Chirurgia nowotworów głowy i szyi w ujęciu interdyscyplinarnym Prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński Dr n. med. Magdalena Kordylewska

Chirurgia głowy i szyi Chirurgia w obrębie głowy i szyi jest chirurgią szczególną, ze względu na określone warunki anatomiczne. 5 narządów zmysłów: – wzrok – słuch – równowaga – smak – węch doskonałe unaczynienie i unerwienie

Chirurgia głowy i szyi pole operacyjne ograniczone wgląd w niektóre struktury anatomiczne utrudniony, wymaga zastosowania dodatkowego sprzętu wizualnego (endoskop, mikroskop) wspólna część górnej drogi oddechowo-pokarmowej warunkuje postępowanie operacyjne i pooperacyjne

Chirurgia głowy i szyi operacje onkologiczne (nowotwory głowy i szyi) operacje nie związane z nowotworami (chirurgia uszna, chirurgia nosa i zatok przynosowych, chirurgia jamy ustnej i gardła, chirurgia krtani, chirurgia szyi) zabiegi mikrochirurgiczne (laryngoskopie, ezofagoskopie, bronchoskopie)

Wyniki leczenia nowotworów głowy i szyi wg statystyk Sloan-Kettering Cancer Center Nowy Jork, 2005 Wyniki 5-letnich przeżyć leczonych chorych na nowotwory głowy i szyi  leczonych w Centrach Onkologii 60%  leczonych poza Centrami Onkologii 40% średnia: 50% wyniki wysoce niezadowalające znamienna różnica 20%

Nowotwory głowy i szyi najszybciej przekraczają granice poszczególnych specjalności

W ramach pracy na oddziale działa zespół terapeutyczny, proponujący leczenie dla każdego indywidualnego chorego chirurg głowy i szyi radioterapeuta onkolog kliniczny anestezjolog radiolog patomorfolog psycholog kominki terepeutyczne

Chirurgia onkologiczna Chirurgia raka piersi Chirurgia nowotworów głowy i szyi Chirurgia nowotworów jelita grubego Onkologia urologiczna Ginekologia onkologiczna

Metoda leczenia znana jako metoda operacji blokowej polega na usunięciu ogniska pierwotnego nowotworu wraz z całym narządem stanowiącym jego umiejscowienie i okolicznymi węzłami chłonnymi.

Rozwój chirurgii onkologicznej umożliwia: Postęp nauk podstawowych: biologia komórki, procesy nowotworzenia Onkologia ogólna Chemioterapia Radioterapia nowotworów Postęp technik chirurgicznych Rozwój diagnostyki

Diagnostyka Ultrasonografia- metoda obrazowania tkanek miękkich, szybka, nieinwazyjna, powtarzalna Tomografia komputerowa- metoda obrazowania tkanek miękkich, kości Tomografia rezonansu magnetycznego- metoda obrazowania tkanek miękkich, możliwość badania naczyń.

Diagnostyka Biopsja pod kontrolą USG- możliwość pobrania materiału z zmian i narządów położonych głębiej w tkankach, „niepalpacyjnych” Badanie ultrasonograficzne śródoperacyjne- lokalizacja zmian w narządach miąższowych- wątroba, ślinianki,

Diagnostyka Pozytonowa tomografia emisyjna (PET)- wykrywa zmiany we wczesnym stadium, pozwala różnicować aktywny proces chorobowy i zmiany pozostałe po leczeniu

Postęp w chirurgii możliwy dzięki: Rozwój metod znieczulania i prowadzenia chorego po zabiegu operacyjnym, prowadzenie oddychania kontrolowanego i wspomaganego Rozwój intensywnej terapii pooperacyjnej Wdrożenie żywienia pozajelitowego i dojelitowego preparatami o składzie dobranym indywidualnie dla potrzeb chorego.

Postęp w chirurgii możliwy dzięki: Wiedza o zakażeniach i rozwój antybiotykoterapii umożliwia przeprowadzanie długotrwałych zabiegów związanych z dużą utratą krwi, zaburzeniami gospodarki ustroju, dużym ryzykiem zakażenia (rozległe resekcje narządów miąższowych, resekcje przełyku, rozległe operacja w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej)

Postęp w chirurgii onkologicznej możliwy dzięki: Rozwój chirurgii odtwórczej i rekonstrukcyjnej, Mikrochirurgia Zasady przemieszczania płatów na szypułach naczyniowych lub z mikro zespoleniami naczyniowymi

Postęp w chirurgii onkologicznej możliwy dzięki: Możliwość wykonania rozległych zabiegów w obrębie jamy ustnej i gardła z natychmiastową rekonstrukcją

Postęp w chirurgii onkologiicznej możliwy dzięki: Opracowanie stopów metali, tworzyw sztucznych obojętnych dla organizmu pozwala na wytwarzanie protez naczyniowych, kostnych oraz wypełnień ubytków tkankowych

Postęp w chirurgii onkologicznej możliwy dzięki: Dzięki temu możliwość leczenia rozległych nowotworów tkanek miękkich i kości, ograniczenie liczby zabiegów wymagających okaleczających amputacji

Postęp w chirurgii onkologiicznej możliwy dzięki: Urządzenia do szwów mechanicznych- staplery: ułatwienie wielu zabiegów, większa pewność zespoleń, skrócenie czasu trwania zabiegu.

Postęp w chirurgii onkologiicznej możliwy dzięki: Noże ultradźwiękowe i lasery Kriochirurgia: zmiany na skórze i błonie śluzowej Elektrochirurgia

Postęp w chirurgii onkologiicznej możliwy dzięki: Chirurgia endoskopowa, laparoskopia, torakoskopia- ocena stopnia zaawansowania miejscowego, pobranie materiału do badania- skrócenie czasu leczenia obniżenie jego kosztów.

Postęp w chirurgii onkologiicznej możliwy dzięki: Sonda do śródoperacyjnego wykrywania promieniowania jonizującego- lokalizacja izotopu w zmienionej chorobowo tkance- identyfikacja węzła wartowniczego (rak piersi, czerniak).

Zasady Chirurgii Onkologicznej wg prof. Tadeusza Koszarowskiego Samo rozpoznanie „nowotwór złośliwy” jest niewystarczające Bardzo ważna jest ocena marginesów usuniętej zmiany, stopnia złośliwości i typu naciekania nowotworu, w szczególnych przypadkach stopień ekspresji markerów lub receptorów

Zasady Chirurgii Onkologicznej wg prof. Tadeusza Koszarowskiego Ocena usuniętego bloku tkankowego i węzłów chłonnych: ilość przerzutów w węzłach, naciekanie torebki węzła tkanek otaczających

Płat skórno-mięśniowy na szypule mięśnia piersiowego większego

Guz nosa - rak podstawnokomórkowy

Częściowa resekcja szczęki i nosa

Całkowite usunięcie krtani i przełyku z transpozycją żołądka

Usunięcie guza podstawy czaszki - reoperacja