GRZYBICE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO

Podział: GRZYBICE SKÓRY I JEJ PRZYDATKÓW GRZYBICE BŁON ŚLUZOWYCH

Główne patogeny Dermatofity (Trichophyton, Epidermophyton, Micosporum) Grzyby drożdżopodobne (Candida Albicans 90%) Grzyby pleśniowe

Większość grzybów to drobnoustroje oportunistyczne, wywołujące chorobę tylko w przypadku upośledzenia układu odpornościowego gospodarza bądź zaistnienia czynników usposabiających. Ich zarodniki mogą bytować na skórze i jej przydatkach nie wywołując choroby.

Źródła zakażenia: Gleba Zwierzęta Człowiek Drożdżyce - grzybice wywołane drożdżakami ,które często żyją na błonach śluzowych i skórze człowieka. Do rozwoju zmian chorobowych dochodzi dopiero po zaistnieniu ogólnoustrojowych lub miejscowych czynników usposabiających.

Czynniki predysponujące do zakażeń grzybiczych: OGÓLNOUSTROJOWE Czynniki immunologiczne (AIDS, białaczki) Jatrogenne (leczenie immunosupresyjne, kortykosteroidy, radioterapia, chemioterapia) Czynniki fizjologiczne (ciąża, okres noworodkowy) Choroby (infekcje, cukrzyca, otyłość, zaburzenia krążenia) MIEJSCOWE urazy skóry, błon śluzowych oparzenia miejscowa okluzja tkanek –>pieluszkowe zap. skóry niemowląt, buty z tworzywa sztucznego, protezy stomatologiczne maceracja tkanek-mycie naczyń

Rozpoznanie Wywiad (czynniki predysponujące, potencjalna ekspozycja) Badanie lekarskie - obraz kliniczny Badanie mykologiczne

Leczenie Miejscowe: Ogólne - wskazania: Wystarczające w większości przypadków mniej rozległych grzybic skóry zmiany sączące i ostre -> lek przeciwgrzybiczy + kortykosteroid Ogólne - wskazania: Grzybica paznokci i skóry owłosionej Grzybica skóry gładkiej obejmująca duże powierzchnie Przewlekła drożdżyca śluzówkowo- skórna Słaba penetracja do ognisk infekcji Obniżona odporność immunologiczna

Najczęściej stosowane leki: Flukonazol Gryzeofulwina Itrakonazol Ketokonazol Terbinafina

Antyseptyki przeciwgrzybicze -miejscowo: Acifungin Jodyna Rezorcyna Kwas borowy Fiolet gencjany Chlorchinaldin

Grzybica stóp Występowaniu sprzyja: wzmożona potliwość, korzystanie z publicznych urządzeń sanitarnych, choroby metaboliczne (cukrzyca). OBJAWY rumień, złuszczanie, maceracja przestrzeni międzypalcowych ogniska rumieniowo-wysiękowe z pęcherzykami, pęcherzami, czasem obecne krosty rumień ze złuszczaniem i nadmiernym rogowaceniem w obrębie podeszew i bocznych powierzchni stóp może towarzyszyć świąd ROZPOZNANIE na podstawie obrazu klinicznego i badania mykologicznego.

Grzybica stóp- schematy leczenia Leczenie miejscowe 2 tygodniowy Terbinafina krem 2xd 3 tygodniowy bifonazol – żel, krem 1xd ekonazol – krem 2xd, żel 1xd izokonazol – krem 2xd 4-6 tygodniowy ketokonazol – krem 1xd klotrimazol – krem 2-3xd mikonazol – krem 2xd

Leczenie ogólne (konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego) Itrakonazol 2x200 mg /d / 7 dni Terbinafina 250 mg /d/ 14 dni Flukonazol 150 mg 1x/tydzień / 4-6 tyg. Ketokonazol 200 mg /d/ 4 tyg. Kąpiele odkażające (nadmanganian potasu) Dezynfekcja (chinoksyzol, 10 % roztwór formaliny) lub wymiana obuwia

Grzybica paznokci Predysponowani: sportowcy, osoby noszące gumowe obuwie, pracujący w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach Dotyczy gównie paznokci stóp Typowy obraz kliniczny (najczęściej dystalna i boczna podpaznokciowa onychomikoza) Paznokcie: pogrubiałe, matowe, przebarwione o nierównym brzegu i wyraźnym rogowaceniu podpaznokciowym Podstawa rozpoznania-BADANIE MYKOLOGICZNE

Grzybica paznokci-leczenie POWINNO BYĆ PROWADZONE W PORADNI DERMATOLOGICZNEJ Terbinafina 250 mg/d 6 tyg. grzybica paznokci rąk 12 tyg. grzybica paznokci stóp Itrakonazol 2x200 mg/d/ 7 dni/miesiąc 2 pulsy grzybica paznokci rąk 3 pulsy grzybica paznokci stóp Flukonazol 150-450 mg (śr.300) 1x/ tydzień 6-12 miesięcy

Grzybica paznokci - leczenie Eliminacja czynników predysponujących Odkażanie/ wymiana obuwia Kontrola po leczeniu

Grzybica owłosionej skóry głowy Występuje głównie u dzieci (2-10 rż) Wywołane najczęściej przez grzyby odzwierzęce Obraz chorobowy zależny od rodzaju grzyba Rozpoznanie-BADANIE MYKOLOGICZNE Leczenie – w Poradni Dermatologicznej

Grzybica owłosionej skóry głowy Leczenie (konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego) Gryzeofulwina 6-8 tyg. 15-30mg/kg/d postać mikrokrystaliczna 20-25 mg/kg/d postać ultramikrokrystaliczna Flukonazol 6-8 tyg. 5-8 mg/kg/d Itrakonazol 4-6 tyg. 3-5 mg/kg/d Terbinafina 4 tyg. (M.canis – 8-10 tyg.) 3-6 mg/kg/d

Grzybica skóry gładkiej Dermatofitowe zakażenie skóry twarzy, tułowia i kończyn z wyłączeniem rąk, stóp i pachwin OBJAWY: niewielki świąd. pojedyncze ogniska rumieniowo-złuszczające, dobrze odgraniczone od otoczenia z obecnością grudek i krost na obwodzie.

Grzybica skóry gładkiej-leczenie pojedyncze zmiany – leczenie miejscowe (np. kotrimazol 3xd, mikonazol 2xd, terbinafina 2xd) średni czas leczenia 3-6 tygodni zmiany rozlegle – leczenie skojarzone (miejscowe + ogólne) Terbinafina 250 mg/d /7-14 dni Itrakonazol 200 mg/d /7 dni

Kandydoza jamy ustnej Postać rzekomobłoniasta - białawe naloty na błonach śluzowych Postać zanikowa – błona śluzowa jaskrawoczerwona, wygładzona, bolesna Zapalenie kątów ust może towarzyszyć wszystkim postaciom

Kandydoza jamy ustnej - leczenie nystatyna 100 tyś.j.m – 1 mln j.m. 4xd mikonazol żel 4xd flukonazol 100 mg/d/2-4 tyg. itrakonazol 100mg/d/2 tyg.