JAK SIĘ UCZYĆ ŻEBY SIĘ NAUCZYĆ? czyli – nie taka nauka straszna
MOTYWACJA
Dzieci będą miały motywację do nauki, gdy: poczują, że dysponują odpowiednimi zdolnościami i umiejętnościami; zyskają pewność, że mogą je wciąż doskonalić ; będą miały możliwość wyboru i pewną kontrolę nad procesem nauki ; będą się czuły kochane, wspierane i szanowane przez rodziców.
Jak motywować? dostrzegaj sukcesy i starania dziecka podkreśl dobre strony ; wskaż nad czym mogłoby jeszcze popracować ; zachęcaj do samooceny (“na ile jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?”) ; okazuj życzliwe zainteresowanie zamiast wypytywać i kontrolować, słuchaj uważnie i okaż zrozumienie dla jego uczuć ;
gdy dziecko popadnie w kłopoty pamiętaj, że przede wszystkim to ono ma problem zamiast krytykować i oceniać, dodaj mu otuchy ; zachęć do wyciągnięcia własnych wniosków (“jak myślisz, dlaczego ci nie poszło na tym sprawdzianie?”) ;
jeżeli widzisz, że sprawy dziecka idą źle, nie wahaj się powiedzieć mu o tym, co cię martwi i czego od niego oczekujesz, jeżeli nadmiernie kontrolowałeś dziecko – oddaj mu odpowiedzialność za naukę gdy dziecko o czymś zapomni, pozwól mu ponieść konsekwencje i zachęć do wyciągnięcia wniosków;
rozmawiaj z dzieckiem o jego zainteresowaniach, celach i planach.
ROLA RODZICA
NAUKA SZKOLNA – PROBLEM DZIECKA CZY RODZICA? Nadmierna kontrola; Uczenie się za dziecko; Zbyt wysokie wymagania; Niewłaściwe motywowanie; Brak zainteresowania nauka dziecka;
Nadmierna kontrola np.: “Muszę go cały czas pilnować, gdy tylko odejdę – od razu zajmuje się czymś innym, nigdy nie pamięta co jest zadane”. rodzic dzwoni do nauczycieli i kolegów, pytając o prace domowe. W ten sposób przejmuje całkowitą kontrolę, pozbawia dziecko odpowiedzialności i motywacji do nauki ;
Uczenie się za dziecko Rodzice niezadowoleni z efektów nauki dziecka, sami biorą się do pracy: przepisują od nowa fragmenty lub całe prace domowe, piszą za niego wypracowania, czytają lektury; obawiają się, że dziecko samo sobie nie poradzi;
Zbyt wysokie wymagania np..: “Moje dziecko jest strasznie nerwowe. Gdy coś mu nie wychodzi, płacze, rzuca zeszytami”. Rodzic sprawdza pracę dziecka i podkreśla na czerwono popełnione błędy; Nie chwali go za włożony w pracę wysiłek, za ciekawą treść; Koncentrując się na błędach, odbiera dziecku satysfakcję z wykonanej pracy;
Niewłaściwe motywowanie Rodzice w poczuciu własnej bezradności wobec szkolnych niepowodzeń dzieci próbują wszystkiego, żeby je zachęcić do nauki: moralizują; straszą; zawstydzają; przekupują; wyznaczają kary; Dzieci natomiast nie mając już nic do stracenia podejmują walkę z rodzicami.
Brak zainteresowania nauką dziecka Rodzice zapracowani i zmęczeni nie mają czasu zajmować się sprawami szkolnymi dziecka; Uważają, że samo ze wszystkim powinno dać sobie radę. Nie rozumieją, że dziecko potrzebuje pomocy; Dopiero, gdy dziecko wpada w duże kłopoty lub zaczyna wagarować – zaczynają szukać pomocy;
REGUŁY UŁATWIAJĄCE NAUKĘ
Dziecko odrabia lekcje samodzielnie; Oglądanie telewizji czy słuchanie radia jest zabronione podczas odrabiania lekcji; Kartki z pracą domową są od razu wkładane do segregatora czy teczki;
Po odrobieniu lekcji wszystkie przybory wracają na swoje miejsce; Po odrobieniu lekcji trzeba zapakować tornister/torbę na następny dzień; Dziecko nie powinno zaraz po przyjściu ze szkoły zabierać się za naukę. Lepiej będzie, jeżeli wyjdzie na godzinę, czy półtorej na podwórko i tym sposobem odpręży się i dotleni;
Dziecko nie powinno uczyć się na dzień przed sprawdzianem „do oporu”. Ogólnie mówiąc: jeśli dziecko może przeznaczyć na dany, ciężki sprawdzian, 5 godzin nauki, to lepiej, żeby uczyło się 5 dni po godzinie, niż przez 5 godzin dzień przed sprawdzianem.
