DZIAŁANIA WOJENNE 1939-1943 Atak Niemiec na kraje skandynawskie Agresja niemiecka na Francję Bitwa o Wielka Brytanię Bitwa o Atlantyk Wojna na Bałkanach Wojna w Afryce 1940-43 ZSRR w latach 1939-41 Działania wojenne na froncie wschodnim 1941-43 Wojna na Dalekim Wschodzie

ATAK NIEMIEC NA KRAJE SKANDYNAWSKIE 9 IV – 10 VI 1940 9 kwietnia 1940 Hitler zajął Danię po kilkugodzinnych walkach. Walki obronne w Norwegii trwały do 10 czerwca 1940, a ich celem strategicznym było zajęcie ważnych dla Niemiec strategicznych portów morskich (Narwik , Bergen), które ułatwiłyby atak na Anglię oraz dawały kontrolę nad handlem rudami żelaza ze Szwecji. Alianci zachodni wysłali do Norwegii pomocniczy korpus ekspedycyjny , który toczył walki o Narwik Norwegia upadła a Niemcy stworzyli marionetkowy rząd profaszystowski Vidkuna Quislinga Duńscy żołnierze w czasie niemieckiej inwazji Narwik w czasie walk niemieckie czołgi w Oslo ORP „Grom” Vidkun Quisling

KAMPANIA FRANCUSKA V-VI 1940 10 maja 1940 ruszyła następna niemiecka ofensywa w Europie Zachodniej w kierunku Francji przez Belgię, Holandie i Luksemburg . - armia niemiecka ominęła w ten sposób umocnienia granicy niemiecko – francuskiej (tzw. ,,linie Maginota ‘’) - fortyfikacje o długości 450 km - Atak Niemców polegał na przeprowadzeniu szybkich i zmasowanych uderzeń zmotoryzowanych dywizji pancernych wspieranych przez lotnictwo (nawiązanie do wojny błyskawicznej czyli ,,blitzkriegu) - Atak Niemiecki wiódł przez góry Ardeny z pominięciem linii Maginota. 10 maja 1940 r. Niemcy wkroczyli do Holandii i Belgii. Po zbombardowaniu Amsterdamu 15 maja skapitulowała Holandia a Belgia 27 maja. Zbombardowany Rotterdam Linia Maginota

KAMPANIA FRANCUSKA V-VI 1940 Agresja na Francję 12 maja 1940 - Niemcy sforsowali rzekę Mozę i ruszyli na Sedan idąc dalej w kierunku kanału La Manche gdzie doszło do tzw. ,, bitwy flandryjskiej ‘’. Po jej zakończeniu 27 maja z plaży w Dunkierce ewakuowano do Anglii niedobitki wojsk sprzymierzonych Niemcy wkroczyli do Paryża 14 czerwca 1940 Zawieszenie broni 22 VI (Philippe Petain) Na jego mocy Alzacja i Lotaryngia zostały włączone do III Rzeszy a Francję podzielono na dwie części Północna wraz z wybrzeżem atlantyckim i okręgami przemysłowymi znalazła się pod okupacją niemiecką, zaś z centralnej i południowej części utworzono państwo francuskie zależne od III Rzeszy ze stolicą w Vichy, na czele z kolaborującym marszałkiem Petain. gen. Charles de Gaulle tworzy Komitetu Wolnej Francji Ewakuacja aliantów W Dunkierce

BITWA O ANGLIĘ VIII – X 1940 Nowy premier brytyjski Winston Churchill zapowiedział jednak że ,, prędzej zawrze sojusz z diabłem niż z Hitlerem ‘’ a swym rodakom zapowiedział, ze ,,czekają ich pot , krew i łzy‘’. 8 sierpnia 1940 niemieckie siły powietrzne (Luftwaffe ) rozpoczęły naloty na Anglię, atakując w pierwszej kolejności lotniska i porty. Wobec wysokich strat Luftwaffe 19 sierpnia rozpoczęto realizację drugiej fazy operacji dokonując masowych nalotów na zakłady przemysłu zbrojeniowego. Jednak i to nie dało zwycięstwa Od połowy września rozpoczęto bombardowanie miast. Obrona trwała do października 1940 Zwycięstwo Anglików możliwe było dzięki posiadaniu lepszych samolotów, jak również rozszyfrowaniu niemieckich kryptogramów dzięki maszynie szyfrującej ,,Enigma ‘’ a także posiadaniu radarów wczesnego ostrzegania. Zasięg brytyjskich radarów

