Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu

W SKLEPIE JESTEŚMY KONSUMENTAMI i to… Z LICZNYMI PRAWAMI

7 letni Piotruś i 14 letni Paweł POSZLI NA ZAKUPY DO SKLEPU, w którym można kupić wiele rzeczy np. jedzenie, ubrania czy różne urządzenia. Piotruś ma swoją skarbonkę i chce KUPOWAĆ wszystko SAMODZIELNIE

ale Paweł NIE POZWALA mu twierdząc, że tylko on może robić takie zakupy, gdyż jest STARSZY i WYŁĄCZNIE on jest KONSUMENTEM. Który z chłopców ma rację?

KUPOWANIE w sklepie to CZYNNOŚĆ PRAWNA, czyli ZAWARCIE UMOWY SPRZEDAŻY, gdzie sklep jest SPRZEDAWCĄ a klient – KUPUJĄCYM (DWIE STRONY UMOWY ). Możliwość dokonywania jakichkolwiek ważnych czynności prawnych a więc np. nabywania praw do kupionych rzeczy, to ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

KODEKS CYWILNY dzieli ludzi zwanych w nim osobami fizycznymi na TRZY GRUPY WIEKOWE: Od 0 do 13 lat NIE MAJĄ ZDOLNOŚCI DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH i faktycznie osoby te NIE powinny zawierać umów. Jeśli już dziecko takie zawarło umowę w tzw. drobnych bieżących sprawach życia codziennego (kupienie gazetki, zabawki, książki) to umowa ta staje się ważna, chyba że dziecko zostało przy tej umowie Bardzo pokrzywdzone czy oszukane!

powyżej 18 lat MAJĄ PEŁNĄ ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH mogą wszystkie umowy zawierać SAMODZIELNIE i kupować o ile mają pieniądze! Od 13 do 18 lat mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych i osoby te mogą zawierać umowy powszechne dotyczące drobnych bieżących spraw życia codziennego, ale do ważności zawieranych przez nie umów kupna towarów o wyższej wartości (np. PSP, rower) potrzebują towarzystwa i zgody rodziców czy opiekunów prawnych.

COŚ DLA DZIEWCZYN! Dziewczyna może uzyskać PEŁNĄ ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH mając już 16 lat jeśli w oparciu o zezwolenie sądu wyjdzie za mąż. COŚ DLA NAJMŁODSZYCH! Jeśli dziecko kupi coś bez zgody rodziców czy opiekunów, to mogą oni iść do sklepu oddać kupioną rzecz i żądać zwrotu zapłaconych przez dziecko pieniędzy. CIEKAWOSTKI…

KTO TO JEST KONSUMENT? Który z chłopców nim jest? Czy konsument jest związany z jedzeniem czyli konsumowaniem? SPRÓBUJ ODPOWIEDZIEĆ SAM …

KONSUMENT – to OSOBA FIZYCZNA, która KUPUJE lub SPRZEDAJE towar na WŁASNE POTRZEBY! np. KONSUMENTEM JEST mama, która prowadzi swój sklep (jest przedsiębiorcą) ale W DANEJ SYTUACJI kupuje długopisy na własne potrzeby do pisania w domu! np. KONSUMENTEM JEST tata, który sprzedaje SWÓJ WŁASNY samochód a NIE PROWADZI salonu z samochodami!

NIE JEST KONSUMENTEM PRZEDSIĘBIORCA, który kupuje lub sprzedaje towary w związku z prowadzoną przez siebie DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ np. biurem, zakładem fotograficznym itp. Nie jest konsumentem tata, który sprzedaje w należącym do niego salonie samochody! Nie jest konsumentem mama, która kupuje długopisy dla swoich pracowników, których zatrudnia u siebie w biurze czyli nie na jej własne potrzeby domowe, ale w związku z potrzebami firmowymi! Ja też jestem konsumentem. Jednak jestem konsumentem, bo kupuję cukierki żeby je zjeść!

