PRZYPOWIEŚĆ? Jaki to gatunek? Narrator Miejsce Czas Bohaterowie: Znaczenie przypowieści 1. dosłowne: 2. alegoryczne: Jaką pełni rolę?

PRZYPOWIEŚĆ O SKARBIE I PERLE Mt. R 13,44-46 Narrator – trzecioosobowy. Miejsce – bliżej nie określone: pole, poszukiwanie pereł (ocean, jubilerski kram). Czas – nieokreślony. Bohaterowie: pewien człowiek (rolnik?) – odnalazł skarb. Zrobił wszystko, by zakupić pole, w którym ponownie go ukrył. Odnalezienie jest dziełem przypadku. kupiec – wszystko postawił na jedną szalę, by kupić najpiękniejszą perłę. Poszukiwał perły przez całe życie, systematycznie. Wreszcie ziściło się jego pragnienie. Każdy z nich podejmuje ryzyko, by stać się właścicielem znaleziska. Każdy z nich staje się prawdziwie szczęśliwym człowiekiem po zdobyciu odnalezionego przedmiotu. Znaczenie 1. dosłowne: skarbu cenne, drogie rzeczy, przedmioty, które pragnie posiadać perły człowiek . Wyraz szczęścia, bogactwa, spełnionego życia. 2. alegoryczne: KRÓLESTWO BOŻE, ZBAWIENIE = trud zdobywania, trud poświęcenia (ryzyko); = radość, która czyni możliwym i łatwym wyrzeczenie się mniejszych wartości.

PRZYPOWIEŚĆ O SIEWCY Mt. R 13, 4-9 Narrator – pierwszoosobowy – Chrystus. Miejsce – bliżej nie określone tereny rolnicze – pole. Czas – okres zasiewu zboża, a potem jego wzrostu. Bohaterowie: siewca: rolnik, człowiek prosty. ziarno: (nasiona, które mają w przyszłości przynieść owoce) padające koło drogi – zostało zjedzone przez ptaki; padające na grunt kamienisty – zostało wysuszone przez słońce; padające w ciernie – zagłuszone przez chwasty; padające w glebę urodzajną – wydały plon: stokrotny, sześćdziesięciokrotny, trzydziestokrotny. c. gleba – grunt. 5. Znaczenie alegoryczne: siewca: głosiciel słowa Bożego; Jezus Chrystus; ziarno: słowo Boże; c. gleba: ludzie, którzy słuchają słowa Bożego (od tych, którzy nie przyjmują słowa Bożego, przez tych, którzy są niewytrwali, zagłuszani przez życie doczesne do tych, którzy przyjmują je i starają się żyć wg niego).

PRZYPOWIEŚĆ O SYNU MARTNOTRAWNYM SPRAWDŹ SWOJE UMIEJĘTNOŚCI

CECHY PRZYPOWIEŚCI Forma literatury religijnej Bliskiego i Dalekiego Wschodu (najstarsza). Przynależy do epiki, ponieważ o perypetiach bohaterów opowiada narrator trzecioosobowy. Bohaterowie nie mają imion i nazwisk. Rozpoznawani są przez rolę społeczną, pracę, przynależność do grupy narodowej. Fabuła zanurzona jest w realia świata Izraelitów – narodu pasterskiego i rolniczego. Nie jest podany czas (nie jest skonkretyzowany). Bohaterowie i fabuła ma nie tylko znacznie dosłowne (linearne), ale i ALEGORYCZNE (jednoznaczny symbol). Charakter dydaktyczny, moralizatorski. Osoby – przykład parenezy = WZORCE OSOBOWE O CHARAKTERZE UNIWERSALNYM. Charakter dydaktyczny/ moralizatorski.

Zadanie domowe. Na wzór pracy na lekcji dokonaj analizy i interpretacji przypowieści o talentach Mt. R 25,14-30.

PRZYPOWIEŚĆ O TALENTACH Narrator – pierwszoosobowy – Jezus Miejsce- pałac bogacza („Wejdź, aby radować się ze swoim panem”.) Czas- nieokreślony, wyjazd i przyjazd właściciela/ bogacza. Bohaterowie: bogacz: powierza na czas swej nieobecności majątek sługom. Ufa im, zna ich możliwości, liczy na lojalność. Nazywany jest osobą wymagającą; Po powrocie rozlicza swoich poddanych: nagradza hojnie tych, którzy pomnożyli jego majątek sługa 1. – otrzymał pięć talentów: pomnożył je. Nie obawiał się ryzyka. Okazał się gorliwy. sługa 2. – otrzymał dwa talenty i pomnożył je. Był gorliwy, ale i asekuracyjny. sługa 3. – otrzymał jeden talent i ukrył go w ziemi. Nie podjął ryzyka, nie wykazał trudu, ale lęk, chęć przechowania danego mu skarbu, może nawet lenistwo. Nie zaufał swemu Panu, ale go oskarżył. Został wszystkiego zbawiony i potępiony. Każdy z nich miał taką samą szansę. Wielkość majątku dostosowana była do ich możliwości. Nikt z nich nie musiał przegrać danej szansy. 5. Znaczenie alegoryczne: bogacz = Bóg słudzy = to ludzie talenty = to bogactwo duchowe człowieka niezbędne do zbawienia.