BITWA O ATLANTYK 1940-43 niemiecki U-Boot aliancki konwój Niemcy walczyły przy wykorzystaniu floty podwodnej ( U – botów ) -czyli okrętów podwodnych. Do 1943 Konwoje brytyjskie z dostawami broni , surowców, lekarstw i żywności z kolonii i USA ponosiły ogromne straty (najtrudniejszym miesiącem XI 1942 – zatopienie 150 statków alianckich) Przełom nastąpił kiedy do aktywniejszych działań na Atlantyku przystąpiły Stany Zjednoczone Konwoje z USA pływały od października 1941 (podpisanie Karty Atlantyckiej przez ZSRR) do portów radzieckich we Władywostoku , Murmańsku i Archangielsku. niemiecki U-Boot aliancki konwój

Niemiecki desant na Krecie 27 września 1940 w Berlinie przedstawiciele Niemiec , Włoch i Japonii podpisali tzw. ,, Pakt Trzech ‘’, o podziale wpływów na świecie po II wojnie światowej. Według tego porozumienia Włochy miały podporządkować sobie rejon Morza Śródziemnego. Do państw osi przyłączyły się pod naciskiem również :Węgry , Rumunia , Bułgaria i Słowacja. 28 października 1940 wojska włoskie wkroczyły do Grecji , ale opanowały ją dopiero dzięki pomocy niemieckiej. Korpus brytyjski wycofał się na Kretę skąd został wyparty w maju 1941 WOJNA NA BAŁKANACH 1940-41 Niemiecki desant na Krecie

WOJNA NA BAŁKANACH 1940-41 w marcu 1941 r. regent Jugosławii książę Paweł zadeklarował przystąpienie tego kraju do paktu trzech , ale za to został obalony przez pucz wojskowy. Nowy proangielski rząd Jugosławii wycofał Jugosławię z sojuszu z Hitlerem i 5 kwietnia 1940 r. zaczęła się agresja niemiecka . Po dwunastu dniach walk Niemcy wspierani przez wojska włoskie , bułgarskie , węgierskie oraz separatystów chorwackich zwyciężyli. Zwycięstwo nad Jugosławią ułatwiła postawa Chorwatów , którym Hitler obiecał niepodległe państwo po upadku Jugosławii (chorwaccy faszyści – ustasze ) Część terytoriów Jugosławii zagarnęła jako rekompensatę Bułgaria i Węgry, a resztę Niemcy i Włosi. Mimo klęski w górzystych terenach Jugosławii rozwinął się najsilniejszy w Europie ruch partyzancki . Jeden prozachodni pod dowództwem Draży Mihailovicia i drugi komunistyczny Josifa Broz -Tito

Po wyparciu Brytyjczyków z Krety przed Niemcami otworzyły się perspektywy opanowania Bliskiego Wschodu (ważnych szlaków komunikacyjnych oraz złóż ropy naftowej). Jesienią 1940 wojska włoskie podjęły próbę zdobycia angielskiego Egiptu i Sudanu atakując ze swych posiadłości w Libii i Etiopii. Jednak ofensywa włoska została zatrzymana, gdy przybyły brytyjskie wojska kolonialne z Kanady, Nowej Zelandii, oraz polska Brygada Karpacka. Tak jak w przypadku Grecji, Mussolini musiał prosić Hitlera o pomoc wojskową. Na przełomie 1940 / 41 Brytyjczycy odebrali Włochom ich kolonie: Erytreę , Somalię i Etiopię. W początkach 1941 sytuacja zmieniła się na korzyść faszystów dzięki zwycięstwom Niemieckiego Korpusu Afrykańskiego ( ,, Afrikakorps ‘’ ) – gen Erwina Rommla. Korpus Rommla odzyskał większość terytorium Libii , oprócz portu morskiego w Tobruku. We wrześniu 1941 wojska brytyjskie i radzieckie wkroczyły do Iranu , aby zająć pola naftowe nad Zatoką Perską. (szach perski Reza otwarcie sprzyjał Hitlerowi).- obawa przed faszyzacja regionu. KAMPANIA AFRYKAŃSKA 1940-1943 TOBRUK

