk (CAMK) duży krater na Księżycu (107 km średnicy

Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu

Śmierć Mikołaja Kopernika grafika Aleksandra Lessera

Wieża Kopernika we Fromborku

Kopernikowska wizja wszechświata z De revolutionibus orbitum coelestium

Sarkofag ze szczątkami Kopernika

Grób Mikołaja Kopernika

Pomnik Mikołaja Kopernika

Opracowała Aneta Grzywacz PSP nr 5 w Radomsku luty, 2012r.