Moda XIX i XX wieku.

Prezentacja na temat: "Moda XIX i XX wieku."— Zapis prezentacji:

1 Moda XIX i XX wieku

2 Nawiązywały do zwyczajów i tradycji. Zakres tematyczny: stroje.
Ja twórca tej wystawy, jestem uczennicą klasy III Gimnazjum nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Olecku. Chcę stworzyć tą wystawę, ponieważ interesuję się historią i ciekawi mnie dawne życie ludzi. Tworząc ją dowiedziałam się dużo na temat dawnego ubioru. Mam nadzieję, że odbiorcy tak jak ja poszerzą swoją wiedze. Moja wystawa jest przeznaczona dla ludzi, którzy interesują się historią. Pozwala na zdobycie dodatkowych informacji, których nie zdobędziemy się na lekcjach. Tematem mojej wystawy są stroje z XIX i XX wieku, które były w tych czasach modne. Znajdą się tu nie tylko ubrania odświętne na które mogli sobie pozwolić tylko zamożni ludzi, ale także codzienna odzież. Ta odzież często była wzbogacana o dodatki np. chusty, wachlarze. W związku z tym tematem można opowiedzieć o zwyczajach tamtych ludzi i ich zajęciach. Często stroje musiały pasować do wykonywanego zajęcia. Nawiązywały do zwyczajów i tradycji. Zakres tematyczny: stroje. Słowa klucze to: dodatki; stroje kobiece; stroje męskie. Tytuł mojej wystawy brzmi Moda XIX i XX wieku.

3 Kożuch lachowski Kożuch powstał w XIX/XX w. Miejsce powstania to Mokra Wieś. Znajduje się w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu. Kożuch ma 87 cm długości, rękawy mają 58 cm, a obwód u dołu wynosi 430 cm. Wykonany jest ze skóry owczej. Zimą najzamożniejsi gospodarze zakładali go na święta, niedziele i na jarmarki. Były one długie, mocno sfałdowane od pasa, z obszernym półkolistym, spadającym na plecy kołnierzem z czarnego baranka, którym w czasie zawiei otulano głowę. Kożuchy te zapinano na plecione ze skóry grube guzy i skórzane pętlice. Na szwach, które dodatkowo podkreślały krój, i na piersiach były ozdobione aplikacjami o motywach roślinnych z cienkiej safianowej skórki oraz kolorowym haftem.

4 Suknia ogrodowa Suknia powstała w ok. 1860r. w Paryżu. Znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie, które pozyskało ją jako dar od pani Łozińskiej. Spódnica ma 153 cm, a jej obwód wynosi na dole 512 cm. Była to suknia, którą nosiły kobiety „na co dzień”. Suknia jest uszyta ręcznie z białego muślinu. U dołu spódnicy znajduje się pas roślinności wodnej , a powyżej są latające motyle i inne owady. Zapinana z przodu na guziki. Ma długie rękawy , rozcięte i rozkloszowane, obszyte falbaną. Spódnica jest mocno zmarszczona, długa, z trenem. Wąska talia podkreślona jest paskiem zapinanym na haftki, z przyszytą szeroką kokardą.Całości dopełnia chusteczka do narzucania na ramiona.

5 Spódnica podhalańska „farbonica”
Spódnica podhalańska powstała w XIX w. Powstała w miejscowości: Nowe Bystre. Ma 79 cm długości, w pasie 68 cm, a u dołu: 450cm . Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem zakupiło ją w 1929 r. Spódnica, zwana farbanicą lub farbonicą. Jest elementem dawnego stroju podhalańskiego. Uszyta z płótna lnianego tkanego na domowym warsztacie tkackim, drukowanego ręcznie techniką batikową i farbowanego w indygo w wiejskiej farbiarni w Chochołowie, której właścicielem był Ferdynand König. Na Podhalu kobiety nosiły takie spódnice w drugiej połowie XIX stulecia. Farbonic zachowało się niewiele — zaledwie pięć w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego

6 Koszula męska krakowska
Koszula powstałą na początku XX w. Ma 85 cm długości , rękawy mają 65 cm, a szerokość w ramionach wynosi 85 cm. Znajduje się ona w Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec. Jest to koszula Płócienna męska, z kołnierzem i mankietami rękawów zdobionymi haftem ręcznym o motywach Kwiatowych. Została wykonana z białego płótna lnianego o kroju tak zwanym przyramkowym marszczonym. Mankiety z haftowanymi nicią czerwoną i niebieską. Kołnierz i rozcięcie na przodzie obszywane i zdobione haftem z motywem gałązek kwiatowych, wyszywanym nicią niebieską i czerwoną. Koszule stanowiły nieodzowny element bielizny męskiej.

