Bezpośrednie koszty leczenia skórnych reakcji polekowych WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Klinika Dermatologiczna CSK MON Warszawa Kierownik Kliniki: płk. prof. nadzw. dr hab. n. med. Witold Owczarek Bezpośrednie koszty leczenia skórnych reakcji polekowych Dr n. med Elwira Beata Paluchowska Lek. Nina Wiśniewska

Działania niepożądane leków Według definicji World Health Organization (WHO) działania niepożądane leku (ang. Adverse drug reaction) to szkodliwa i niezamierzona reakcja na lek, występująca po podaniu, stosowanej zarówno w profilaktyce jak i w celach diagnostyczno - leczniczych zalecanej dawki leku. Częstość występowania działań niepożądanych po lekach ocenia się na około 5 – 10 % wszystkich pacjentów hospitalizowanych 30 % to skórne reakcje polekowe

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Cel badania Analiza kosztów bezpośrednich pacjentów hospitalizowanych w Klinice Dermatologicznej Wojskowego Instytutu Medycznego CSK MON w Warszawie w latach 2002 – 2012 z powodu skórnych reakcji polekowych w perspektywie płatnika publicznego i świadczeniodawcy.  Materiał i metody Badanie przeprowadzono retrospektywnie w grupie 164 dorosłych pacjentów: w tym 57 mężczyzn i 107 kobiet (średni wiek 53,7lat). Analizy dokonano w oparciu o dane pochodzące z kart historii pacjentów, kart zleceń lekarskich oraz działu organizacji i rozliczeń szpitala. Koszty bezpośrednie medyczne-koszty monitorowania leczenia, badania diagnostyczne, opieka szpitalna-osobodzień, praca lekarzy i pielęgniarek

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Na potrzeby obliczeń z perspektywy płatnika publicznego koszty hospitalizacji skalkulowano na podstawie cen za usługi medyczne ustalone przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) na bazie kontraktu z wybraną placówką zdrowia wynikające z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych na rok 2012 . Wartość usługi ponoszonej przez NFZ obliczono opierając się na Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) i systemu jednorodnych grup pacjentów JGP (ang. DRG diagnosis related groups) jako sposób rozliczania usług zdrowotnych przez NFZ. W procesie obliczania kosztów bezpośrednich przyjęto perspektywę i horyzont czasowy na rok 2012 (refundacja uwzględniona , obowiązuje od stycznia 2012)

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych W analizowanej grupie sklasyfikowano 3 grupy JGP: J38 - ciężkie choroby dermatologiczne: L27.0 Uogólniona osutka skórna wywołana lekami i innymi środkami leczniczymi L27.9 Zapalenie skóry wywołane nieokreślonymi substancjami wprowadzonymi do ustroju J39 - duże choroby dermatologiczne: L 51.1 Pęcherzowy rumień wielopostaciowy, L51.9 Rumień wielopostaciowy nieokreślony, L52.0 Rumień guzowaty, L56.0 Reakcja fototoksyczna indukowana lekiem J49 - łagodne choroby dermatologiczne: L50.0 pokrzywka alergiczna Na podstawie klasyfikacji JGP NFZ przyznawał punkty, odpowiednio 82 pkt dla J38, 33 pkt dla J39 i 27 pkt dla J39. Za każdy punkt NFZ przyznawał 52 pln (2012 rok).

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych W perspektywie świadczeniodawcy analizie poddano bezpośrednie koszty medyczne (koszty farmakoterapii, koszty opieki szpitalnej, badań laboratoryjnych) Koszty farmakoterapii obliczono w oparciu o cenę hurtową leków ustaloną na rok 2012. Koszty badań laboratoryjnych, opieki szpitalnej i osobo-doby obliczono w oparciu o cennik wewnętrzny szpitala ustalony przez Wydział Sprzedaży Świadczeń Medycznych i Analiz Wojskowego Instytutu Medycznego na rok 2012

