Nie święci garnki lepią Jak zanalizować temat wypracowania maturalnego?
Pierwszy krok na drodze do napisania dobrego wypracowania to wnikliwa analiza tematu
Niejasności Przede wszystkim zastanów się, czy rozumiesz wszystkie elementy tematu? Jeśli nie, spróbuj zastąpić niezrozumiały wyraz bliskoznacznikiem, odtwórz jego znaczenie z kontekstu zdania. Podkreśl niejasne określenie, żeby do niego wracać w różnych kontekstach, stopniowo dojdziesz do rozumienia.
Problem Wynotuj problem główny pracy. Postaw pytania, na jakie masz znaleźć odpowiedź. Wypisz skojarzenia, jakie wiążą się z głównymi zagadnieniami, notuj nawet oczywistości, przywołuj potrzebne fakty i wiadomości ogólne.
Czynności Wypisz czasowniki wskazujące na czynności, jakie musisz wykonać. Przypomnij, jakich dodatkowych działań wymagają te czynności, na co trzeba zwrócić uwagę, aby poprawnie wykonać polecenie.
Materiał rzeczowy Zapisz, z jakiego materiału rzeczowego i w jakim zakresie masz korzystać. Podaj propozycje kontekstów, jeśli temat tego od Ciebie wymaga.
Przeanalizujmy przykładowy temat Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.
Niejasności Wątpliwości może budzić wyraz: wizerunek. Da się go zastąpić wyrazami: obraz, odbicie. Konieczna jest wiedza: kraj lat dziecinnych Mickiewicza to Litwa (Polska, ponieważ do czasów rozbiorów oba państwa były połączone w Rzeczpospolitą Obojga Narodów) Interpretacja to inaczej wyjaśnienie wynikające z dokładnej analizy tekstu. Zawsze musi być poprzedzona opisem tego, jak w utworze jest. Właściwa interpretacja to odpowiedź na pytanie, co znaczą zaobserwowane elementy. Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. . Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.
Problem Podczas analizy i interpretacji fragmentu trzeba będzie: ukazać, jaki obraz ojczyzny przedstawia Mickiewicz w zamieszczonym fragmencie, omówić wpływ, jaki fakt, że Mickiewicz, pisząc Pana Tadeusza przebywał na emigracji, wywarł na sposób widzenia przez poetę utraconej ojczyzny, wykazać, że dlatego obraz Polski jest wyidealizowany, ukazany z miłością i tęsknotą. Temat wymaga także, żeby wnioski o wykreowaniu obrazu ojczyzny odnieść do całej epopei – np. opisy przyrody, nadzieja na odzyskanie niepodległości, szczęśliwe rozwiązanie sporu o zamek. Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.
Czynności Czasowniki: interpretować, rozważyć, analizować, odnosić . Czynności Czasowniki: interpretować, rozważyć, analizować, odnosić czynności wyraźnie wymagające logicznego porządkowania wiadomości, podsumowywania, wyciągania wniosków. Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei
Materiał rzeczowy Materiał rzeczowy: fragment w kontekście całego Pana Tadeusza i biografii Mickiewicza; potrzebne wiadomości o doświadczeniach romantyków: rozgoryczeniu po przegranym powstaniu listopadowym, konieczności emigrowania z ojczyzny (Wielka Emigracja), tęsknocie za krajem, szukaniu ukojenia we wspomnieniach i literaturze. Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. . Interpretując podane fragmenty, rozważ związek doświadczeń emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnieś do całej epopei.
Kolejny temat do analizy Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Niejasności Stolica carskiej Rosji? = Petersburg Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Problem scharakteryzować życie ludzi w carskiej Rosji w I połowie XIX w.; przedstawić sposób ukazania Petersburga w Panu Tadeuszu i w III cz, Dziadów; porównać obraz wynikający z fragmentów. Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Problem Pan Tadeusz - trzeba ustalić: Kto mówi? Do kogo mówi? W jakiej sytuacji?, Po co?, Jakie jest nastawienie osoby mówiącej do caratu? O czym opowiada? Jak można uogólnić tę opowieść? Jak to, o czym opowiada świadczy o stosunkach panujących w carskiej Rosji? Jakie wartości okazały się ważne dla bohaterów opowiadania? Jakie wnioski się nasuwają? Jak Mickiewicz ocenia życie w carskiej Rosji? (wyciągasz wniosek uwzględniając, że Mickiewicz ironizuje z Telimeny, traktuje swoją bohaterkę z przymrużeniem oka) Problem Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Problem Na postawie Dziadów części III trzeba ustalić: Kto mówi? Do kogo mówi? W jakiej sytuacji?, Po co?, Jakie jest nastawienie osoby mówiącej do caratu? O czym opowiada? Jak można uogólnić tę opowieść? Jak to, o czym opowiada świadczy o stosunkach panujących w carskiej Rosji? Jakie wartości okazały się ważne dla bohaterów opowiadania? Jakie wnioski się nasuwają? Jak Mickiewicz ocenia życie w carskiej Rosji? Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Czynności Czasowniki: napisz, charakteryzowało; z faktu, że arkusz zawiera dwa fragmenty dzieł Mickiewicza trzeba wywnioskować, że zadanie polega też na porównaniu obrazu Rosji w obu utworach; trzeba dokonać analizy każdego fragmentu; równoważnik zdania na początku tematu sugeruje, aby wnioski dotyczyły obrazu Rosji i jej stolicy. Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Materiał rzeczowy Fragmenty Pana Tadeusza i III części Dziadów . KONTEKSTY Wiadomości z historii na temat sytuacji w carskiej Rosji w I połowie XIX wieku: autorytarny system społeczny, hierarchiczne podporządkowanie, wszechwładza caratu, despotyzm. Znajomość III części Dziadów – martyrologia narodu polskiego, działania Nowosilcowa. Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi w Rosji początku XIX wieku.
