mgr rekreacji ruchowej "Jesteś tym, co jesz" Piramida żywienia przygotowała: mgr rekreacji ruchowej Joanna Wiśniewska
Jednym z fundamentalnych zaleceń zdrowej diety jest tzw Jednym z fundamentalnych zaleceń zdrowej diety jest tzw. piramida zdrowego żywienia, która określa proporcje poszczególnych grup produktów w diecie. Jej znajomość może być nam pomocna w zorientowaniu się, czego powinniśmy jeść więcej, co powinniśmy ograniczać, a czego najlepiej w ogóle unikać.
Piramida zdrowego żywienia zwana jest również : piramidą zdrowia, piramidą racjonalnego żywienia, piramidą prawidłowego żywienia,
Piramida zdrowego żywienia została opracowana w Stanach Zjednoczonych przez Departament Rolnictwa oraz Departament Zdrowia i Opieki Społecznej i jest skrótowym, graficznym zestawieniem zaleceń żywieniowym. Polscy dietetycy przystosowali ją do polskich warunków, w prowadzając nieznaczne zmiany zalecanych ilości porcji niektórych grup produktów.
5 porcji produktów zbożowych pełnoziarnistych 4 porcje warzyw W Polsce przyjmuje się, że codzienne zrównoważone pożywienie powinno zawierać: 5 porcji produktów zbożowych pełnoziarnistych 4 porcje warzyw 3 porcje owoców 2 porcje mleka i przetworów mlecznych (zwłaszcza jogurtów i serów białych) 1 porcję mięsa lub produktów zamiennych (ryby, jaja, rośliny strączkowe, orzechy)
NOWA I STARA PIRAMIDA
Czym różni się nowa piramida od starej Podstawę poprzedniej piramidy żywienia stanowiły zboża, chleb, ryż i makaron. Okazało się jednak, jedząc, tak jak zalecali to naukowcy przede wszystkim węglowodany i maksymalnie ograniczając spożycie tłuszczów, że nie udaje się uniknąć otyłości. Przeciwnie - problem otyłości na świecie rośnie. Nowa piramida żywienia skorygowała te zalecenia, dzieląc tłuszcze na dobre i złe. W ten sposób, chociaż umieszcza tłuszcze przed owocami i warzywami, to jednocześnie zaleca, aby były to wyłącznie tłuszcze roślinne - oleje i wytwarzane z nich miękkie margaryny. Prof. Willett podczas wizyty w Polsce wspomniał nawet, że ilość spożywanych tłuszczów to rzecz wtórna. Najważniejsze jest to, jakie tłuszcze wprowadzamy do organizmu.
Najważniejsze założenia nowej piramidy żywienia: Podstawą piramidy jest ruch - minimum 30 minut dziennie oraz codzienna kontrola wagi. Poszczególne porcje nie są podane, pokarmy są podzielone na te do spożywania codziennie, kilka razy w tygodniu i parę razy w miesiącu. Najczęściej powinniśmy jeść produkty zbożowe, ale pełnoziarniste! (biały chleb można jeść kilka razy w miesiącu) oraz ziemniaki. Drugie piętro to tłuszcze roślinne, oleje i miękkie margaryny. Codziennie należy jeść również jarzyny, warzywa strączkowe, orzechy i owoce, a także (choć w mniejszych ilościach) sery i jogurty. Kilka razy w tygodniu w menu powinny się znaleźć ryby. Maja one pierwszeństwo przed drobiem i jajami. Słodycze możemy jeść tylko parę razy w tygodniu. Czerwone mięso, występujące na szczycie piramidy, wolno jeść tylko parę razy w miesiącu. Dla dorosłych, od czasu do czasu polecana jest lampka wina.
Dobre i złe tłuszcze Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) tłuszcze powinny pokrywać do 30 proc. dziennego zapotrzebowania energetycznego. W diecie przeciętnego Polaka tłuszcza stanowi około 40 proc. energetycznego zapotrzebowania, ilość ta powinna być zmniejszona o połowę. Dr n. med. Przemysław Biliński, zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego stwierdził, że również proporcje tłuszczów są niewłaściwe. Uwielbiamy tłuszcz zwierzęcy - ten w duszonych żeberkach, tymczasem z tłuszczów zwierzęcych moglibyśmy praktycznie całkowicie zrezygnować. Są to bowiem tłuszcze tzw. nasycone, które przyspieszają rozwój chorób układu krążenia. W naszej diecie powinniśmy stawiać na kwasy tłuszczowe nienasycone. Ale i tu jest warunek, powinny to być tłuszcze tzw. cis (głównie kwasy omega-3). Natomiast unikać należy tłuszczów nienasyconych postaci trans, które znajdują się głównie we frytkach, chipsach, ciastach, ciastkach, wyrobach cukierniczych, w maśle, a nawet w lodach, sosach czy daniach gotowych.
Inne przykłady wizualizacji Piramidy Zdrowego Żywienia
KONIEC