BADANIA LABORATORYJNE wartość badania 2012 (euro) wartość badania 2012 (pln) wartość badania 2012 (euro) Aminotransferaza Alaninowa (ALT) 2,64 0,63 Aminotransferaza Asparaginianowa (AST) 2,60 0,62 Białko całkowite 2,20 0,53 Bilirubina całkowita 2,67 0,64 Cholesterol 2,77 0,66 Cholesterol - HDL 4,33 1,04 Trójglicerydy 3,52 0,84 Glukoza 2,52 0,60 Kreatynina 2,69 0,65 Mocznik 2,83 0,68 Kwas moczowy 3,01 0,72 Glikohemoglobina HbA1c 13,91 3,33 Sód 2,27 0,54 Potas 2,28 0,55 HCV (Przeciwciała przeciwko antygenowi wirusa żółtaczki typu C /HCV/ 13,33 3,20 HbsAg 4,88 1,17 Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji /APTT/ 4,00 0,96 Czas protrombinowy /PT - czas Quicka/ 3,55 0,85 Czas trombinowy /TT/ 3,44 0,82 Fibrynogen /F/ 5,00 1,20 Produkty rozpadu fibryny /D - dimery/ 23,09 5,54 Aktywność antytrombiny /AT/ 20,43 4,90 Morfologia z płytkami 2,59 0,62 Morfologia+rozmaz 5/Diff/+retikulocyty 12,80 3,07 OB. 2,36 0,57 Badanie ogólne moczu + ocena mikroskopowa osadu moczu 3,10 0,74 Oznaczanie ilości białka w dobowej zbiórce moczu 5,36 1,29 Badanie ogólne kału 12,03 2,89 Białko C-reaktywne / CRP / ilościowo 13,07 3,13 Antystreptolizyna ilościowo (ASO) 11,93 2,86 Immunoglobulina E całk. / IgE 22,13 5,31 Proteinogram w surowicy /SPE/ (wraz z kosztami oznaczenia białka całkowitego) 11,03 2,64 Przeciwciała przeciwjądrowe ANA (SCRENING ) 30,06 7,21 Przeciwciała przeciwjądrowe przeciw ds DNA Przeciwciała przeciwjądrowe ANA + ds. DNA (PANEL w IgG) 49,00 11,75 *1 EURO = 4,17 PLN

BADANIA LABORATORYJNE wartość badania 2012 (euro) wartość badania 2012 (pln) wartość badania 2012 (euro) Aminotransferaza Alaninowa (ALT) 2,64 0,63 Aminotransferaza Asparaginianowa (AST) 2,60 0,62 Białko całkowite 2,20 0,53 Bilirubina całkowita 2,67 0,64 Cholesterol 2,77 0,66 Cholesterol - HDL 4,33 1,04 Trójglicerydy 3,52 0,84 Glukoza 2,52 0,60 Kreatynina 2,69 0,65 Mocznik 2,83 0,68 Kwas moczowy 3,01 0,72 Glikohemoglobina HbA1c 13,91 3,33 Sód 2,27 0,54 Potas 2,28 0,55 HCV (Przeciwciała przeciwko antygenowi wirusa żółtaczki typu C /HCV/ 13,33 3,20 HbsAg 4,88 1,17 Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji /APTT/ 4,00 0,96 Czas protrombinowy /PT - czas Quicka/ 3,55 0,85 Czas trombinowy /TT/ 3,44 0,82 Fibrynogen /F/ 5,00 1,20 Produkty rozpadu fibryny /D - dimery/ 23,09 5,54 Aktywność antytrombiny /AT/ 20,43 4,90 Morfologia z płytkami 2,59 0,62 Morfologia+rozmaz 5/Diff/+retikulocyty 12,80 3,07 OB. 2,36 0,57 Badanie ogólne moczu + ocena mikroskopowa osadu moczu 3,10 0,74 Oznaczanie ilości białka w dobowej zbiórce moczu 5,36 1,29 Badanie ogólne kału 12,03 2,89 Białko C-reaktywne / CRP / ilościowo 13,07 3,13 Antystreptolizyna ilościowo (ASO) 11,93 2,86 Immunoglobulina E całk. / IgE 22,13 5,31 Proteinogram w surowicy /SPE/ (wraz z kosztami oznaczenia białka całkowitego) 11,03 2,64 Przeciwciała przeciwjądrowe ANA (SCRENING ) 30,06 7,21 Przeciwciała przeciwjądrowe przeciw ds DNA Przeciwciała przeciwjądrowe ANA + ds. DNA (PANEL w IgG) 49,00 11,75 *1 EURO = 4,17 PLN

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Wyniki Objawy skórnych reakcji polekowych ujawniły się średnio w 7,4 dniu stosowania leku. Średni pobyt w szpitalu to 4,54 dnia. W badanej grupie chorych najczęstszą przyczyną występowania skórnych reakcji polekowych były antybiotyki beta- laktamowe, beta- laktamowe z inhibitorem beta- laktamaz, cefalosporyny I generacji oraz NLPZ.

Najczęstsze skórne reakcje polekowe

Klinicznie manifestuje się ostrozapalnymi, bolesnymi guzami, umiejscowionymi na przedniej powierzchni podudzi choć mogą być inne miejsca: uda, przedramiona, pośladki Zmiany sa początkowo żywo-czerwone, nieznacznie uniesione, po kilku dniach ulegaja większemu uwypukleniu, zabarwienie fioletowe Nie ulegają rozpadowi, ustępują bez pozostawienia śladu. Utrzymują się od 2tyg do kilku. Mogą być objawy ogólne.

