„Regionalny Program Energia – ekoenergetyka specjalnością Dolnego Śląska” prof. dr hab. inż. Zbigniew Gnutek Przewodniczący Komitetu Ekspertów sieci naukowo gospodarczej Energia „Od Dolnośląskiego Centrum Zaawansowanych Technologii do Europejskiego Instytutu Technologicznego” Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego i z budżetu Państwa WROCŁAW 13 kwietnia 2007

Program wystąpienia 1. Wstęp 2. Obszary działań sieci n.g. „Energia” DCZT 3. Lista opracowań merytorycznych 4. Najważniejsze założenia strategii 5. Organizacja zaplecza dla Ekoenegetyki na Dolnym Śląsku - Dolnośląski Urząd Energetyczny - ARE - Ośrodki badawcze - Przedsiębiorstwa i Klaster DKE EEI 6. Rola Samorządów w urzeczywistnieniu pilotowego programu „Ekoenergetyka Specjalnością Dolnego Śląska”

1. Wstęp Charakterystyka energetyki Dolnego Śląska i Kraju oraz UE Strategia Energetyczna Dolnego Śląska Działania modernizacyjne w ostatnich latach Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii

2. OBSZARY DZIAŁAŃ Odnawialne i alternatywne źródła energii Zaawansowane energooszczędne technologie produkcyjne i remontowe Zaawansowane technologie proenergetycznego przetwarzania odpadów Budownictwo ekoenergetyczne

SEMINARIA I KONFERENCJE V Seminarium sieci naukowo gospodarczej Energia 26.02.2007 Wrocław pt. "Dolny Śląsk na drodze do samowystarczalności energetycznej". IV Seminarium sieci naukowo gospodarczej Energia 05.12.2006 Wrocław pt. "Dolnośląski Klaster Ekoenergetyczny Energia, Ekologia, Innowacje (EEI) - koncepcja i perspektywy rozwoju". III Seminarium sieci naukowo gospodarczej Energia 23.10.2006 Karczowiska pt.”Biomasa i biopaliwa. II Seminarium sieci naukowo gospodarczej Energia 21.09.2006 Jamrozowa Polana pt.”Autonomiczne układy i zaawansowane technologie ekoenergetyczne specjalnością Dolnego Śląska.” I Seminarium sieci naukowo gospodarczej Energia 24.01.2006 Wrocław pt. "Eko-energetyka w Strategii Rozwoju Regionu Dolnośląskiego" Konferencja 27.02.2006 Wrocław "Wdrażanie nowych technologii jako czynnik wzrostu innowacyjności regionu w latach 2007-2013" "Od biomasy do wodoru - praktyka i perspektywy"

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA eccop. net , Saxonia, Niemcy HIRC, Dania Eco-forum, Rendsburg, Niemcy 6

BAZA STATYSTYCZNA ZAPRASZAMY DO KORZYSTANIA Z NASZEJ STATYSTYCZNEJ BAZY DANYCH !     http://e.winweb.pl 7

Aktualne projekty zgłoszone do RPO na lata 2007-2013 6495  Politechnika Wrocławska / Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii DSG Sp. z o.o. INTERTRANS PKS S.A. Czysty ekologicznie transport dla miasta Głogowa i regionu legnicko-głogowskiego. 6487  Konsorcjum, w którego skład wchodzą: Politechnika Wrocławska / Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii DSG Sp. z o.o. MPK Sp. z o.o. Czyste ekologicznie linie autobusowe dla miasta Wrocławia. 1906  Energetyka Rokita Sp. z o.o.-Przedsiębiorstwo Energetyczne w konsorcjum z Politechnika Wrocławska- Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii Modernizacja istniejących i budowa nowych, lokalnych dolnośląskich elektrociepłowni, zmiana z opalania węglowego na opalanie biomasą i paliwami alternatywnymi.