Afrikacorps w północnej Afryce 1942 Kontrofensywa niemiecko – włoska na terenie Afryki Północnej rozpoczęta w 1941 r. wypchnęła wojska angielskie z Libii . Zdobycie twierdzy Tobruk w lipcu 1942 i pozwoliło Niemcom już wkroczyć Niemcom do Egiptu.. Podejmując drugą próbę opanowania kanału Sueskiego doszło do decydującej bitwy w wojnie afrykańskiej pod El - Alamein (19 października - 3 listopada 1942). Gdzie 8 Armia Brytyjska gen. Bernarda Montgomery ‘ ego odniosła zwycięstwo. Ocalałe odziały Afrika Korps gen. Erwina Rommla wycofały się do Tunisu ( Tunezji ). W początkach listopada 1942 na terenie Maroka i Algierii pozostających pod władzą Vichy wylądowała 100 tysięczna armia brytyjsko – amerykańska pod dowództwem gen., którym podporządkowały się francuskie wojska kolonialne. W maju 1943 siły niemiecko – włoskie otoczone przez nacierającą z Egiptu 8 Armię Brytyjską a od zachodu przez wojska Eisenhowera poddały się. KAMPANIA AFRYKAŃSKA 1940-1943 Afrikacorps w północnej Afryce 1942 El Alamein XI 1942

WOJNA ZIMOWA XI 1939-III 1940 atak ZSRR na Finlandię był realizacją rosyjskich planów strategicznych w Europie oraz postanowień układu Ribbentrop - Mołotow z sierpnia 1939 r. o podziale stref wpływów w Europie Środkowo – Wschodniej. Stalin wysunął wobec rządu fińskiego najpierw propozycję a potem stanowcze żądanie korekty granicy w rejonie Leningradu. ( Finowie mieli oddać część Karelii , Półwysep Hanko i kilka strategicznych wysp w Zatoce Fińskiej ) Finlandia nie zgodziła się. W tej sytuacji doszło do wojny. ( 30 listopada 1939 r) 12 marca 1940 r po zaciekłym oporze małej armii fińskiej zawarto układ pokojowy w Moskwie : na jego mocy Finlandia przekazała ZSRR przygraniczne terytorium o szerokości około 150 km. Ponadto rząd fiński wydzierżawił Rosjanom Płw. Hanko na 30 lat.

ANEKSJA REPUBLIK NADBAŁTYCKICH na przełomie września i października 1939 r. ZSRR narzucił Estonii , Łotwie i Litwie układy gwarancyjne , na mocy których w państwach tych oficjalnie jeszcze niepodległych stacjonowała Armia Czerwona. W czerwcu 1940 r. Stalin zarzucił państwom bałtyckim , że zbliżają się politycznie do Anglii i nie realizują swoich zobowiązań wobec ZSRR. Rządy tych państw pod groźbą agresji sowieckiej rozpisały nowe wybory parlamentarne ( fikcja ) pod osłona wojsk rosyjskich , a parlamenty Litwy , Łotwy i Estonii zadecydowały o przystąpieniu swych państw do ZSRR jako kolejne republiki radzieckie. Przyłączenie rumuńskiej Besarabii i północnej Bukowiny do ZSRR W czerwcu 1940 r. Związek Radziecki wystosował ultimatum wobec Rumunii. A ta zgodziła się na oddanie 50 tysięcy kilometrów kwadratowych z 4 milionami ludzi ( Besarabię i płn Bukowinę ).