Kolejne ćwiczenie. Spróbuj samodzielnie Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Niejasności Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Problem Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Czynności Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Materiał rzeczowy Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Niejasności Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Problem Wykazać wpływ przyrody na życie człowieka na podstawie dwóch utworów pochodzących z różnych, odległych epok; zanalizować i zinterpretować wiersz renesansowego poety; zanalizować i zinterpretować fragment młodopolskiej powieści; ustalić podczas analizy: jaki obraz przyrody zawierają teksty?, w jaki sposób przyroda wpływa na życie człowieka?, jak człowiek na nią reaguje? porównać oba teksty; wyciągnąć wnioski uogólniające, odpowiedzieć na pytanie tematu. Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Czynności Czasowniki: odpowiedz, analizując, interpretując. Temat zakłada pracę analityczną, wymaga porównania dwóch tekstów w poszukiwaniu wspólnej odpowiedzi na postawione pytanie, trzeba więc porównać teksty i wyciągnąć wnioski. Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
Fraszka Na lipę Jana Kochanowskiego – utwór renesansowy filozoficzny, gatunek liryczny, chętnie uprawiany przez Jana z Czarnolasu, epikurejska i stoicka w treści – filozoficzna refleksja nad życiem godnym, spokojnym, pełnym umiaru i harmonii, w zgodzie z Bogiem i natura, a jednocześnie radosnym, pełnym afirmacji życia. Fragment młodopolskiej powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi – nagrodzonej Noblem epopei chłopskiej; narrator stylizowany na chłopskiego gawędziarza jest jednocześnie pełnym młodopolskiej nastrojowości poetą wrażliwym na przyrodę. Materiał rzeczowy Jak przyroda może wpływać na życie człowieka? Odpowiedz, analizując i interpretując wiersz Jana Kochanowskiego Na lipę i fragment powieści Władysława Stanisława Reymonta Chłopi.
I jeszcze jedna próba W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Niejasności W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Problem W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Czynności W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Materiał rzeczowy W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Niejasności Pycha – błędne przekonanie, błędne rozpoznanie swojej sytuacji prowadzące do złej interpretacji rzeczywistości; potocznie zarozumiałość, przekonanie o własnej wyższości, zaślepienie swoją osobą; W starożytności pycha – hybris – jedno z ważnych pojęć dramatu antycznego – stanowiła przekroczenie miary, którą bogowie wyznaczyli człowiekowi, była więc wyzwaniem wobec bogów, dlatego musiała sprowadzać na człowieka ich gniew i karę. W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Problem Dokonać analizy i interpretacji dwóch fragmentów dramatów pochodzących z różnych epok: dramatu antycznego i romantycznego; trzeba: przedstawić bohaterów, ustalić, jak przejawia się ich pycha, jakie rodzi skutki, do czego prowadzi porównać Edypa i Konrada. W zakończeniu pracy trzeba uogólnić wnioski i odpowiedzieć na pytanie tematu. W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Czynności Czasowniki: odpowiedz, analizując, interpretując. Temat zakłada analizę i interpretację fragmentów dwóch dramatów. Wymaga więc wnioskowania na podstawie tekstów i uogólniania. W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Materiał rzeczowy Fragment Króla Edypa Sofoklesa – dramatu antycznego tragedii o nieubłaganym fatum i hybris prowadzącej do katastrofy; Fragment Wielkiej Improwizacji Konrada z III części Dziadów Adama Mickiewicza – dramat romantyczny o miłości do Ojczyzny, która prowadzi do bluźnierstwa wobec Boga, o pysze, która niszczy geniusz człowieka. W jaki sposób przejawia się pycha i jakie rodzi skutki? Odpowiedz, analizując i interpretując fragmenty Króla Edypa Sofoklesa i fragment Dziadów części III Adama Mickiewicza.
Dziękuję za uwagę