Aleksander Fredro życie i twórczość

Romantyzm

Romantyzm (z fr. romantisme, od roman – powieść, opowieść) – epoka w historii sztuki i literatury, trwająca od lat 90. XVIII wieku do lat 40. XIX wieku. Romantyzm był ruchem ideowym, literackim i artystycznym, który rozwinął się początkowo w Europie i wyrażał się w poezji, malarstwie i muzyce. Powstał jako reakcja na zmiany społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową i rewolucją francuską z 1789 roku. Był formą buntu przeciwko ustalonym regułom społecznym, które rządziły społeczeństwami epoki Oświecenia – przeciw sztywnym zasadom życia arystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka. Naczelne hasło Rewolucji Francuskiej – "wolność, równość, braterstwo" stało się drogowskazem dla nowego kierunku myślenia, który zakwestionował podstawy oświeceniowego, racjonalistycznego pojmowania świata. Według romantyków świat dzielił się na to, co widzialne (materialne) i poznawalne zmysłowo oraz na to, co niewidzialne (duchowe) – dające się poznać jedynie za pomocą środków pozarozumowych, takich jak wiara i intuicja. Romantycy zwrócili uwagę na życie wewnętrzne człowieka – duchowość, uczucia, emocje, a również na odrębność jednostki ludzkiej, jej odmienność i indywidualność. Dominacja uczucia nad rozumem była także buntem przeciwko zastanej rzeczywistości i obowiązującym w niej normom społecznym. Metodą poznania świata stać się miał nie empiryzm, ale sztuka. Typowy romantyczny bohater literacki to buntownik motywowany wielkimi namiętnościami, takimi jak miłość lub nienawiść. Bohater ten charakteryzuje się nieprzeciętnością, konfliktowością; samotnie buntuje się przeciw normom społecznym lub walczy w obronie ojczyzny. Najważniejszym uczuciem dla romantyka jest miłość, przeważnie nieszczęśliwa i tragiczna, zawsze jednak wszechogarniająca i potężna.

Życie

Aleksander Hrabia Fredro komediopisarz, bajkopisarz, pamiętnikarz, poeta - urodził się 20 czerwca 1793 u stóp Karpat, w Surochowie niedaleko Przemyśla, w zamożnej rodzinie szlacheckiej. 12 stycznia1806r w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła jego matka. Ojciec, Jacek hrabia Fredro, przeniósł się wraz z nim do Lwowa.

Młodość Aleksandra Fredry Aleksander Fredro miał bardzo bujną młodość. Uczył się w domu, co nie trwało długo, ponieważ w wieku 16 lat wstąpił do armii napoleońskiej Księstwa Warszawskiego i wędrował z nią przez 6 lat. Za zasługi wojenne został odznaczony złotym krzyżem. W wieku 24 lat zakochał się w Zofii hr. Skarbkowej, która w wieku 15 lat została wydana za hr. Skarbka najzamożniejszego człowieka w Galicji. Zofia opuściła hrabiego po nieudanym małżeństwie, lecz na ślub z Aleksandrem czekała 10 lat. Fredro bardzo skutecznie zarządzał rodzinnym majątkiem. Brał czynny udział w społecznym życiu ziemiaństwa i  reprezentował jego interesy w galicyjskim Sejmie Stanowym. W okresie Wiosny Ludów został oskarżony o zdradę stanu za wystąpienia przeciw Austrii. Śledztwo ostatecznie umorzono. Od 1829 należał do Towarzystwa Przyjaciół Nauk

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii. Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w ścisłym gronie rodzinnym.

Twórczość

Intryga naprędce - 1817 Pan Geldhab – 1818 Największe dzieła Intryga naprędce - 1817 Pan Geldhab – 1818 Mąż i żona - 1821 Damy i huzary - 1825 Śluby panieńskie - 1827 - 1832 Pan Jowialski - 1832 Zemsta - 1832 - 1833 Dożywocie - 1835 Rewolwer - 1861

Kilka słów o Zemście Komedia powstała w 1834. Inspirowana była dokumentem znalezionym na zamku w Odrzykoniu, w którym znajduje się historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej dokuczał Janowi Skotnickiemu, za co ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1838 przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką. W pierwszej wersji rękopisu Fredro umieścił akcję w czasie sobie współczesnym, a głównymi bohaterami byli Baron, Kiełbik, Rublowa, Papkiewicz. Dopiero w kolejnej wersji rękopisu pojawiły się ostateczne nazwiska postaci, a akcję przesunięto o kilkadziesiąt lat wstecz.

Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Pomnik Aleksandra Fredry we Wrocławiu

- Jeżeli kłamię, niech mnie piorun trzaśnie. - Tak zaczął kłamca - Jeżeli kłamię, niech mnie piorun trzaśnie! - Tak zaczął kłamca. Wtem zagrzmiało właśnie, A on czym prędzej dokończając mowy: - Żem zawsze kłamał i kłamać gotowy. Kłamca

Prezentacja: Adrianna Olechno i Luiza Młynarczyk