Stalin doskonale znał dokładna datę ataku Niemiec na ZSRR bo : 1). Donosił o tym wywiad radziecki w Niemczech ( Die Rote Kapele – Czerwona Orkiestra ) 2). Informował o tym słynny ,, szpieg stulecia ‘’ Richard Sorge 3). Ostrzeżenie niemieckiego ambasadora w Moskwie Otto von Schulenburg 22 czerwca rozpoczęło się uderzenie niemieckie w trzech kierunkach 1). Grupa Północna – na Leningrad 2). Grupa Środkowa w kierunku Moskwy 3). Grupa Południe wspólnie z oddziałami rumuńskimi , i węgierskimi zająć miała żyzną rolniczo Ukrainę, a potem złoża naftowe nad morzem Czarnym. Ofensywa trwała do jesieni 1941 r. We wrześniu 1941 r rozpoczęło się 900 - set dniowe oblężenie Leningradu. W październiku 1941 wojska niemieckie były już na przedpolach Moskwy Na południu w tym samym czasie został zajęty Krym i rozpoczęło się oblężenie Sewastopola. W pierwszych 5 - ciu miesiącach wojny armia niemiecka zajęła terytorium na którym mieszkało około 40 % ludności ZSRR. Do niewoli niemieckiej dostało się około 3 miliony żołnierzy radzieckich ATAK NA ZSRR VI-XII 1941 Rosjanie kopią rowy przeciwczołgowe Pod Moskwą

PRZYCZYNY NIEMIECKICH SUKCESÓW Przyczyn początkowych klęsk Rosjan upatruje się w : 1). Wiarę Stalina w sojusz z Hitlerem ( trwały bowiem jeszcze rokowania w sprawie przystąpienia ZSRR do ,, Paktu Trzech ‘’ (inaczej ,,Paktu Osi ‘’). 2). Słabości wyszkolenia radzieckiej kadry oficerskiej w związku z wymordowaniem doświadczonych dowódców frontowych przez Stalina podczas tzw. ,,wielkich czystek ‘’ w roku 1937 3). Sprzyjaniu Niemcom przez zniewolone narody Rosji : Łotyszy , Litwinów , Estończyków i Ukraińców liczących na uniezależnienie od ZSRR. ( stąd proniemieckie formacje : Ukraińska Dywizja SS Galizien, kozackie , turkmeńskie , tatarskie , czy nawet Rosyjska armia Wyzwoleńcza ( ROA ) gen. Andrieja Własowa. Wojna na terenie ZSRR była ,, wojna totalną ‘’ (na wyniszczenie narodu rosyjskiego) Pomoc amerykańska dla Rosjan w ramach Leand – Lease - Act , trudne warunki klimatyczne ( rosyjska zima ) oraz wewnętrzny terror stalinowskich sił bezpieczeństwa (działalność NKWD tzw. organizacji ,, Smiersz) zmuszających Rosjan do walki z Niemcami przyczyniły się do powstrzymania postępów niemieckich na froncie wschodnim.

PRZEŁOM NA FRONCIE WSCHODNIM 1942-43 a) Bitwa pod Stalingradem ( wrzesień 1942 – luty 1943 ) Po przegranej bitwie o Moskwę i cofnięciu części środkowej frontu dowództwo niemieckie przygotowało wielkie uderzenie na południu. Ofensywa niemiecka rozpoczęła się na wiosnę 1942 Niemcy zdobyli Sewastopol na Krymie i ruszyli w stronę rzeki Don i Wołga by opanować roponośne obszary Zagłębia Donieckiego oraz linii wyjściowych do powtórnego ataku na Moskwę od południa. Chcieli również dotrzeć do granic Turcji i Iranu ( aby także opanować roponośne obszary nad morzem Kaspijskim ). Do decydującej bitwy II wojny światowej na froncie wschodni doszło pod Stalingradem ( nad rzeka Wołgą ) – ( 14 września 1942 do 2 lutego 1943 r) Walki pod Stalingradem wiązały siły 330 tysięcznej 6 Armii feldmarszałka Friedricha von Paulusa ( która to armia dostała się w okrążenie rosyjskie ). W walkach o Stalingrad zginęło i dostało się do niewoli rosyjskiej około 500 tysięcy żołnierzy niemieckich i rumuńskich.

