Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU RFID dr Danuta Wańka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Biblioteka Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu NOWOCZESNE FORMY PRACY I ZARZĄDZANIA BIBLIOTEKĄ NAUKOWĄ Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU RFID

RFID (Radio Frequency Identification) RFID – identyfikacja obiektów za pomocą fal radiowych. Wykorzystuje się w tym celu dane zapisane w pamięci  znacznika znaczniki składają się z dwóch głównych elementów: układu scalonego (chipa) i anteny nadawczo-odbiorczej chip zawiera pamięć, z której czerpiemy dane za pomocą bezprzewodowej transmisji realizowanej przez antenę funkcje zarówno odczytu jak i zapisu danych są realizowane przez sterowany komputerem czytnik RFID w znacznikach  nie posiadających własnego zasilania (pasywnych) chip zasilany jest przez czytnik RFID za pośrednictwem anteny znaczniki mogą pracować na różnych częstotliwościach, jak i realizować różne funkcje (jedynie odczyt, zapis i odczyt, funkcje alarmowe) pojemność pamięci znacznika zależy od zastosowań ważnym parametrem dla poprawnej pracy znaczników RFID jest maksymalna odległość z jakiej możemy przeczytać dane na odległość tę wpływają zarówno częstotliwość pracy systemu, konstrukcje anten w znaczniku i czytniku i moc czytnika

SYSTEM BIBLIOTECZNY ARFIDO system biblioteczny ARFIDO – nowoczesne rozwiązanie ochrony i identyfikacji materiałów bibliotecznych każdy z modułów ARFIDO pracuje w oparciu o technologię identyfikacji przy pomocy fal radiowych RFID i wspiera wiele procesów bibliotecznych wszystkie stanowiska ARFIDO są podłączone z istniejącym oprogramowaniem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi (w bibliotece WP-A UAM z systemem Horizon) moduły systemu ARFIDO służą ochronie i identyfikacji materiałów bibliotecznych, od rozpoznawania ich w bramce wyjściowej, po automatyczne porządkowanie zbiorów w wolnym dostępie do półek system biblioteczny ARFIDO jest podzielony na strefy, w których uszeregowano poszczególne produkty, o podobnej funkcjonalności

STREFA ADMINISTRATORA jest to oprogramowanie zarządzające dla użytkownika systemu umożliwia zdalne testowanie systemu, tzn. sprawdzanie poprawności działania bramek oraz statystyk występowania alarmów na bramkach. Dzięki temu system pozostaje w stałej sprawności, a dodatkowa kontrola urządzeń przedłuża znacznie ich żywotność uprawniona osoba z biblioteki ma możliwość przeglądania historii operacji kodowania, np. statystyki, który z użytkowników i kiedy zakodował książkę oraz uzyskanie informacji, które książki są zakodowane

STREFA BIBLIOTEKARZA Usprawnienie procesów bibliotecznych na stanowisku obsługi: identyfikacja czytelnika szybkie wypożyczenia i zwroty kilku książek równocześnie przy wolnym dostępie do półek asystent ARFIDO zarządza i kontroluje zbiory współpraca systemu z elektroniczną legitymacją studencką

przy pomocy asystenta ARFIDO A. Porządkowanie i kontrola księgozbioru przy pomocy asystenta ARFIDO Asystent ARFIDO – stanowisko służące do bezdotykowej identyfikacji zbiorów (sprawdzanie statusu książek – czy znajdują się na koncie czytelnika, czy biblioteki): sortowanie według sygnatur przeprowadzanie skontrum zbiorów i tworzenie arkuszy skontrowych kontrola porządku na półkach identyfikacja zagubionych pozycji współdziałanie z systemem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi pomaga porządkować i kontrolować zbiory biblioteczne bez wyjmowania ich z półki (aby odczytać dane wystarczy przesunąć czytnik wzdłuż regałów bibliotecznych; zakres działania do 15 cm) składa się z ręcznego czytnika i przenośnego komputera (typu I-PAQ)

Asystent ARFIDO

i zabezpieczanie księgozbioru B. Kodowanie etykiet bibliotecznych – znakowanie i zabezpieczanie księgozbioru wymagany jest czytnik RFID z uruchomioną aplikacją kodowania etykiet RFID (instaluje się go zwykle w dziale opracowania zbiorów) oprogramowanie urządzenia pozwala na automatyczne konwertowanie danych z systemu bibliotecznego z jednoczesnym ustawieniem flagi zabezpieczającej (EAS Bit) aplikację można wykorzystać do wprowadzania nowych pozycji do systemu

C. Wypożyczenia i zwroty księgozbioru przy stanowisku bibliotekarza stanowisko bibliotekarza umożliwia sprawny, szybki i łatwy obieg materiałów bibliotecznych w skład wyposażenia tego stanowiska wchodzą: czytnik RFID średniego zasięgu (w wersji sterownik podblatowy i antena nadblatowa lub podblatowa) Czytnik RFID

Czytnik kodów kreskowych czytnik kart bibliotecznych (legitymacji studenckich i kodów kreskowych) Czytnik kodów kreskowych zasilacz sterownika RFID oprogramowania stanowiskowe (kodowania etykiet, wypożyczania i zwrotów) identyfikacja i odczyt danych o wypożyczanych i oddawanych książkach odbywa się przy pomocy stacjonarnych czytników RFID (na blacie i pod blatem) jednocześnie można wypożyczać wiele książek – aby informacje zostały sczytane wystarczy zbliżyć wybrane pozycje w zakres działania czytnika nie ma konieczności odszukania etykiety, jak odbywa się to w przypadku kodów kreskowych

