POWSTANIE STYCZNIOWE 1863 – 1864 …POLEGLI ZA OJCZYZNĘ…

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Nowina Ksiądz Stanisław Brzóska ur. 30.12.1832 r. w Dokudowie (okolice Białej Podlaskiej), zm. 23.05. 1865 r. w Sokołowie Podlaskim. Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Nowina

1858 – po uzyskaniu święceń kapłańskich został wikariuszem w Sokołowie Podlaskim (po 3 latach przeniesiony do Łukowa) 1861 r.- aresztowany przez władze rosyjskie za głoszenie kazań patriotycznych (skazany na 2 lata twierdzy w Zamościu; przebywał tam jedynie 3 miesiące)

W chwili wybuchu powstania styczniowego pełnił rolę naczelnika administracji powstańczej powiatu łukowskiego. 23 stycznia z grupą włościan zaatakował garnizon łukowski. Został mianowany przez Rząd Narodowy naczelnym kapelanem wojsk powstańczych w stopniu generała.

Podczas powstania brał udział w bitwach pod Siemiatyczami, Woskrzenicami, Gręzówką, Włodawą, Sławatyczami i Fajsławicami.

Wiosną 1864 roku zorganizował około czterdziestoosobowy oddział konny, rozbity dopiero w końcu grudnia tego roku. Brzóska był ostatnim powstańcem, który utrzymał się w Królestwie aż do późnej wiosny 1865

W roku 1865 ukrywał się wraz ze swym adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim we wsi Krasnodęby-Sypytki pod Sokołowem, w domu sołtysa Ksawerego Bielińskiego. Miejsce pobytu księdza wskazała w wyniku tortur Antonina Konarzewska, kurierka Rządu Narodowego.

W kwietniu 1865 roku wieś została otoczona przez wojska rosyjskie W kwietniu 1865 roku wieś została otoczona przez wojska rosyjskie. W czasie walki został ranny w rękę i wraz z adiutantem Wilczyńskim dostał się do niewoli. Wyrokiem sądu polowego został skazany na powieszenie. Egzekucję na ks. Brzósce i Wilczyńskim wykonano 23 maja 1865 r. na rynku w Sokołowie Podlaskim w obecności dziesięciotysięcznego tłumu

23 maja 2008 r. prezydent Polski Lech Kaczyński podpisał postanowienie o przyznaniu mu pośmiertnie Orderu Orła Białego. 29 maja przekazał to odznaczenie na ręce burmistrza Sokołowa Podlaskiego.

„Gdy pamięć ludzka gaśnie mówią kamienie „Gdy pamięć ludzka gaśnie mówią kamienie. Tu ukrywał się i został aresztowany gen. ks. Stanisław Brzóska ostatni Komendant Powstania 1863 r. na Podlasiu oraz jego adiutant Franciszek Wilczyński. Wielka chwała bohaterom.” Napis na tablicy pamiątkowej we wsi Krasnodęby- Spytki, miejscu aresztowania Brzóski i Wilczyńskiego

Romuald Traugutt ur. 16.01.1826r.,zm.5.08.1864r. 17 października 1863 roku został dowódcą powstania styczniowego. Jego przywództwo miało charakter tajny. Przybrał pseudonim Michał Czarnecki i podawał się za galicyjskiego kupca. Podjął się próby reorganizacji sił powstańczych i przekształcenia słabo uzbrojonych i luźno zorganizowanych oddziałów partyzanckich w regularną armię.

Traugutt został aresztowany przez rosyjską policję w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 w swojej warszawskiej kwaterze. Więziono go w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Próbowano wydobyć z niego informacje dotyczące dowództwa powstania, jednak Traugutt nie wydał nikogo. Idea narodowości jest tak potężną i czyni tak wielkie postępy w Europie, że ją nic nie pokona.

Został skazany na powieszenie, wyrok wykonano 5 sierpnia 1864 Został skazany na powieszenie, wyrok wykonano 5 sierpnia 1864 . Ostatnim gestem przed śmiercią było ucałowanie krzyża podczas gdy zebrany trzydziestotysięczny tłum śpiewał pieśń Święty Boże Za Wiarę i Ojczyznę 1863 rozstrzelani i powieszeni – ilustracja Awita Szuberta. W środku Romuald Traugutt