RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU
Pierwotny rak płuca I miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród mężczyzn - II miejsce w zachorowalności i umieralności na nowotwory złośliwe wśród kobiet
Polska: - 20 tysięcy nowych zachorowań rocznie - 18 tysięcy zgonów Unia Europejska USA - 241 tysięcy nowych zachorowań rocznie - 175 tysięcy nowych zachorowań rocznie
PALENIE PAPIEROSÓW - główna przyczyna wszystkich przypadków raka płuca, ale w szczególności w odniesieniu do raka drobnokomórkowego i płaskonabłonkowego - czynniki rakotwórcze w dymie tytoniowym to produkty niecałkowitego spalania tytoniu, np.: BENZOPIREN DWUBENZOPIREN METYLOCHRYZEN
Palenie tytoniu - 25-30 % wszystkich zgonów z powodu nowotworów - 87-91% zachorowań na raka płuca u mężczyzn - 57-86% u kobiet w Japonii i Ameryce Północnej
PALENIE TYTONIU: - zwiększa ryzyko zachorowania na raka przełyku, raka gardła i raka jamy ustnej
Związek przyczynowy z paleniem ma również: rak pęcherza moczowego rak trzustki rak nerki rak żołądka rak szyjki macicy białaczka szpikowa
Zaprzestanie palenia zmniejsza ryzyko zachorowania na raka!
PALENIE TYTONIU POWODUJE RÓWNIEŻ: 1. Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc. 2. Zwiększa ryzyko chorób serca i udaru mózgu.
1. Wskaźnik umieralności palaczy w wieku 35-69 lat jest większy niż osób niepalących. 2. P O Ł O W A nałogowych palaczy, którzy zaczęli palić we wczesnym okresie życia, umrze z powodu palenia. 3. Palacze żyją krócej o 20-25 lat od osób niepalących. 4. Palenie bierne również zwiększa ryzyko zachorowań na raka płuca. 5. Palenie cygara i fajki jest również niebezpieczne.
PRODUKCJA PAPIEROSÓW – „STRASZNE CYFRY” Unia Europejska 749 mld sztuk Chiny 1675 mld sztuk
KONSUMPCJA PAPIEROSÓW W Europie obserwuje się największą spośród regionów WHO konsumpcję papierosów produkowanych na jednego mieszkańca.
NAŁOGOWI PALACZE W UNII EUROPEJSKIEJ 33,1 % mężczyzn 25,1 % kobiet
PREWENCJA PIERWOTNA RAKA PŁUCA Wszelkie działania, mające na celu zapobieganie rakowi płuca, zanim wystąpią objawy, poprzez eliminację palenia tytoniu: oświata antynikotynowa pogadanki programy indywidualnego rzucenia palenia polityka antynikotynowa w szkołach, na uczelniach, w zakładach pracy całkowity zakaz bezpośredniej i pośredniej reklamy papierosów tworzenie w miejscach publicznych stref wolnych od dymu tytoniowego
umieszczanie w eksponowanych miejscach na opakowaniach wyrobów tytoniowych, napisów ostrzegających przed skutkami palenia ustalanie na niskim poziomie, górnej dopuszczalnej granicy zawartości substancji smolistych w papierosach działania edukacyjne na temat szkodliwości palenia tytoniu i zachęcające do zaprzestania palenia indywidualne działanie lecznicze powszechna pomoc lekarska w zwalczaniu nałogu
Historię palenia poznaje się przez zebranie dokładnego wywiadu Historię palenia poznaje się przez zebranie dokładnego wywiadu. Pytamy o wiek rozpoczęcia palenia, liczbę wypalanych dziennie papierosów, liczbę prób porzucenia nałogu, ich skuteczność, przyczyny powrotu do nałogu.
Rozpoznanie uzależnienia od nikotyny wg kwestionariusza Fagerströma Po jakim czasie po przebudzeniu zapalasz papierosa? Czy trudno jest Ci powstrzymywać się od palenia w miejscach publicznych, gdzie jest to zabronione? Z którego papierosa jest Ci najtrudniej zrezygnować? Ile papierosów wypalasz dziennie? Czy wypalasz więcej papierosów rano niż w pozostałe części dnia? Czy palisz podczas choroby, która zmusza Cię do leżenia w łóżku?
Stopień uzależnienia od nikotyny określony za pomocą kwestionariusza wykazuje ścisłą korelację z wielkością uzależnienia, wykazaną za pomocą oznaczenia stężenia nikotyny lub jej metabolitów we krwi.
Ocena motywacji do zaprzestania palenia Test motywacji – stawiane pytania: Czy chcesz rzucić palenie tytoniu? Czy decydujesz się na rzucenie palenia tytoniu dla samego siebie, czy dla kogoś innego, np. dla rodziny? Czy podejmowałeś/aś już próby rzucenia palenia? Czy orientujesz się, w jakich sytuacjach najczęściej palisz? Czy wiesz, dlaczego palisz tytoń? Czy mógłbyś/mogłabyś liczyć na pomoc rodziny, przyjaciół itp. gdybyś chciał/a rzucić palenie?
7. Czy członkowie Twojej rodziny są osobami niepalącymi? 8. Czy w miejscu, w którym pracujesz, nie pali się tytoniu? 9. Czy jesteś zadowolony ze swojej pracy i trybu życia? 10. Czy orientujesz się, gdzie i w jaki sposób szukać pomocy, gdybyś miał/a problemy z utrzymaniem abstynencji? 11. Czy wiesz, na jakie trudności będziesz narażony/a w okresie abstynencji? 12. Czy wiesz, w jaki sposób samemu sobie poradzić w sytuacjach kryzysowych?