Kody kreskowe (HORIZON) nie ma potrzeby dezaktywacji książek, jak to ma miejsce w przypadku standardowych systemów zabezpieczających identyfikacja karty bibliotecznej i elektronicznej legitymacji studenckiej zintegrowane funkcje zabezpieczające (EAS Bit)

STREFA CZYTELNIKA wypożyczenia samoobsługowe – umożliwiają je specjalnie zaprojektowane urządzenia w postaci wolnostojącego stanowiska umożliwiającego użytkownikowi na: samodzielne wypożyczanie bez udziału pracownika biblioteki dostęp do swojego konta informują o terminach zwrotów drukują informacje o stanie konta oraz pokwitowania

Urządzenie do samowypożyczeń Monitor urządzenia do samowypożyczeń Z wypożyczeń samoobsługowych mogą korzystać tylko użytkownicy posiadający aktualną elektroniczną legitymację studencką Urządzenie do samowypożyczeń Monitor urządzenia do samowypożyczeń

samoobsługowe zwroty – są możliwe dzięki automatycznej wrzucie ARFIDO (wewnętrznej lub zewnętrznej) wrzuta umożliwia użytkownikom na całodobowe oddawanie materiałów bibliotecznych w szybki i łatwy sposób odciąża pracowników biblioteki od dodatkowych czynności związanych z kontrolą i obsługą zwrotów materiałów bibliotecznych drukuje pokwitowania wrzuta obsługuje tylko użytkowników nie zalegających wobec biblioteki z żadnymi opłatami; nie przyjmuje książek których termin zwrotu minął Wrzuta Ekran wrzuty

Wrzuta od wewnątrz

STREFA BEZPIECZEŃSTWA etykiety zabezpieczające RFID bramki wyjściowe RFID chroniące przed niekontrolowanym i bezprawnym wyniesieniem książek Etykieta biblioteczna identyfikuje i chroni książki jest samoprzylepna (biała); dane można odczytywać i zapisywać (read/write − możliwość wielokrotnego zapisu i odczytywania informacji); w polu anteny można odczytywać wiele etykiet jednocześnie (antykolizyjność) wyposażona w chip pamięci (gwarancja na chip 10 lat lub 100 000 przeprogramowań etykiety), z którego można odczytywać informację za pomocą fal radiowych zwiększa funkcjonalność wszystkich procesów bibliotecznych zastępuje tradycyjny kod kreskowy oraz pasek magnetyczny (pojemność pamięci: 1024 bitów; rozmiar min. 49/76 mm) integruje procesy identyfikacji, obiegu oraz ochrony materiałów bibliotecznych w prosty sposób można ją nanieść na wszystkie materiały biblioteczne

Etykieta biblioteczna ARFIDO od wewnątrz istnieje możliwość wykonania nadruku termotransferowego (polega na uzyskiwaniu obrazu na etykiecie poprzez podgrzewanie pigmentu zawartego w taśmie termotransferowej >odpowiednik taśmy barwiącej<) standard ISO różnorodność etykiet pozwala na oklejenie każdego nośnika informacji (książki, czasopisma, płyty CD, kasety, pudła, obiekty kartograficzne, itp.) Etykiety biblioteczne ARFIDO Etykieta biblioteczna ARFIDO od wewnątrz

Bramka zabezpieczająca system RFID umożliwia ochronę oraz identyfikację książek przenoszonych przez bramkę zabezpieczającą bramka wyposażona jest w oprogramowanie zwane monitorem bramki, który rejestruje zdarzenia wyświetlane następnie na monitorach komputerów obsługi biblioteki (lub ochrony) po zainstalowaniu programu zwanego raport z bramki istnieje możliwość monitorowania zdarzeń i alarmów z wszystkich zamontowanych bramek i tworzenia raportów bramka wykrywa i identyfikuje wynoszone książki (sygnalizacja alarmu: świetlna i dźwiękowa) w przypadku odłączenia systemu RFID od wewnętrznego systemu biblioteki, sterownik bramki rejestruje zdarzenia, które przekazywane są do systemu po nawiązaniu połączenia bramka współdziała z innymi systemami zabezpieczeń, np. kontrolą dostępu istnieje możliwość sterowania blokadą elektromagnetyczną drzwi i dodatkową barierą podczerwieni

Bramki zabezpieczające ARFIDO Blokada elektromagnetyczna drzwi wyjściowych

Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM Fotodokumentacja Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM Budynek Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM (wejście główne)

Hol Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM

Budynek Biblioteki Wydziałowej

Wejście główne Biblioteki WP-A Sala komputerowa do użytku czytelników

Lada biblioteczna

Regały z czasopismami bieżącymi Księgozbiór podręczny

Strefa wolnego dostępu do półek Schemat układu książek na półkach w strefie wolnego dostępu

Tablica informacyjna o zawartości regałów w strefie wolnego dostępu Fragment księgozbioru w strefie wolnego dostępu do półek

Winda do użytku pracowników Biblioteki Jedno z pomieszczeń na zapleczu

Sala zebrań Sala multimedialna

Kabiny do pracy indywidualnej (zbiory specjalne) Samoobsługa Kabiny do pracy indywidualnej (zbiory specjalne)

Jedna z kabin do pracy zespołowej Zapraszamy na stronę WWW Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM http://www.bwpa.amu.edu.pl