Aktualne projekty zgłoszone do RPO na lata 2007-2013 6503  Politechnika Wrocławska / Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii DSG Sp. z o.o. PKS Dzierżoniów Czysty ekologicznie transport dla miasta Dzierżoniowa i okolic. 6507  Politechnika Wrocławska / Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii DSG Sp. z o.o. MPK Jelenia Góra Czysty ekologicznie transport dla miasta Jelenia Góra. 6454  Konsorcjum, w skład którego wchodzą: Politechnika Wrocławska/Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii Dolnośląska Spółka Gazownicza Sp.z o.o. PKS w Oławie S.A. Ekologiczny, przyjazny pasażerom transport zbiorowy na terenie Dolnego Śląska.

Udział w przygotowaniu nowych projektów do następujących programów: IEE Inicjatywa Technologiczna POIG 2007-2013 RPO 2007-2013 Projekty przygotowywane są we współpracy z KPK 7PR, wieloma partnerami w tym Ogólnopolską siecią EKOENERGIA oraz w ramach Dolnośląskiego Klastra Surowcowego.

3. Opracowania merytoryczne Ekspertów sieci naukowo gospodarczej Energia „Analiza dorobku innowacyjnego Dolnego Śląska w zakresie nowych źródeł energii” 1. Mgr inż. Aleksandra Żmudzińska 2. Dr inż. Maciej Sygit ”Opracowanie koncepcji oraz programu Środowiskowego Centrum Naukowo-Dydaktycznego Energii Odnawialnych i Alternatywnych oraz Energetyki Wodorowej” 1. Prof. dr hab. inż. Zbigniew Gnutek 2. Prof. dr hab. inż. Maciej Chorowski ”Innowacyjne technologie energooszczędne w budownictwie i ich możliwe zastosowania na Dolnym Śląsku” 1. Dr arch. inż. Anna Bać 2. Dr arch. inż. Krzysztof Cebrat

3. Opracowania merytoryczne Ekspertów sieci naukowo gospodarczej Energia ”Określenie potencjału odpadów i ich rodzajów do produkcji stałych paliw alternatywnych” 1. Prof. dr hab. inż. Jerzy Walendziewski 2. Dr inż. Marek Kułażyński 3. Inż. Andrzej Surma ”Potencjał regionu w zakresie rozwoju alternatywnych źródeł energii (m.in. mapa aktywności instytucji naukowych i sektora MŚP)” 1. Dr inż. Maciej Sygit 2. Dr arch. inż. Anna Bać ”Standaryzacja paliw alternatywnych do spalania i współspalania w kotłach energetycznych – potencjał naukowo badawczy i wdrożeniowy” 1. Dr hab. inż. Halina Kruczek

3. Opracowania merytoryczne Ekspertów sieci naukowo gospodarczej Energia ”Opracowanie Regionalnego Programu – Energia” 1. Prof. dr hab. inż. Zbigniew Gnutek 2. Prof. dr hab. inż. Maciej Chorowski, 3. Prof. dr hab. inż. Jerzy Walendziewski 4. Dr inż. Marek Kułażyński 5. Inż. Andrzej Surma ”Przygotowanie listy zadań – tematów określających problemy do rozwiązania w Regionie oraz założeń do odpowiednich programów badawczo-wdrożeniowych w dziedzinie energii alternatywnych i odnawialnych” 2. Dr hab. inż. Halina Kruczek

4. Najważniejsze założenia strategii cz.I Potrzeby energetyczne Dolnego Śląska i sposoby ich zaspokajania Energia elektryczna w tym : - gospodarstwa domowe 7,01 PJ - pozostałe zużycie 28,81 PJ Ciepło w tym: - na ogrzewnictwo 72,89 PJ -- elektrociepłownie zawodowe i ciepłownie 29,39 PJ -- indywidualne CO 26,90 PJ -- ogrzewanie piecami 16,60 PJ - na technologię - konwersja na pracę mechaniczną 193,50 PJ -- w elektrowniach cieplnych 151,50 PJ -- w silnikach spalinowych 42,0 PJ