7 Spódnica krakowska w kratę
Spódnica powstała na początku XX w. w Babicach. Ma 90 cm długości, a w pasie 72 cm. Znajduje się w Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec. Wykonana z rypsu. Spódnica letnia, uszyta na maszynie z cienkiego, Czerwonego materiału w zielono-kremową kratkę. Długością sięga kostek. Góra spódnicy marszczona, do wiązania . Spódnica o tradycyjnym kroju nawiązującym do dawnych spódnic noszonych w odświętnym stroju krakowskim. Pod koniec XIX wieku tkaniny fabryczne zaczęły ustępować miejsca tkaninom lżejszym o zróżnicowanym wzornictwie. Spódnice z nich szyte noszone były przez kobiety na co dzień. Popularność zdobywały tkaniny rypsowe wełniane, bawełniane i jedwabne. Spódnice z nich szyte, zgodnie z tendencjami w modzie z początku XX wieku, były już znacznie krótsze.

8 Buty kobiece mnikowskie
Buty powstały w XIX/XX w Krzeszowicach. Cholewy mają 32,5 cm długości, długość stopy wynosi 26 cm, a obwód cholewy 37 cm . Znajdują się w Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec. Wykonane ze skóry. Ze względu na wysoką cenę buty zakładano jedynie w chłodniejszych porach roku, bądź na szczególne okazje, na przykład wyjście do kościoła czy wyjazd do miasta. Na co dzień zwykle chodzono boso. Prezentowane buty damskie są czarne, skórzane z cholewami, wzmocnione metalowymi podkówkami na obcasach, karbowane w harmonijkę przy kostce. Warto zapamiętać, że z czasem damskie buty z wysokimi cholewami zostały zastąpione przez trzewiki i półtrzewiki sznurowane lub zapinane na guziki.

9 Kaftan męski krakowski
Kaftan powstał w XIX/XX w. w Zalas. Ma 100 cm długości, a szerokość pleców wynosi 36,5 cm. Znajduje się w Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec Haftowany ręcznie, ale także niektóre elementy były szyte maszynowo. Kaftan męski bez rękawów wykonany z granatowego sukna z parą kieszeni z wypustkami. Kaftan zdobiony wielobarwnym haftem oraz aplikacją z białych guzików. Bez kołnierza. Obszyty na brzegach czerwoną taśmą. Tył zszyty z dwóch kawałków płótna połączonych na środku, od pasa w dół, z rozcięciem. Na przodach kaftana zdobienia złożone z trzech pionowych rzędów małych, perłowych guziczków w kolorze białym. Rozdzielone są one mniejszymi grupami białych guzików. Kieszenie zdobione poziomymi i pionowymi pasami oraz krzyżykami złożonymi z guziczków. Kaftan spinany na piersiach mosiężnymi haftkami.

10 Sukmana biała „chrzanówka”
Sukmana powstała w XIX/XX w. w Zalas. Ma 116 cm długości, a szerokość pleców wynosi 44 cm. Znajduje się w Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec. Szyta ręcznie ze sznurka i białego sukna. Ozdobiona jest chwostami w kolorze bordowym. Kołnierz sukmany jest stojący. Zwężające się rękawy zakończone są odchylanymi mankietami i rozcięciami zapinanymi na dwie haftki. Z przodu do wysokości talii znajduje się 12 haftek do zapinania. Sukmana, dawniej nazywana suknią zwierzchnią, była noszona powszechnie w niedziele i święta przez mieszkańców Podkrakowskich wsi. Sukmanę zakupiono do zbiorów muzealnych od mieszkanki Krakowa, Zofii Szklarskiej, w 1965 roku.

11 Kurtka z rybiej skóry, aleucka
Kurtka powstała w 80 latach XIX w. w Rosji, na wyspach Komandorskich. Ma 38 cm długości i 48 cm szerokości. Znajduje się w Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, które pozyskało w 1913r. od Muzeum Przemysłowego które zakupiło ją od Benedykta Dybowskiego w roku Kurtka uszyta z wyprawionych skór ryb morskich jako odzież ochronna dla aleuckiego dziecka. Kurtki peleryny ze skór rybich, jak również wykonane z jelit ssaków morskich zakładano na odzież wykonaną ze skór fok lub reniferów. Chroniły one przed wodą i wiatrem, stanowiąc niezbędny ekwipunek podczas wypraw na polowanie na foki. Skóry rybie, odpowiednio spreparowane i natłuszczone, zszywano za pomocą ścięgien lub rzemieni. Odzież ta, potocznie nazywana anorakiem lub parką, cechowała się dużą wytrzymałością i trwałością, o czym świadczy fakt, że pomimo upływu ponad 120 lat od momentu jej wykonania, nadal zachowuje swe właściwości. Warto zapamiętać, że obiekt ten jest przykładem rzemiosła Aleutów, rdzennej ludności Wysp Aleuckich (obecnie USA) i Wysp Komandorskich (4 wyspy, w tym Wyspa Beringa i Wyspa Miedziana, należące do Rosji).

