Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie Prawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie

Ograniczone prawa rzeczowe pojęcie Obciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy cudzej Zapewnieniu uprawnionemu możliwości egzekucji z rzeczy

Numerus clausus Tylko prawa wskazane w ustawie Niektóre mają charakter historyczny Nie można tworzyć nowych ograniczonych praw rzeczowych umową Ustawa może kreować nowe prawa lub zmieniać treść dotychczasowych (timesharing)

Przedmiot Rzeczy Inne prawa majątkowe Ruchome Nieruchome Prawa (zastaw, użytkowanie) Użytkowanie wieczyste Spółdzielcze prawo do lokalu Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

Podmiot ograniczonych praw rzeczowych Każdoczesny właściciel nieruchomości (służebność gruntowa) Wyłącznie osoba fizyczna (służebność osobista) Osoba fizyczna lub prawna Przedsiębiorca przesyłowy Zakres prawa może zależeć od charakteru podmiotu uprawnionego

Funkcje ograniczonych praw rzeczowych Ułatwienie korzystania z rzeczy kosztem właściciela innej rzeczy (służebności) Alimentacja (użytkowanie) Zabezpieczenie wierzytelności Prawa zastawnicze Prawa te mają charakter akcesoryjny

Powstanie ograniczonych praw rzeczowych - umowa Ograniczona swoboda kształtowania treści Odpowiednie stosowanie przepisów o przeniesieniu prawie własności Forma aktu notarialnego wymagana tylko dla oświadczenia właściciela ustanawiającego prawo

Powstanie praw – orzeczenie sądowe Orzeczenie konstytutywne Służebności drogi koniecznej i przesyłu Przekroczenie granic przy budowie Podział gruntu Hipoteka przymusowa Zabezpieczenie roszczenia Postępowanie egzekucyjne

Powstanie praw - przypadki szczególne Z mocy prawa Zasiedzenie służebności Zastaw ustawowy Hipoteka ustawowa (historyczne – obecnie nie ustanawiana) Decyzja administracyjna Wyjątkowo Rodzaj wywłaszczenia

Zmiana treści i przeniesienie ograniczonych praw rzeczowych Umowa między stronami Wpis do księgi wieczystej prawa ujawnionego Przeniesienie Umowa między uprawnionym a nabywcą Wpis do KW (jeśli prawo ujawniono)

Pierwszeństwo praw Rozstrzyga kolizję między prawami Prior tempore potior iure (wyjątek – zastaw) Prawo wpisane do KW ma pierwszeństwo przed niewpisanym Możliwa umowna zmiana pierwszeństwa

Wygaśnięcie praw Zrzeczenie się prawa Konfuzja Upływ czasu Śmierć uprawnionego Niewykonywanie przez określony czas Orzeczenie sądowe Wywłaszczenie

Użytkowanie - pojęcie Prawo do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków Funkcje Alimentacyjna Produkcyjna Wzmocnienie pozycji uprawnionego Zmienne znaczenie gospodarcze

Podmioty użytkowania Osoby fizyczne Rolnicze spółdzielnie produkcyjne Inne podmioty Treść prawa zależy od charakteru prawnego podmiotu, któremu przysługuje Są przepisy wspólne

Ustanowienie i przedmiot użytkowania Tylko umowa Nie powstaje ex lege ani z orzeczenia Przedmiot użytkowania - rzecz Ruchoma lub nieruchoma Oznaczona co do tożsamości Można ograniczyć wykonywanie do części rzeczy

Szczególne przedmioty użytkowania Użytkowanie nieprawidłowe Zespół środków produkcji Prawa Nieruchomość w timesharingu – prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w określonym czasie w roku

Treść użytkowania I Prawo do używania rzeczy i pobierania pożytków Nie obejmuje innych dochodów z rzeczy Uprawnienie o charakterze osobistym Prawo niezbywalne Użytkownik może oddać rzecz do używania osobom trzecim (umowa)

Treść użytkowania II Obowiązki użytkownika Wykonuje prawo zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki Zwrot rzeczy w odpowiednim stanie Ponoszenie ciężarów pokrywanych z pożytków Naprawy związane ze zwykłym korzystaniem z rzeczy Nakłady – jak negotiorum gestor

Wygaśnięcie użytkowania Przyczyny Upływ czasu Niewykonywanie przez lat dziesięć Konfuzja Zrzeczenie się prawa Skutki Obowiązek zwrotu rzeczy Problem zbiorów o zmiennym składzie

Użytkowanie przez osoby fizyczne Wygasa najpóźniej ze śmiercią użytkownika Obowiązek zachowania substancji i przeznaczenia rzeczy Wyjątki Eksploatacja kopalin Nowe urządzenia jak w najmie Zarząd i zabezpieczenie

Użytkowanie przez r.s.p. Przedmiot użytkowania – grunty Skarbowe Wkłady gruntowe Rozszczepienie prawa własności gruntu i budynków, urządzeń, drzew i roślin Można naruszyć substancję rzeczy Wkłady gruntowe – możliwość przymusowego wykupu

Inne wypadki użytkowania Użytkowanie przez osoby prawne: stosujemy odpowiednio przepisy o użytkowaniu przez osoby fizyczne. Timesharing Prawo korzystania minimum przez 3 lata Zbywalne i dziedziczne Nie wygasa przez niewykonywanie Prawo terminowe (maksimum 50 lat)