4. Najważniejsze założenia strategii cz.I Potrzeby energetyczne Dolnego Śląska i sposoby ich zaspokajania Energia mechaniczna 92,44 PJ w tym: - energia z hydrosiłowni i wiatraków 0,743 PJ - energia z silników cieplnych 13,00 PJ - energia mechaniczna w elektrowniach 57,20 PJ - energia mechaniczna z silników elektrycznych 21,49 PJ Paliwo gazowe 28,186 PJ - w gospodarstwach domowych 11,091 PJ - w przemyśle 12,65 PJ

4. Najważniejsze założenia strategii cz.II Potencjał odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku - Energia promieniowania słonecznego 22,2 PJ - Energia cieków wodnych i ew. Elektrowni Młoty 26-32 PJ - Energia wiatru 1 PJ (przy założeniu,że na Dolnym Śląsku powstanie 100÷150 wiatraków o łącznej mocy ok. 200 MW) - Energia z ciepłych wód (geotermiczna) 0,1 PJ - Energia z biomasy 106,83 PJ w tym: -- energia w postaci ciepła spalania 96,8 PJ -- energia w postaci bioetanolu i biodiesla 10 PJ - Odpadowe źródła energii 132,52 PJ w tym : -- ciepło odpadowe kondensatu w elektr. (temperatura nośnika od 36÷40ºC) 93,3PJ -- inne ciepło odpadowe (temperatura nośnika od 80÷400ºC) 29,97 PJ -- odpadowa energia mechaniczna 9,25 PJ -- odpadowa energia chemiczna

4. Najważniejsze założenia strategii cz.III Potencjał odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku Energia odpadowa zawarta w śmieciach komunalnych i ściekach 26,87PJ - odpady przemysłowe 3,41PJ - spalarnie śmieci komunalnych 4,80PJ - spalarnie suchej masy ze ścieków 17,70PJ - gaz wysypiskowy 0,96PJ Małe rozproszone źródła paliw: - gazowych - węgla brunatnego - węgla kamiennego

4. Najważniejsze założenia strategii cz.IV Sposób włączenia potencjałów w potrzeby Pierwotne nośniki energii (węgiel, gaz, ropa, uran) Napęd maszyn Biomasa i odpady palne Ciepło odpadowe, geotermalne, z kol. słonecznych Ciepło Energia mechaniczna Konsumenci (oświetlenie, napęd mechaniczny, ciepło, inne) Energia elektryczna Ogrzewnictwo i cele socjalne Procesy technologiczne Biopaliwa ciekłe i gazowe Odpadowa energia mechaniczna Ogniwa fotowoltaiczne Odpadowa energia chemiczna Hydroenergia, energia wiatru Odnawialne i odpadowe źródła energii Łańcuch konwersji energii Reaktory jądrowe lub komory paleniskowe Siłownie cieplne, silniki cieplne Generatory elektryczne System elektro- energetyczny

4. Najważniejsze założenia strategii cz.V Idea Ekoenergetyki – Samowystarczalność Tworzenie miejsc pracy Realizacja programów UE i Rządu Otwarcie wachlarza projektów badawczo-wdrożeniowych

5. Organizacyjne zaplecze dla Energetyki Autonomiczne Regiony Energetyczne Dolnośląski Urząd Energetyki (na Dolnym Śląsku nie ma dużej instytucji energetycznej) Ośrodki wsparcia naukowo-technicznego. Przedsiębiorstwa Klaster DKE EEI

PARTNERZY SIECI ENERGIA

PARTNERZY SIECI ENERGIA

DOLNOŚLĄSKI KLASTER EKOENERGETYCZNY EEI Agroenergetyka: wielogeneracyjne kompleksy energetyki rozproszonej oparte na lokalnych zasobach odnawialnych źródeł energii Wykorzystanie wyników i kontynuacja prac sieci naukowo gospodarczej Energia

6. Rola Samorządów Rola gmin i powiatów Miejsce Władz dużych miast w kreowaniu polityki energetycznej Rola Sejmiku Dolnośląskiego i Urzędu Marszałkowskiego

Dziękuję za uwagę