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Perspektywa płatnika publicznego Całkowity koszt hospitalizacji wg punktów przyznawanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia wynikający z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych wśród analizowanej grupy w latach 2002 - 2012 wyniósł 490 880 pln (117 717 euro). W tym średni koszt na pacjenta wyniósł 2993,17 pln (717 euro). Perspektywa świadczeniodawcy Całkowity koszt hospitalizacji w analizowanym okresie, poniesiony przez Wojskowy Instytut Medyczny według cennika wewnętrznego na rok 2012 dla analizowanej grupy pacjentów wyniósł 464 931,02 pln (111 486 euro). W tym średni koszt na pacjenta wyniósł 2834,95 pln (680 euro) .

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Analizując koszty bezpośrednie medyczne z perspektywy świadczeniodawcy, obliczono łączny koszt przeprowadzonych badań diagnostycznych i laboratoryjnych na kwotę 9873,35 pln (2367 euro). W przeliczeniu na jednego pacjenta koszty badań wynosiły średnio 60,2 pln (14,43 euro). Całkowity koszt farmakoterapii 164 pacjentów leczonych z powodu skórnych polekowych reakcji to 14722,32 pln (3530 euro). Średni koszt farmakoterapii na jednego pacjenta wyniósł 89,77 pln (21,52 euro).

lata M K średni wiek pacjenta dni hospitalizacji średnia Koszty farmakoterapii (pln) Koszty badań diagnostycznych Bezpośrednie koszty - perspektywa świadczeniodawcy (pln) Bezpośrednie koszty - perspektywa płatnika publicznego (pln) 2002 14 23 55,46 5,08 4139,13 1778,15 109149,63 114452,00 2003 12 16 57,09 5,45 2216,34 1261,93 69498,20 58968,00 2004 6 18 55,96 5,33 2305,13 1345,93 74072,19 81952,00 2005 4 41,50 4,50 983,91 590,41 26448,98 32448,00 2006 3 8 55,55 5,64 928,97 549,18 35485,63 23972,00 2007 10 53,21 1128,92 876,15 36879,17 34216,00 2008 2 58,75 6,50 819,34 360,46 15571,16 9412,00 2009 51,40 4,30 1055,46 869,22 25998,85 27040,00 2010 7 5 56,33 3,75 409,64 812,86 28693,70 43524,00 2011 51,09 4,18 393,85 747,38 26996,33 46904,00 2012 51,67 4,00 341,63 681,68 16105,51 17992,00   suma 63 107 53,46 4,84 14722,32 pln 9873,35 pln 464899,35 pln 490880,00 pln 3530 euro* 2367 euro* 111486 euro* 117717 euro* 21,52 euro per patient 14,43 euro per patient 680 euro per patient 717 euro per patient Koszty farmakoterapii i procedur stanowią istotnie mniejszą część zużytych środków około 5% reszta to koszty stałe rutynowe: media, koszty osobo-dzień oraz pensje pracowników *1 Euro=4,17PLN

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Średni koszt hospitalizacji pacjenta w danym roku Na podstawie analizowanej grupy pacjentów wydawać się może ze procedury związane z terapią działań niepożądanych leków są dobrze wycenione, porównywalne z pozycji świadczeniodawcy i płatnika publicznego

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Kolejny wykres przedstawia koszty farmakoterapii i badań diagnostycznych poniesionych przez szpital. Przyjęliśmy horyzont czasowy rok 2012 według naszego cennika wewnetrznego analizując średni koszt zużytych leków widzimy ze od 2002-2007 ilość stosowanych leków była podobna, wzrost w 2008 był związany z wydłużeniem czasu hospitalizacji, a od 2010 koszty te malały wprost proporcjonalnie do skrócenia czasu hospitalizacji. Ilość wykonywanych badań-koszty utrzymywały się na podobnym poziomie

Analiza kosztów bezpośrednich leczenia skórnych reakcji polekowych Kolejny slajd to analiza kosztów związanych z wyceną jednostek chorobowych wg JGP w pozycji świadczeniodawcy i płatnika publicznego. Analizujemy 3 grupy J38 to ciężkie choroby (uogólniona osutka) J 39 to duże ( rumień wielopostaciowy, guzowaty) J49 to łagodne ( pokrzywki) Najwyżej wycenione przez NFZ są procedury J 38 , niższa wycena jest dla J39 i J 49 , szpital za te jednostki ponosi koszty wyższe, jest to nieadekwatne do stanu klinicznego pacjentka bo w J 39 to tak naprawdę ciężkie jednostki jak różne odmiany rumienia wielopostaciowego. Byłaby zasadna zmiana klasyfikacji tych jednostek lub lepsze doszacowanie. To jest analiza średnia, a przy analizie jednostkowej to niedoszacowanie bywało bardziej istotne (NFZ płaci za jednostka a nie uwzględnia np. czasu leczenia ilosci leków, badań)

Dziękuję za uwagę