Kacper, Mateusz i Staś przedstawiają projekt na historię z działu królowie w Olkuszu.

Historia Olkusza. Królowie odwiedzający Olkusz.

Starożytność

Legenda mówi, że miasto założone zostało w starożytności przez Fenicjan i już wtedy związane było z wydobyciem kruszców.

W świetle najnowszych badań archeologicznych początki eksploatacji złóż ołowiu w Olkuszu sięgają już VIII w. p.n.e.

Średniowiecze

Na terenie Olkusza już we wczesnym średniowieczu rozwinęło się górnictwo, ze względu na płytko położone pokłady srebra.

Początkowo osadnictwo rozwijało się na zachód od obecnego miasta, w Starym Olkuszu, który został spalony na początku XIV wieku. W wyniku tego osada przeniosła się nad rzekę Babę.

Pierwsza polska pisemna wzmianka pisana o Olkuszu pochodzi z 1257 r. Pierwszy przywilej dla kopalń olkuskich wydany został w 1374 r. w Krakowie. Miasto lokowane zostało na prawie niemieckim najprawdopodobniej jeszcze przed 1299 r. Między rokiem 1262 a 1299 Olkusz otrzymuje prawa miejskie od Bolesława Wstydliwego.

Jan Długosz przypisuje założenie miasta dopiero Kazimierzowi Wielkiemu od panowania, którego następuje intensywny rozwój Olkusza. W roku 1356 miasto zyskuje prawo delegowania swoich przedstawicieli do nowo powstałego Sądu Sześciu Miast. W 1363 roku krakowscy starostowie witali w Olkuszu cesarza Karola IV, jadącego do Krakowa na swój ślub z Elżbietą, wnuczką Kazimierza Wielkiego.

Czasy świetności (XV – XVI w.)

Wyczerpaniu ulegają położone płytko pokłady surowców Wyczerpaniu ulegają położone płytko pokłady surowców. Zostają wybudowane sztolnie umożliwiające wydobycie z pokładów umiejscowionych na znacznie większej głębokości.

W 1551 roku Zygmunt August ustanowił nowy statut dla kopalń w okolicach Olkusza. W 1579 roku uruchomiono w kamienicy położonej na Rynku mennicę królewską, która działała do 1601 r.

Spadek znaczenia (XVII w.)

Do całkowitej klęski przyczynił się potop szwedzki– olkuscy gwarkowie zostali zabrani przez Szwedów do wykonania podkopów pod klasztor na Jasnej Górze, gdzie wszyscy zginęli.

Przez miasto kilkakrotnie wówczas przetaczały się pożary, które zniszczyły większość zabudowań.

Okres upadku (XVIII w.)

W 1702 r. Szwedzi zrabowali zapasy ołowiu i nałożyli na gwarków olkuskich kontrybucję w wysokości 30 tys. zł. W 1712 zapadły się dwie główne sztolnie: ponikowska i pilecka, po czym prawie całkowicie zaprzestano prac górniczych. W 1772 miasto zostało doszczętnie splądrowane przez oddziały rosyjskie Aleksandra Suworowa.

3 lipca 1787 r. zajechał tu, po drodze z Krakowa, król Stanisław August Poniatowski. W 1794 r. Olkusz znalazł się pod okupacją pruską. W 1796 r., w wyniku rozgraniczenia dokonanego przez Prusy i Austrię, miasto znalazło się w zaborze austriackim.

XIX - XX w.

W 1809 r. miasto znalazło się w Księstwie Warszawskim. Od 1815 roku w Królestwie Polskim. W latach 1813 i 1814 otwarto pierwsze kopalnie galmonu. W latach 1883-1885 wybudowano linię Dąbrowsko-Iwangrodzką, która znacznie ożywiła niespełna dwutysięczne miasteczko.

W 1907 roku austriacki przemysłowiec Peter Western założył Fabrykę Naczyń Blaszanych (dziś Emalia Olkusz S.A.) Po I wojnie światowej miasto zaczęło szybko się rozwijać – powstały szkoły, znacznie poprawił się stan miejskiej infrastruktury. Na początku września 1939 miasto zostało w wyniku działań wojennych zajęte przez Wermacht i wkrótce wcielone do III Rzeszy.

20 stycznia 1945 roku Armia Czerwona zajęła miasto w wyniku przeprowadzonej ofensywy na Śląsk. W latach 60. rozpoczęto budowę kopalni Olkusz oraz osiedli mieszkaniowych przeznaczonych dla pracowników śląskich zakładów przemysłowych. Od 1999 r. Olkusz wchodzi w skład województwa małopolskiego.

Królowie odwiedzający Olkusz.

Kazimierz III Wielki

Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – król Polski w latach 1333–1370, ostatni władca z dynastii Piastów na polskim tronie. Najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, córki Bolesława Pobożnego.

Władysław II Jagiełło

Władysław II Jagiełło (ur. zapewne ok. 1362, zm Władysław II Jagiełło (ur. zapewne ok. 1362, zm. 1 czerwca 1434 roku w Gródku) – wielki książę litewski w latach 1377-1381 i 1382-1392, król Polski i najwyższy książę litewski w latach 1386-1434. Syn Olgierda i jego drugiej żony Julianny, córki księcia twerskiego Aleksandra, wnuk Giedymina. Założyciel dynastii Jagiellonów.

Stanisław August Poniatowski

Stanisław August Poniatowski (właściwie Stanisław Antoni Poniatowski herbu Ciołek; ur. 17 stycznia 1732 w Wołczynie, zm. 12 lutego 1798 w Petersburgu) – król Polski w latach 1764–1795 jako Stanisław II August; wcześniej stolnik wielki litewski od 1755, starosta przemyski od 1753. Od 1777 roku należał do masonerii.

Dziękujemy za uwagę