Piotruś i Paweł dowiedzieli się od Sędziola, czy MOGĄ SAMI KUPOWAĆ, czyli że mają zdolność do czynności prawnych. Okazało się też, że są KONSUMENTAMI. Robią więc śmiało zakupy! Art. 76 KONSTYTUCJI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ: WŁADZE PUBLICZNE CHRONIĄ KONSUMENTÓW Czy wiecie jakie PRAWA MAJĄ KONSUMENCI W POLSCE? Spróbuj odpowiedzieć sam…

KONSUMENCI MAJĄ PRAWO: DO INFORMACJI O TOWARZE W JĘZYKU POLSKIM! W tym ETYKIETY O PRODUCENCIE BĄDŹ IMPORTERZE dodatkowo: - NA UBRANIACH: O RODZAJU MATERIAŁU, ROZMIARZE I SPOSOBIE PRANIA - NA ŻYWNOŚCI: O DACIE SPOŻYCIA, SPOSOBIE PRZECHOWYWANIA, WADZE I SKŁADZIE. DO OTRZYMANIA PARAGONU! DO ZWROTU LUB WYMIANY TOWARU NA NOWY! W CIĄGU 2 LAT OD KUPIENIA – (W PEWNYCH OKOLICZNOŚCIACH) DO INFORMACJI W WIDOCZNYM MIEJSCU O CENIE TOWARU! A W PRZYPADKU ŻYWNOŚCI - DO INOFRMACJI O DWÓCH CENACH: ZA TOWAR I JEDNOSTKĘ JEGO MIARY NP. ZA KILOGRAM!

W końcu znaleźli paragon i okazało się, że kupili bardzo drogi ser - chyba do tego spleśniały, pomarańcze – droższe niż myśleli, jogurty przydatne do wypicia do jutra … a skarpetki chyba nie były w 100% bawełniane tak jak chciała mama. Chłopcy od razu ruszyli z powrotem do sklepu…. Jednak okazało się, że muszą bardziej zwracać uwagę na to co i jak kupują w sklepie. PIOTRUŚ i PAWEŁ wrócili do domu z siatką pełną nowych rzeczy. Kupili między innymi latarkę w promocji, siatkę pomarańczy, ser, jogurty i skarpetki. Zaczęli szukać reszty pieniędzy – i tu – ups … zostało im tylko 10 groszy. Coś tu jest nie tak …

W miejscu skąd brali ser – wyraźnie napisano ser pleśniowy a cenę podano na każdym kawałku w dwóch wersjach: za dany kawałek i za cały kilogram. Podobnie było z siatką pomarańcz, gdzie chłopcy spojrzeli na cenę za 1kilogram a wzięli siatkę 3 kilogramową, na której była wyraźnie podana cena za tę siatkę! Jogurty leżały na regale z dużym napisem Towary z KRÓTKĄ przydatnością do spożycia! Natomiast na etykietach do skarpet znaleźli pełną informację o tym z jakiego materiału są zrobione.

Następnego dnia Piotruś i Paweł chcieli użyć latarki, którą razem kupili. No nie… latarka nie ma jakiejś części i nie świeci! Czy Prawol coś mówł o takiej sytuacji? Są przecież KONSUMENTAMI! Mówił, że… TRZEBA ZACHOWAĆ PARAGON PRZEZ 2 LATA! Ale po co?

BEZ NIEGO NIE MOŻESZ WYMIENIĆ ANI ZWRÓCIĆ DO SKLEPU TOWARU, który: PARAGON TO DOWÓD ZAWARCIA UMOWY SPRZEDAŻY OTRZYMYWANY W KASIE, z którego można się dowiedzieć: CO? ILE? ZA JAKĄ CENĘ? KIEDY? I GDZIE KUPIŁEŚ?!!! Jest USZKODZONY (np. latarka nie świeci) Jest NIEKOMPLETNY (np. nie ma wszystkich części) NIE NADAJE SIĘ DO CELU DO JAKIEGO ZWYKLE JEST UŻYWANY (np. zmywacz do paznokci nie zmywa lakieru) NIE MA CECH, O KTÓRYCH MÓWIŁ SPRZEDAWCA BĄDŹ O KTÓRYCH NAPISANO NA ETYKIECIE ZEPSULIŚMY MONTUJĄC CZY UŻYWAJĄC GO DOKŁADNIE ZGODNIE Z ZAŁĄCZONĄ INSTRUKCJĄ ( np. ładując pierwszy raz komórkę 24 godziny bez przerwy zgodnie z instrukcją)