CIĘŻKO SIĘ UCZYĆ ŁATWO SIĘ UCZYĆ Pasywne czytanie materiału; Przykładanie zbyt dużej wagi do detali; Unikanie powtórek; ŁATWO SIĘ UCZYĆ Aktywne czytanie: zadawanie pytań, odpowiadanie, podkreślanie kluczowych słów; Rozróżnianie ważnych partii materiału oraz tych mniej istotnych; Regularne powtórki materiału;
CIĘŻKO SIĘ UCZYĆ ŁATWO SIĘ UCZYĆ Rozpraszanie uwagi; Nauka bez planu czasowego, zwlekanie z nauką do ostatniej chwili; Nauka tylko, gdy jest się w nastroju do nauki; ŁATWO SIĘ UCZYĆ Koncentracja na nauce, unikanie rozproszenia uwagi; Tworzenie planu nauki, harmonogramu; Nauka zgodna z planem, nawet, jeżeli brak odpowiedniego samopoczucia;
Dekalog uczenia się: 1. Właściwe miejsce i pora 2. Skojarzenia 3. Urozmaicenia 4. Porządek 5. Wszystkimi zmysłami 6. Zawsze planowo 7. Powtórki 8. Zadania domowe 9. Nagrody i oceny 10. Poczucie własnej wartości
WŁAŚCIWE MIEJSCE I CZAS Zapewnienie dziecku spokojnego miejsca do odrabiania lekcji; Unikanie uczenia się w łóżku lub w miejscach, które kojarzą się z rozrywką i snem; Ograniczenie oglądania telewizji, wyłączenie telefonu, usunięcie innych bodźców, które mogą przeszkadzać /np. niepotrzebne rzeczy na biurku/; Pozwolenie dziecku na przerwy w odrabianiu zajęć. Ale: unikanie w przerwie ciekawych zajęć, lub przypominających uczenie się ;
Wyznaczenie określonego czasu na odrabianie lekcji, np Wyznaczenie określonego czasu na odrabianie lekcji, np.: o czwartej, po kolacji, przed oglądaniem telewizji, itp.; Najlepiej, w opinii specjalistów umysłowo pracuje się w godz. od 8.00 do 11.00 i od 14.00 do 17.00; W żadnym wypadku dzieci nie powinny uczyć się po obfitym posiłku, gdyż organizm nastawiony jest na trawienie oraz po godzinie 20.00, aby nie tracić cennych dla zdrowia godzin snu;
SKOJARZENIA Ucząc się, staraj się kojarzyć nową wiedzę z wiadomościami już przyswojonymi; Szukaj śmiesznych skojarzeń. Ułatwia to zapamiętywanie; Kojarzenie treści z obrazami;
UROZMAICENIE Nie każda nauka wymaga nauki przy biurku – w różnych częściach pokoju dziecko może wybrać sobie kącik nauk ścisłych (matematyki, fizyki – przyda się biurko ze względu na rozwiązywanie zadań), kącik językowy, itp.; Urozmaicenie treści podczas nauki - nie wolno zbyt długo koncentrować się na jednym temacie. Najlepiej “skakać” po przedmiotach;
PORZĄDEK Sporządzanie codziennie listy spraw do załatwienia. Dziecko powinno zaznaczać na niej każde wykonane zadanie; Organizacja pracy: - trzymanie przyborów szkolnych w jednym miejscu. - kalendarz, w którym dziecko będzie notować zadane prace domowe; Porządek w pokoju i miejscu do nauki i tzw. „twórczy bałagan”;
WSZYSTKIMI ZMYSŁAMI Ludzie generalnie pamiętają * 10 proc. tego, co słyszą, * 20 proc. tego, co widzą, * 30 proc. tego, o czym rozmawiają, * 90 proc. tego, co robią.
PLANOWANIE Zanim dziecko przystąpi do nauki powinno dokładnie zaplanować: kiedy i gdzie będzie się uczyć; czas i miejsce nauki;
PO CO UCZYĆ SIĘ Z PLANEM? Tworzenie planu wzmacnia poczucie wpływu dziecka na to, co robi. Plan zakłada aktywną rolę dziecka w radzeniu sobie w różnych sytuacjach. Planowanie chroni przed wyuczoną bezradnością, tj. poczuciem, że i tak nic od dziecka nie zależy. Dobrze skonstruowany plan zapewnia odpowiednie proporcje nauki i odpoczynku. Dobrze skonstruowany plan przynosi efekty w nauce.
POWTÓRKI powtarzanie lekcji po jej zakończeniu, sprawia, że mniej czasu i wysiłku trzeba włożyć by odświeżyć wyuczony materiał; efektywne powtarzanie materiału - aby nauka była efektywna, dziecko musi unikać bezmyślnego powtarzania materiału z lekcji; rozłożenie powtórzeń w czasie;
ZADANIA DOMOWE Kolejność odrabiania lekcji : odrabianie lekcji jedna po drugiej z tego samego bloku, np. historia i język polski; prawidłowa odrabianie lekcji jedna po drugiej kontrastującej z sobą np. historia – matematyka; odrabianie na przemian zadań pisemnych, a potem ustnych; zaczynanie zawsze od najtrudniejszych, kończenie na najłatwiejszych (ulubione przedmioty);
NAGRODA czyli: wzmocnienie pozytywne nagroda mniejsza, ale natychmiastowa, działa bardziej motywująco, niż nagroda duża, ale odległa w czasie; informacja dla dziecka, że za każdy trud, również za trud nauki, warto siebie samego nagradzać; ważne, aby była to rzeczywiście nagroda dla dziecka, coś, co sprawi, że następnego dnia weźmie się ono za naukę z werwą i ochotą;
POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI Miłość do dziecka , która nie jest uwarunkowana wynikami w nauce; Pomoc we właściwej samoocenie swoich możliwości; Konstruktywna krytyka i adekwatna ocena;
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