Badanie fizykalne pacjenta urazowego Schemat postępowania ratownika medycznego

ETAPY POSTĘPOWANIA RATOWNICZEGO Szybka ocena sytuacji Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja Wtórna ocena kliniczna i leczenie wstępne Leczenie specjalistyczne

Szybka ocena sytuacji

Czy miejsce jest bezpieczne? Czy ambulans jest postawiony prawidłowo? 3.Czy potrzebne są dodatkowe zespoły?

Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja

ABCDE Airways- DROGI ODDECHOWE Breathing- ODDYCHANIE Circulation- KRĄŻENIE Dysfunction- OCENA CUN Exposition- ROZCIĘCIE ODZIEŻY

Airways- DROGI ODDECHOWE Ocena i przywrócenie drożności dróg oddechowych (z unieruchomieniem kręgosłupa szyjnego) Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych Rurka ustno-gardłowa Maska tlenowa 100% tlen Intubacja przez usta lub nos Konikotomia Ambu z rezerwuarem- 100% tlen Szybka ocena szyi ( obrzęk, zastój żylny, przemieszczenie tchawicy, poszerzone żyły)

Breathing- ODDYCHANIE Szybka ocena oddechu własnego pacjenta (częstość, ruchomość i symetria klatki piersiowej, jakość szmerów) Wspomaganie oddechu Oddech kontrolowany- respirator Punkcja, drenaż opłucnowy Opatrzenie otwartych ran klatki piersiowej Monitorowanie (Sa02)

Circulation- KRĄŻENIE Szybka ocena stanu krążenia (zabarwienie powłok, mikrokrążenie) Tętno: tętnice promieniowe, udowe, szyjne CPR Tamowanie krwawień ( najczęściej wystarczy ucisk!!!) Pomiar RR Resuscytacja płynowa (dwa duże wkłucia w czasie do 2 min.)- ogrzane infuzje i.v. krystaloidów [do 2 l] i koloidów [do 2l] Monitorowanie- EKG Pobranie krwi do badań (grupa krwi, próba krzyżowa, morfologia, Hb, Ht, mocznik, elektrolity, gazometria)

Dysfunction- OCENA CUN Ocena wg skali Glasgow (GCS) Unieruchomienie na materacu próżniowym Unieruchomienie złamań

GCS- Glasgow Coma Scale Otwieranie oczu- „O” 4 - spontaniczne 3 - na polecenie 2 - na bodźce bólowe 1 - nie otwiera oczu

GCS- Glasgow Coma Scale cd. Kontakt słowny- „M” 5 - odpowiedź logiczna, pacjent zorientowany co do miejsca, czasu i własnej osoby 4 - odpowiedź splątana, pacjent zdezorientowany 3 - odpowiedź nieadekwatna, nie na temat lub krzyk 2 - niezrozumiałe dźwięki, pojękiwanie 1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma Scale cd. Reakcja ruchowa- „R” 6 - spełnianie ruchowych poleceń słownych, migowych 5 - ruchy celowe, pacjent lokalizuje bodziec bólowy 4 - reakcja obronna na ból, wycofanie, próba usunięcia bodźca bólowego 3 - patologiczna reakcja zgięciowa, ODKOROWANIE (przywiedzenie ramion, zgięcie w stawach łokciowych i ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych) 2 - patologiczna reakcja wyprostna, ODMÓŻDŻENIE (przywiedzenie ramion do wewnątrz, wyprost w stawach łokciowych, nawrócenie przedramion i zgięcie stawów ręki, przeprost w stawach kończyn dolnych) 1 - bez reakcji

GCS- Glasgow Coma Scale cd. Ocena zaburzeń świadomości: GCS 15-13 - łagodne GCS 12-9 - umiarkowane GCS 8-3 - głębokie= śpiączka

Exposition- ROZCIĘCIE ODZIEŻY Pełna ekspozycja pacjenta (delikatne rozcięcie i zdjęcie odzieży) Ochrona przed hipotermią (ciepłe pomieszczenie, folia NRC)

AMPLE Allergies- ALERGIE Medications- ZAŻYWANE LEKI Past illness- CHOROBY PRZEWLEKŁE Last meal- OSTATNI POSIŁEK Events preceding accident- CO SIĘ DZIAŁO PRZED WYPADKIEM?

Wtórna ocena kliniczna i leczenie wstępne Schemat badania szczegółowego i postępowania ratowniczego

Głowa Sklepienie czaszki: rany, krwiaki, wgłobienia, obrzęki Podstawa czaszki: krwiak okularowy, objaw Battle’a Oczy, oczodół: ruchomość, odruchy, podbiegnięcia krwawe, rozerwania, penetracje Twarzoczaszka: symetria, uzębienie, kości szczęki i żuchwy Szyja: obrzęki, krwiaki, rany, napięcie mięśni, bolesność

Rdzeń kręgowy Ocena prawdopodobieństwa uszkodzenia rdzenia kręgowego: rodzaj i mechanika urazu Objawy uszkodzenia: defekt czuciowy i ruchowy, hipotensja, bradykardia, priapizm, utrata napięcia zwieraczy Unieruchomienie Ocena neurologiczna i radiologiczna stopnia uszkodzenia

Klatka piersiowa Ocena ogólna: rany, krwiaki, upośledzenie ruchomości, asymetria, osłuchiwanie Ściana klatki piersiowej: kości, rany drążące, rozedma podskórna Wykluczenie: odmy, odmy prężnej, krwiaka opłucnej – nakłucie, drenaż opłucnowy Wykluczenie tamponady serca - nakłucie osierdzia Wykluczenie tętniaka rozwarstwiającego aorty, pęknięcia przełyku, pęknięcia przepony Krwotok-wstrząs hipowolemiczny- płynoterapia Monitorowanie: EKG, SaO2, temperatura

Jama brzuszna Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, ruchomość, obrona mięśniowa Złamania miednicy Krwawienia Sonda żołądkowa Cewnikowanie pęcherza moczowego

Kończyny Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, deformacje, ruchomość Badanie radiologiczne Unieruchomienie złamań Opatrunki

PRIORYTETY POSTĘPOWANIA OKOŁOURAZOWEGO SCOOP & RUN ? STAY & PLAY

SCOOP & RUN szybki, kwalifikowany transport do najbliższych właściwych warunków szpitalnych (+) szybkie dotarcie do warunków szpitalnych (-) wydłużony czas stabilizacji parametrów funkcji życiowych

natychmiastowa stabilizacja STAY & PLAY natychmiastowa stabilizacja (+) szybsza poprawa parametrów funkcji życiowych (-) opóźnienie specjalistycznego leczenia szpitalnego

STAY & PLAY cd. - ALS - Drenaż opłucnowy - Tamowanie krwawień - Resuscytacja płynowa - Unieruchamianie złamań - Leczenie bólu

Właściwe postępowanie ratownicze w określonych przypadkach

1. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ Pozycja na wznak 100% tlenu ‘Pakujemy i jedziemy’ Można wstępnie zastosować pneumatyczną odzież przeciwwstrząsową Zapewnienie dostępu do żyły po drodze Bolus 20ml/kg ( średnio ok. 1,5 litra) Ponowna ocena- powtórne podanie bolusu płynu, gdy potrzeba Dokładne monitorowanie- RR, monitor, Sa02

2. KRWOTOK ZEWNĘTRZNY NIE DAJĄCY SIĘ OPANOWAĆ Pozycja na wznak 100% tlenu- 15l/ min. ‘Pakujemy i jedziemy’ Zapewnienie dostępu do żyły po drodze Podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100 Użyj opaskę uciskową w razie potrzeby Powiadomienie SOR

3. KRWOTOK WEWNĘTRZNY Pozycja na wznak 100% tlenu ‘Pakujemy i jedziemy’ Zapewnienie dostępu do żyły po drodze Podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100 Powiadomienie SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE OPŁUCNOWEJ „Cisza nad płucem” Zapewnij drożność dróg oddechowych 100% tlenu Zamknij otwartą ranę ‘Pakujemy i jedziemy’ Wkłucie dożylne w drodze Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W ODMIE WENTYLOWEJ Zapewnij drożność dróg oddechowych 100% tlenu Dekompresja igłą, jeśli jest wskazanie ( częściej stosowane jest założenie opatrunku trójstronnego) ‘Pakujemy i jedziemy’ Zapewnij dostęp do żyły po drodze Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W KLATCE CEPOWATEJ Zapewnij drożność dróg oddechowych 100% tlenu Możliwa intubacja ‘Pakujemy i jedziemy’ Ustabilizuj odcinek cepowaty Zapewnij i.v. po drodze Monitoruj EKG Powiadom SOR

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU WBITYCH PRZEDMIOTÓW Zapewnij drożność dróg oddechowych 100% tlenu Ustabilizuj przedmiot Nic nie usuwaj!!! ‘Pakujemy i jedziemy’ Zapewnij dostęp do żyły po drodze Sprawdzaj czy nie rozwija się odma wentylowa lub krwiak opłucnej

AMPUTACJE Opanuj krwawienie uciskiem bezpośrednim Opaski uciskowe są rzadko potrzebne Zlokalizuj część amputowaną Nie umieszczaj części amputowanej bezpośrednio w lodzie lub wodzie Umieść ją w plastykowej torebce Umieść torebkę w mieszaninie wody z lodem KONIEC