CO ZROBIĆ GDY… TOWAR MA WADY A LBO JEST NIEZGODNY Z UMOWĄ? MASZ NA TO 2 lata OD ZAKUPU! (z wyjątkiem żywności 3 dni od zakupu albo 3 dni od otworzenia opakowania). MASZ NA TO 2 miesiące od stwierdzenia przez CIEBIE niezgodności towaru z umową! JAK NAJSZYBCIEJ zgłosić się z towarem i paragonem do sprzedawcy! Najlepiej by reklamacja była na PIŚMIE i dopilnować by na jej kopii sprzedawca pieczątką, datą i podpisem potwierdził jej odbiór!

Piotruś i Paweł zastosowali się do rad PrawoTeczki, opisali, kiedy kupili latarkę i dlaczego ją reklamują, załączyli też kserokopię paragonu, ale…… zastanawiają się czego mogą żądać od sklepu … i jak długo będą czekali na latarkę naprawioną albo nową … a może pieniądze za nią… Czy w ogóle mają takie prawa, bo przecież kupili latarkę w promocji?

MACIE TAKIE SAME PRAWA JEŚLI KUPICIE TOWARY W PROMOCJI I NA WYPRZEDAŻY CHYBA ŻE, SPRZEDAWCA OBNIŻYŁ CENĘ Z POWODU JAKICHŚ WAD TOWARU I POINFORMOWAŁ O NICH KUPUJĄCYCH! NP. TANIE NIEŚWIĘCĄCE LATARKI. Jeśli nie było informacji o wadach to MOŻECIE ŻĄDAĆ BEZPŁATNEJ NAPRAWY ALBO WYMIANY NA NOWY TOWAR np. naprawy latarki czy wymiany na nową latarkę! jeśli nie jest możliwa wymiana albo naprawa towaru lub narazi to nas na dodatkowe wydatki a wada towaru jest istotna WTEDY DOPIERO MOŻNA ŻĄDAĆ ZWROTU PIENIĘDZY LUB OBNIŻENIA CENY.

nie zgadzam się, nie przyjmuję reklamacji! NIE BO NIE… Nic nie odpowiem!

Brak odpowiedzi sprzedawcy w ciągu 14 dni od złożenia reklamacji oznacza jej uwzględnienie przez sprzedawcę. Sprzedawca musi naprawić albo wymienić towar! SĄD KONSUMENCKI PRZY INSPEKCJI HANDLOWEJ W POZNANIU

ODPOWIEDZ na poniższe pytania: 1.Czy umowę sprzedaży reguluje prawo cywilne czy karne? Publiczne czy prywatne? (przypomnij sobie z lekcji Podział i czytanie prawa, prosta sprawa). 2. Czy gdy 5 letnie dziecko kupi sobie za pieniądze ze skarbonki gazetkę, to zawrze ważną umowę sprzedaży? Czy dziecko to jest wówczas konsumentem? 3. Czy 14 latek ma pełną zdolność do czynności prawnych? 4. Czy kupujący od dentysty usługę zaplombowania zęba jest konsumentem? 5. Czy dentysta kupujący do swojego gabinetu fotel dentystyczny jest konsumentem? 6. Czy możesz żądać zwrotu pieniędzy za kupiony 3 lata wcześniej zepsuty telewizor? 7. Ile masz czasu na zgłoszenie wady towaru sprzedawcy od jej wykrycia? 2 lata, 2 tygodnie czy 2 miesiące? 8. Czy pamiętasz jak składa się reklamację? 9. Kiedy można a kiedy nie można reklamować kupiony na wyprzedaży towar? 10. Napisz samodzielnie reklamację.

PIONOWO : 1. Musi być podana w widocznym miejscu przy towarze w sklepie. 2. Zdolność do jakich czynności trzeba mieć - by móc kupić drogiego laptopa? 3. Prawo, które reguluje umowy sprzedaży. POZIOMO : 1. Uzupełnij temat lekcji: w sklepie jesteśmy ………… z licznymi prawami. 2. Trzeba go przechowywać 2 lata na wypadek reklamacji. 3. Na pewno nie jest konsumentem. ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ.