Stresory – czynniki stresorodne – wycena natężenia Q śmierć współmałżonka 100 Q rozwód 73 separacja 65 uwięzienie 63 śmierć bliskiej osoby 63 choroba lub uraz fizyczny 53 zawarcie związku małżeńskiego 50 utrata pracy 47 pogodzenie się ze współmałżonkiem 45 przejście na emeryturę 45 zajście w ciążę 40 nowa praca, pogorszenie zarobków istotne 38 śmierć przyjaciela 37 zmiany w ilości obowiązków zawodowych 29 zmiana w rozkładzie godzin pracy 20 wakacje 13
Ostry stres stres traumatyczny
q powstaje wskutek oddziaływania stresorów szczególnie silnych Stres traumatyczny q powstaje wskutek oddziaływania stresorów szczególnie silnych są to zdarzenia zagrażające zdrowiu lub życiu: pożar powódź huragan katastrofy górnicze katastrofy budowalne wypadki komunikacyjne trzęsienia ziemi tsunami zamachy terrorystyczne porwania wojny przemoc np. seksualna, zawiedziona miłość
Stres traumatyczny - stresory Q zagrożenie życia Q poważne zranienia ekstremalne wyczerpanie Q uczestnictwo w tragicznym zdarzeniu Q obserwowanie tragicznego w skutkach zdarzenia poczucie własnej odpowiedzialności za tragiczne wydarzenie Q
PTSD zespół potraumatyczny osoba była narażona bezpośrednio na traumatyczne zdarzenie lub była świadkiem takiego zdarzenia, które: spowodowało lub mogło spowodować śmierć lub poważne obrażenia ciała q zdarzenie to wywołało u jednostki intensywny lęk, poczucie bezradności lub poczucie przerażenia MCMP Lubin
PTSD zespół potraumatyczny B. traumatyczne zdarzenie stale odnawia się w świadomości jednostki w postaci: q natrętnych przypomnień, myśli i obrazów q nawracających przykrych snów, zachowań i uczuć, jak gdyby zdarzenie ponownie wystąpiło q psychologicznego distresu w zetknięciu się z wewnętrznymi lub zewnętrznymi sygnałami symbolizującymi( przypominającymi) zdarzenie q wzmożonej fizjologicznej reaktywności na bodźce symbolizujące różne aspekty zdarzenia
PTSD zespół potraumatyczny C. Utrzymuje się uporczywa tendencja do unikania wszelkich bodźców kojarzących się ze zdarzeniem i odrętwienie emocjonalne przejawiające się w: q Unikaniu myśli, uczuć, rozmów na temat urazu q Unikaniu czynności, miejsc lub ludzi przypominających uraz q Niemożności przypominania sobie ważnych aspektów zdarzeń q Znacznym obniżeniu zainteresowań i chęci uczestniczenia w istotnych dla jednostki sferach życia q Poczuciu odcięcia się i obcości wobec innych osób q Zawężeniu zakresu odczuwanych emocji q Skróceniu perspektywy życiowej MCMP Lubin
PTSD zespół potraumatyczny D. Występują symptomy zwiększonego pobudzenia (arousal) nie występujące przed zdarzeniem: q Trudności w zasypianiu i przerywanie snu q Irytacja i wybuchy gniewu q Trudności w koncentrowaniu się q Wzmożona czujność q Nadmierna reakcja przestrachu (startl response) MCMP Lubin
PTSD zespół potraumatyczny E. Zaburzenia wymienione w punktach B, C, D trwają dłużej niż miesiąc F. Zaburzenia spowodowały istotny klinicznie distres lub pogorszenie się funkcjonowanie jednostki w rodzinie, pracy, innych ważnych dla jednostki obszarach życia. MCMP Lubin
PTSD narzędzia badawcze skala Wpływu Zdarzeń Weissa i Marmara mierzy 3 wymiary: intruzję pobudzenie (arosual) unikanie kwestionariusz Mini-COPE C.S. Carvera ocenia strategie radzenia sobie ze stresem: aktywność, planowanie, pozytywne przewartościowanie, akceptacja, poczucie humoru, zwrot ku religii, poszukiwanie wsparcia instrumentalnego, zajmowanie się czymś innym, zaprzeczanie, wyładowanie, używki, wycofanie obwinianie siebie Każda skala obejmuje 2 twierdzenia; badany ustosunkowuje się do każdego twierdzenia na skali od 0 (prawie nigdy tak nie postępuję) do 3 (prawie zawsze tak postępuję)
W badaniach strażaków kanadyjskich i amerykańskich stwierdzono, że prawie 90% spośród nich miało kontakt przynajmniej z jednym zdarzeniem traumatycznym w ciągu ostatniego roku. Objawy PTSD stwierdzono o 17-22% spośród badanych. Wśród policjantów holenderskich odsetek z objawami stresu traumatycznego wynosił 7% natomiast w badaniach służb ratowniczych w Polsce (badania przeprowadzał IMP w Łodzi) od 3,4 do 4,8% (strażacy, pomoc doraźna). W badaniach Instytutu 79% strażaków doświadczyło zdarzenie traumatyczne.
Strategie stosowane przez badanych strażaków Poziom PTSD u strażaków rośnie ze stażem pracy Strategie stosowane przez badanych strażaków Najwyższe preferencje uzyskiwały strategie polegające na : 1. Skoncentrowanie na problemie 2. Akceptacja 3. Planowanie 4. Pozytywne przewartościowanie 5. Aktywne radzenie sobie ze stresem Strategie stosowane przez badanych strażaków Najniższe preferencje uzyskiwały strategie polegające na : 1. Zaprzestaniu działania 2. Zaprzeczenie 3. Używki 4. Hamowanie społeczne 5. Zwrot ku religii 6. Odwracanie uwagi 7. Wyładowanie