Zagrożenie dla innych osób: częstsze występowanie chorób nowotworowych w rodzinach osób palących częste występowanie uzależnienia od tytoniu u dzieci palaczy narażenie na niską wagę urodzeniową, śmierć łóżeczkową, gorsza kontrola astmy, nawracające infekcje ucha środkowego, infekcje układu oddechowego u dzieci osób palących
Kwalifikacja do leczenia Do minimalnej interwencji kwalifikowani są: Wszyscy palacze. Do terapii grupowej kwalifikowane są osoby: Z przeciwwskazaniami do farmakoterapii. Ze słabszą motywacją i gotowością do zaprzestania palenia. Wybierający psychoterapię. Do terapii farmakologicznej kwalifikowane są osoby: Palące, silnie uzależnione od nikotyny. Ze schorzeniami, w których kontynuacja palenia stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia. Bez przeciwwskazań od farmakoterapii
Nikotynowa Terapia Zastępcza Guma do żucia – dostępna bez recepty Ilość gum na dobę: maksymalnie 24 gumy/dzień Ważne: 1 guma – czas żucia około 30 minut Plastry – dostępne bez recepty Tabletki do ssania – 4 mg, dla osób zapalających pierwszego papierosa <30 min. po przebudzeniu
psychiczny głód nikotynowy natrętne myśli o paleniu Jakie mogą być objawy zespołu abstynencyjnego? Objawy zespołu abstynencyjnego. Objawy subiektywne: psychiczny głód nikotynowy natrętne myśli o paleniu psychiczny niepokój, napięcie, trudności w odprężaniu się nadmierna nerwowość poczucie dyskomfortu i frustracji depresja lub obniżony nastrój trudności w koncentracji uwagi zaburzenia snu zwiększony apetyt
Objawy obiektywne: zwolnienie czynności serca obniżenie ciśnienia krwi zmniejszenie stężeń kortyzolu i katecholamin zaburzenia pamięci zaburzenia wybiórczej uwagi przyrost masy ciała
Jak sobie radzić z objawami zespołu abstynencyjnego: jeśli jesteś zgryźliwy, marudny: poinformuj najbliższych, znajomych, jakie są objawy zespołu abstynencyjnego, bądź dla siebie wyrozumiały, może spacer lub inny rodzaj aktywności fizycznej pomoże
jeśli występuje kaszel i podrażnienie gardła: to znak, że Twoje płuca i gardło oczyszczają się, pij ciepłą herbatę, inne napoje
jeśli masz wzmożony apetyt: jedz niskokaloryczne produkty, takie jak owoce, warzywa, popcorn, pij dużo wody, ssij twarde cukierki
jeśli występują zawroty głowy, bóle głowy: wyjdź na powietrze, przewietrz pomieszczenie w którym pracujesz, zdrzemnij się
jeśli masz trudności ze skupieniem uwagi - idź na spacer - pracuj etapami, z krótkimi przerwami - dużo śpij
jeśli masz zaparcia - jedz dużo owoców, warzyw, ziaren, pij dużo wody
jeśli występuje bezsenność - unikaj kawy, alkoholu - ćwicz, poruszaj się - kładź się do łóżka wtedy, gdy czujesz zmęczenie, jeżeli nie możesz zasnąć, wstań, poczytaj, zrób coś, wróć do łóżka, gdy poczujesz zmęczenie
Otoczenie: poproś, aby nie palono w Twojej obecności. Nikt nie powinien palić w domu, a przynajmniej należy wyznaczyć jedno pomieszczenie, w którym wolno palić, w innych nie wprowadź zakaz palenia w samochodzie unikaj pomieszczeń, w których palą, wychodź z tych, w których ktoś zapala papierosa zaplanuj, gdzie możesz przejść z danego pomieszczenia, w którym ktoś zacznie palić spędzaj jak najwięcej czasu w miejscach, w których jest zakaz palenia
NAUCZ SIĘ ODMAWIAĆ!
Polityka antynikotynowa w krajach skandynawskich oraz w Wielkiej Brytanii, znacznie zmniejszyła i ograniczyła spożycie wyrobów tytoniowych.
EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM NIE PAL! PALENIE JEST NAJWAŻNIEJSZĄ PRZYCZYNĄ PRZEDWCZESNYCH ZGONÓW JEŻELI PALISZ – PRZESTAŃ! ZAPRZESTANIE PALENIA ZANIM ROZWINIE SIĘ NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY LUB INNA POWAŻNA CHOROBA, ZNACZNIE ZMNIEJSZA RYZYKO ZGONU Z POWODU PALENIA TYTONIU, NAWET JEŚLI PALENIE RZUCI OSOBA W ŚREDNIM WIEKU. 3. JEŻELI NIE POTRAFISZ PRZESTAĆ PALIĆ, NIE PAL PRZY NIEPALĄCYCH! SKUTKI ZDROWOTNE TWOJEGO PALENIA MOGĄ TAKŻE PONOSIĆ OSOBY Z TWOJEGO OTOCZENIA.
NIE PAL!!!
Dziękuję za uwagę Opracowanie graficzne i animacja komputerowa: Wanda Maria Dobryniewska Prawa autorskie – kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora surowo wzbronione