12 Czucha łemkowska Czucha łemkowska powstała w XIX/XX w. na łemkowszczyźnie zachodniej w Polsce. Ma 107 cm długości, a szerokość u dołu wynosi 177cm . Znajduje się w Muzeum Okręgowe w Nowy Sączu. Czucha pełniła szczególną rolę w ubiorze Łemków — była symbolem zamożności i prestiżu. Obowiązkowo należało ją włożyć na większe święta do cerkwi, nawet latem, a także (choćby pożyczoną) do ślubu. Była rodzajem obszernego płaszcza z brązowego domowego sukna, po którym Łemkowie rozpoznawali, skąd pochodzi jej właściciel. Różniły się między sobą kształtem i dekoracją kołnierza. Zarzucano ją na ramiona jak pelerynę, a jej rękawy często zszyte na dole zastępowały kieszenie, duży prostokątny kołnierz podczas niepogody pełnił rolę kaptura. Na uwagę zasługuje kołnierz i rękawy zdobione trzema poziomymi białymi pasami oraz białymi frędzlami (tzw. toroky), stanowiące wyróżnik dla tego regionu

13 Wachlarz kobiecy Wachlarz powstał w XVIII w. we Francji. Ma ok. 30 cm
wysokości. Znajduje się w Muzeum Ziemi Bieckiej Wachlarz wykonano za pomocą malowania, złocenia i W czasach nowożytnych wachlarz był symbolem dostojeństwa. W tym czasie stał się bardzo modnym elementem kobiecego stroju. Prezentowany obiekt to wachlarz składany, przytwierdzony do promienistego stelażu wykonanego w kości wieloryba. Kościane listewki rzeźbione są ażurowo, po rozłożeniu tworzą wspólną całość  na tle kratki oraz rokokowe kartusze z malowanymi instrumentami i owocami w polach. Stelaż jest polichromowany, zaś kontur ornamentu złocony. Część górna wykonana jest z papieru stanowiącego wycinek koła, składanego segmentowo. Po rozłożeniu ukazuje pastoralną sceną z odpoczywającymi w cieniu drzew dworzanami, pasterką i owcami. Całość otoczona jest w towarzystwie kwiatów.

14 Strój kobiecy z Sudanu Strój powstał w XIX w. w Sudanie.
Ma 109 cm długości, a szerokość wynosi max. 104 cm Znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Wykonany z czerwonego jedwabiu, haftowany złotymi i srebrnymi nićmi, wykończenia z koronkowej tasiemki. Warto zwrócić uwagę na to, że głównymi elementami haftu są stylizowane motywy roślinne. Brzegi stroju wykończono złotą dekoracyjną koronkową tasiemką.

15 Chusta czepcowa krakowska
Powstała na początku XX w. w Kalwarii Zebrzydowskiej. Ma 103 cm długości i 103 cm szerokości. Chusta znajduje się w muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec. Chusta na głowę, kobieca, kwadratowa, z białego płótna lnianego. W narożnikach zdobiona haftowanymi, rozbudowanymi kompozycjami bukietów kwiatowych. Obrzeże z szerokim haftowanym pasem o dekoracji złożonej z powtarzających się motywów drobnych kwiatów i listków, wykonanym w technice haftu wypukłego z dziurkowaniem, zakończone ażurowym ząbkowaniem z motywami roślinnym. Ten eksponat znalazł się tutaj, ponieważ był najważniejszym i najcenniejszym okryciem zamężnych kobiet, stanowiąc nieodzowny element kobiecego stroju krakowskiego.

16 Chusta pogórzańska „budrysówka”
Chusta powstała w XIX/XX w. we wsi Bugaj na teren Pogórza. Ma 172 cm długości i 172 cm szerokości. Znajduje się w Muzeum — Dwory Karwacjanów i Gładyszów. Wykonana jest z wełny fabrycznej. Chusta budrysówka (zwana też burdysówką) była noszona przez starsze kobiety. Składana na pół, po przekątnej, zarzucana na ramiona służyła jako ciepłe, zimowe okrycie. W czasie deszczu czy śniegu kobiety zakładały ją także na głowę. Prezentowana chusta jest wyrobem fabrycznym, wykonanym z wełny techniką żakardową, ma barwny wzór turecki. Środek chusty jest czarny. Wokół wykończona jest frędzlami w kolorach: czerwonym, czarnym, białym, niebieskim i żółtym. Budrysówki, powszechnie noszone do I wojny światowej, importowano z Austrii lub Francji. Były sprzedawane przez kupców żydowskich w sklepach, podczas odpustów oraz na jarmarkach. Były bardzo drogie, więc mogły sobie na nie pozwolić tylko kobiety z zamożnych rodzin kmiecych. Opisywany egzemplarz pochodzi ze wsi Bugaj.

17 Prace wykonała: Justyna Sakowska kl.3a