Mały Powstaniec

Powstanie warszawskie 1 sierpnia – 3 października 1944 – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji "Burza", połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Dnia 29 lipca do warszawiaków zaapelował przez radio moskiewskie Związek Patriotów Polskich, nawołując ludność Warszawy do powstania przeciw Niemcom. Wobec sprzyjającej sytuacji na froncie, polscy dowódcy przewidywali, iż powstanie powinno trwać zaledwie kilka dni, zaś w rzeczywistości jego walki trwały 63 dni.

Pomnik Małego Powstańca Pomnik Małego Powstańca – pomnik na ulicy Podwale, przy Murach Obronnych. Upamiętnia on najmłodszych uczestników powstania warszawskiego w 1944 roku. Został zaprojektowany przez Jerzego Jarnuszkiewicza.

Dzieci walczące o Warszawę Młodzież podzielono na trzy grupy wiekowe: Najmłodsi, tzw. Zawiszacy, w wieku 12-14 lat, nie brali udziału bezpośrednich walkach, byli natomiast szkoleni w ratownictwie i łączności. Zespoły starszych chłopców (skautów), w wieku 15-17 lat, tworzyły Bojowe Szkoły , w których prowadzono szkolenie wojskowe i przygotowywano do służby w oddziałach rozpoznawczych, zwiadowczych, łączności oraz pocztach dowódców różnych szczebli. Zespoły skupiające młodzież powyżej 18 lat tworzyły Grupy Szturmowe pełniące służbę dywersyjną (wysadzanie mostów, pociągów, uwalnianie więźniów).

Dzieci wcielały się w listonoszy i chodziły kanałami Warszawy, aby dostarczać listy do poszczególnych rejonów. Często też sprawowały rolę przewodników. Dziewczęta także czynnie brały udział w Powstaniu. Najczęściej służyły jako sanitariuszki lub rzadziej jako listonoszki. Troskliwie opiekowały się chorymi, choć często nie mogły im pomóc, wspierały ich duchowo.

Witold Modelski Jeden z najmłodszych uczestników powstania. Witold Modelski ps. Warszawiak (ur. 11 listopada 1932 w Warszawie, zm. 20 września 1944 w Warszawie) powstaniec warszawski, łącznik w batalionie "Gozdawa", najmłodszy (prawie 12-letni) uczestnik walk powstańczych odznaczony Krzyżem Walecznych. Jego rodzice zginęli w pierwszych dniach powstania, najprawdopodobniej w czasie bombardowania.

kpr. Jerzy Bartnik ps. "Magik" Urodzony 25 stycznia 1930 roku w Warszawie, w Szpitalu Ujazdowskim. Pseudonim „Magik”, stopień wojskowy z Armii Krajowej: kapral. Przynależność do oddziałów: zgrupowanie partyzanckie Jana Piwnika „Ponurego” oddział „Habdanka”, potem w batalionie „Parasol” w oddziale „Gryfa” Brochwicz-Lewińskiego, następnie w batalionie „Gustawa” w oddziale specjalnym OS „Juliusz”, tak zwanych „Tygrysach Woli”, gdzie został 9 sierpnia 1944 roku dowódcą sekcji butelkarzy.

Galeria

Opracowała: Aleksandra Ośkiewicz kl.VI B