Historia Tańców GÓRALE

Opis stroi góralskich Strój męski – składał się z płóciennej koszuli, cuchy i portek zrobionych z grubego, wełnianego sukna samodziałowego, tkanego z białej wełny (dawniej szarej), z serdaka, kapelusza, kierpców i pasa. Krój cuchy jest prosty, w typie kimona, którego rękawy i plecy są uszyte z jednego kawałka. Długość równa się długości rozpostartych ramion od dłoni do dłoni, a szerokość równa się długości cuchy od karku w dół. Zewnętrzny brzeg cuchy, rękawy, kołnierz, kieszonkę obszywano ciemnozielonym materiałem. Cuchę zapinało na guziki lub haftki i związywało wysoko na piersiach kolorowymi wstęgami. Poniżej wiązania umieszczano haft. Portki uszyte z białego samodziału, noszone na rzemiennym pasku, są obcisłe, zdobione lampasem biegnącym po szwach zewnętrznych, przechodzących tyłem poniżej pasa z jednej nogawicy na drugą. Przy kieszonkach, po obu stronach portek przyszywano tzw. "raki", a u dołu przy rozcięciu nogawki przyszywano pompon z różnokolorowej wełny zwany "kistką". Do ubioru góralskiego należy również serdak. Pierwotne serdaki były dość skromne, wykonywano je z kożucha obkładano tylko czerwoną lub zieloną safianową skórką. Później wzbogacano je kolorystycznie, ozdabiano na przedzie i na plecach haftem z wzorem kwiatowym.

Opis stroi góralskich Strój kobiecy – góralki nosiły koszulę zdobioną białym haftem na kołnierzu i mankietach, barwne spódnice, drukowane w kwiatowe obszerne wzory, poza tym gorsecik ornamentowy i haftowany, zimą serdak, kierpce. Głowę nakrywały żółtą lub czerwoną chustką wiązaną pod brodą. Do wyjścia wkładają dużą chustkę wełnianą, szeroko zarzuconą na ramiona.

Gwara górali ścigać sie – prowadzić rozwiązły (gł. seksualnie) tryb życia ścignąć – zdążyć ściojze – stójże śklanka – flaszka śklonka – szklanka śleboda – wolność ślebodny – swobodny śliwconka – śliwa (drzewo) ślyść – zejść śmierzć – śmierć śniego – z niego

Kto to górale ? Górale, nazwa mieszkańców obszarów górskich, przeciwstawna do mieszkańców dolin - Lachów. W stosunku do sąsiadujących z nimi grup odróżniają się przede wszystkim formą gospodarki (hodowla i pasterstwo) i płynącą z izolacji większą samowystarczalnością. Surowy klimat gór, skalista, trudna do uprawy i niewydajna ziemia były powodem niedostatku, wyrabiały jednak w góralach zręczność, siłę i odwagę, a niedostępność gór - poczucie wolności.

Galeria

Galeria

ZPiT Zawiercie

Dziękuję za obejrzenie mojej prezentacji Mateusz Czernek