Bilans dwudziestolecia. Sytuacja gospodarcza Rzeczypospolitej w dwudziestoleciu międzywojennym.

Początki II Rzeczypospolitej państwo stworzone z ziem trzech zaborów, zacofanie gospodarcze, Polska - krajem rolniczym ( w 1921r. na wsi 75% ludności), Kryzys gospodarczy po I wojnie światowej, hiperinflacja (w grudniu 1923r. za 1$ płacono 6,4 miliona marek polskich).

Problem reformy rolnej 28 grudnia 1925r. Sejm uchwalił ustawę o reformie rolnej-parcelacji dobrowolnej podlegały majątki powyżej 180 ha w Polsce centralnej, powyżej 300 ha w województwach wschodnich i powyżej 700 ha w majątkach uprzemysłowionych. W okręgach przemysłowych i podmiejskich parcelacji miały podlegać majątki o powierzchni powyżej 60 ha.

Proces parcelacji Parcelacja – dokonanie podziału większego obszaru gruntów (folwarcznych, wspólnoty gminnej) na mniejsze działki i oddanie ich w użytkowanie indywidualnym gospodarstwom w drodze sprzedaży; także unormowany ustawą podział większych gospodarstw rolnych poprzez sprzedaż bądź nadanie. Proces był powolny. W latach 1919-1939 rozparcelowano 2,6 miliona ha.

Reformy gospodarcze Grabskiego W styczniu1924r. rząd Władysława Grabskiego wprowadził nową walutę- markę polską zastąpił złoty polski w relacji 1 złoty za 1 800 000 marek polskich Skuteczność ściągania podatków-za każdy dzień zwłoki kara w wysokości 0,5% sumy długu. Oszczędności budżetowe-przestrzeganie dyscypliny budżetowej Powołanie Banku Polskiego S.A.

Władysław Grabski (1874-1938) 1919-1920 minister skarbu, w 1920r. i w latach 1923-1925 pełnił jednocześnie funkcję premiera Zasługi: reformy walutowa i rolna, utworzenie Banku Polskiego S.A.

Waluta II Rzeczypospolitej

Wojna celna ekonomiczny konflikt pomiędzy Polską a Niemcami w latach 1925 -1931. W styczniu 1925 wygasła niemiecka klauzula najwyższego uprzywilejowania wobec towarów państw Ententy, również z Polski. W czerwcu 1925 zakończyło się zwolnienie z cła sprzedaży produktów z Górnego Śląska (głównie węgla).

Wojna celna Niemcy wstrzymały wtedy import węgla ze Śląska co spowodowało liczne straty w polskim handlu zagranicznym. Dodatkowo wszystkie towary eksportowane do Niemiec obłożono wysokim cłem. Przestały one więc być konkurencyjne na rynku niemieckim.

Centralny Okręg Przemysłowy (COP), ośrodek przemysłu ciężkiego budowany w 1936 -1939 w rozwidleniu rzek Wisły i Sanu ( lubelskie, kieleckie ,lwowskie i rzeszowskie). Był jednym z największych przedsięwzięć ekonomicznych II Rzeczypospolitej. Celem COP-u było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu. Na rozwój COP-u przeznaczano w latach 1937-1939 około 60% całości wydatków inwestycyjnych o łącznej wartości 1925 mln zł.

Położenie COP

Eugeniusz Kwiatkowski(1888-1974) Pełnił funkcje wicepremiera i ministra skarbu (1935-1939) Zwolennik interwencji państwa w życie gospodarcze, inicjator COP-u Jako minister przemysłu i handlu przyspieszył budowę portu w Gdyni

Inwestycje w Centralnym Okręgu Przemysłowym: Do 1939r. zbudowano 100 zakładów przemysłowych np. kombinat metalurgiczny Stalowa Wola, fabrykę opon w Dębicy, zakłady lotnicze w Mielcu, fabryki broni w Sanoku, Radomiu , Starachowicach, elektrownia wodna w Rożnowie. O lokalizacji zadecydowały względy: bezpieczeństwa, demograficzno-społeczne i gospodarczo-logistyczne.

Sukcesy gospodarcze II Rzeczypospolitej Budowa portu w Gdyni- w 1923r. otwarto port tymczasowy, od 1926r. ruszyła rozbudowa zainicjowana przez ministra E.Kwiatkowskiego Budowa magistrali węglowej (1928-1933)- linii kolejowej łączącej Śląsk z Gdynią. Budowa COP Stworzenie jednolitego organizmu gospodarczego