PRZEŁOM NA FRONCIE WSCHODNIM 1942-43 b). Bitwa na Łuku Kurskim ( 5 lipca - 23 sierpnia 1943 r ) : Po przełomie stalingradzkim Niemcy podjęli jeszcze jedną próbę przełamania linii radzieckich tym razem na odcinku frontu środkowego w rejonie Łuku Kurskiego pod wsią Prochorowka . Była to największa bitwa pancerna w historii świata. Brało w niej udział po kilka tysięcy czołgów z obu stron. Niemcy ponieśli w niej klęskę a armia Czerwona ruszyła do kontrrofrensywy na całej linii frontu. W październiku 1943 r Niemcy zostali odepchnięci na ponad 300 km. , a Rosjanie przekroczyli Dniepr i wyzwolili Kijów Od bitew pod Stalingradem i Kurskiem inicjatywa na froncie wschodnim przeszła całkowicie w ręce Rosjan i wiadomym się stało , że III Rzesza poniesie klęskę w wojnie.

WOJNA NA PACYFIKU W marcu 1941 r kongres USA zgodził się na wydanie ustawy lend – lease – act ( pożyczka i dzierżawa ) , która upoważnia prezydenta do udzielania różnych form pomocy państwom walczącym z faszystowskimi Niemcami. W sierpniu 1941 r. doszło do podpisania tzw. Karty Atlantyckiej o bezpośrednim przystąpieniu USA do wojny zdecydował atak Japonii na amerykańską bazę marynarki wojennej na Pacyfiku w Pearl Harbor ( 7 grudnia 1941 r ). Celem Japonii było zdobycie dominacji w rejonie Pacyfiku i uczynienie z tego terenu swojej bazy surowcowej. Sytuacja ta denerwowała USA , które propagowały politykę tzw. ,,otwartych drzwi ‘’ zgodnie z układem waszyngtońskim z 1922 r Plan ataku japońskiego przewidywał zniszczenie amerykańskiej floty , której odbudowa miał zająć USA około 2 – 3 lat . W tym czasie Japonia ugruntowałby swoje panowanie w regionie Mimo olbrzymich strat ( 2.400 żołnierzy 8, pancerników ) nietknięte zostały lotniskowce – najważniejsza sił bojowa na morzu., stąd też amerykanie odbudowali swe siły morskie w 7 miesięcy.

WOJNA NA PACYFIKU do 1942 Japończycy opanowali na dalekim Wschodzie: Hongkong, Filipiny, Indochiny, Syjam, Malaje, Birmę, Indii Holenderskie z wyspami Jawą i Sumatrą, Nowa Gwineę, a od maja 1942 atakiem japońskim zagrożone zostały: Australia i Nowa Zelandia.

po klęsce Japończycy musieli zrezygnować z zaatakowania Australii. WOJNA NA PACYFIKU ofensywa Japończyków została zatrzymana w połowie 1942, kiedy to dwie wielkie bitwy: jedna w maju na Morzu Koralowym a druga w czerwcu pod Midway przyniosły przewagę amerykanom. ( cel - zdobycie baz amerykańskich na Midway przecięcie szlaków z USA na Daleki Wschód. po klęsce Japończycy musieli zrezygnować z zaatakowania Australii. od sierpnia 1942 rozpoczęły się roczne walki w rejonie Wysp Salomona w listopadzie 1942 amerykanom udało się pokonać Japończyków w bitwie pod Guadalcanal