PODSTAWOWE INFORMACJE O KOMPUTERZE v 1.04 PODSTAWOWE INFORMACJE O KOMPUTERZE NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY SYSTEMU KOMPUTEROWEGO KONIEC Autor: Tomasz Giza

Podstawowa konfiguracja zestawu komputerowego Wnętrze komputera Urządzenia zewnętrzne: - wejścia - wyjścia Jednostki pamięci

Podstawowa konfiguracja komputera to: jednostka centralna - czyli właściwy komputer, klawiatura - umożliwia wprowadzanie danych do pamięci komputera i wydawanie mu poleceń, mysz - ułatwiająca obsługę - przyciskając lewy lub prawy jej przycisk wybieramy lub uaktywniamy opcje dostępne w aplikacjach, monitor.

Inne popularne urządzenia peryferyjne: drukarka – atramentowa lub laserowa, skaner - służy do wprowadzania do komputera rysunków i zdjęć, głośniki, słuchawki i mikrofon, modem - łączenie z Internetem, kamera komputerowa, joystick (dżojstik) - kierowanie grami symulacyjnymi.

Z przodu obudowy komputera widoczne są: przycisk POWER - wciskamy go, by włączyć komputer - zapala się zielona lampka sygnalizacyjna przycisk RESET - używamy go w przypadku zawieszenia się komputera, gdy nie pomaga restart klawiszami Alt+Ctrl+Del stacja dyskietek 3,5 cala (FDD) napęd CD-ROM lub DVD PRZYCISK POWER (WIĘKSZY) NAPĘD CD-ROM PRZYCISK RESET (MNIEJSZY) STACJA DYSKIETEK

Tył komputera to wiele różnych gniazd, za pomocą których zasilamy komputer oraz łączymy go z urządzeniami peryferyjnymi. Należy pamiętać o wyłączeniu komputera z sieci przed podłączaniem czy odłączaniem jakichkolwiek kabli! LPT PS/2 MYSZ COM 1 PS/2 KLAWIATURA PORTY USB

Wewnątrz obudowy jednostki centralnej znajdują się: zasilacz, płyta główna, procesor, pamięć operacyjna – RAM, pamięć zewnętrzna - dysk twardy, napęd CD-ROM (lub DVD), stacja dyskietek, karty rozszerzające (graficzna, muzyczna, sieciowa, modem).

· zasilacz doprowadza zasilanie do płyty głównej i napędów

Płyta główna – (to podstawa komputera, składa się z wielu chipsetów, czyli układów scalonych, których zadaniem jest integracja oraz zapewnienie współpracy poszczególnych komponentów komputera (procesora, dysków twardych, monitora, klawiatury i innych).

Złącze IDE (dysków) oraz Floppy (dyskietek) Gniazda wyprowadzeń Gniazdo procesora Gniazda modułów pamięci RAM Magistrala AGP Gniazda PCI Gniazdo ISA

Procesor - (CPU - centralna jednostka wykonawcza) to układ scalony, którego działanie polega na wykonywaniu instrukcji programów. Nadzoruje on i synchronizuje pracę wszystkich urządzeń w komputerze. Charakterystyczne cechy, które odróżniają procesory od siebie to: architektura (CISC lub RISC) liczba bitów przetwarzana w jednym takcie częstotliwość taktowania podawana w MHz.

Pamięć RAM (wewnętrzna, operacyjna) - każdy komputer potrzebuje pamięci RAM (Random Acces Memory) do której ładuje aktualnie używane dane, tak aby były one błyskawicznie dostępne dla procesora. RAM jest dużo szybsza od pamięci masowych, takich jak dyski twarde, napędy CD-ROM. Jednak w przeciwieństwie do tych typów pamięci dane zawarte w RAM giną po wyłączeniu komputera - a więc RAM do pracy wymaga stałego źródła zasilania. RAM to układy scalone osadzone na niewielkich plastikowych płytkach, zwanych modułami pamięci. Typowa pojemność RAM dla komputera to 64-256 MB

Pamięć operacyjna komputera ma ograniczoną zawartość, a informacje w niej przechowywane znikają po wyłączeniu komputera. Do trwałego zapisywania i przechowywania zbiorów informacji (tzw. plików) służą pamięci zewnętrzne - dyski. Pamięć zewnętrzna to: dyski magnetyczne (dyskietki i dyski twarde) dyski optyczne (płyta CD-ROM i DVD)

Dysk twardy - element komputera służący do trwałego przechowywania danych. Na twardym dysku znajduje się oprogramowanie decydujące o funkcjonalności komputera: system operacyjny i programy użytkowe. Obecnie używane są dyski o pojemnościach od kilku GB (2..10GB) do kilkuset GB (20, 40, 80, 120 GB). Dysku nie można jednak przenosić między komputerami (choć możliwe jest zamontowanie dysku twardego w specjalnej wyjmowanej kieszeni).

Dyskietki - używa się ich do przenoszenia informacji między komputerami. Pojemność obecnie używanych dyskietek o średnicy 3,5 cala wynosi 1,44MB - czyli mieszczą się na nich niewielkie pliki. Dyskietka ta ma dwa wycięcia. Wycięcie po lewej zawiera przełącznik - ustawienie go w pozycji otwartej blokuje możliwość zapisu danych na dyskietce. Wycięcie po prawej oznacza, że jest to tzw. dyskietka gęsta. Pozbawione tego wycięcia dyskietki, mogące pomieścić do 720 kB i wyszły już z użycia. Dyskietki nie są pewnym nośnikiem - szybko zużywają się, często pojawiają się na nich błędy. DYSKIETKA 3,5’’ STACJA DYSKIETEK

płytach CD-R oraz CD-RW). Standardowa pojemność płyty CD to 650 MB. Napęd CD-ROM – (Compact Disk Read Only Memory) – to czytniki płyt CD, na których mogą być zapisane programy (obecnie prawie wszystkie programy instalacyjne są na płytach CD lub DVD), całe gry komputerowe, encyklopedie itp., można również korzystać z płyt nagrywanych w tzw. nagrywarkach CD (nagrywarki zapisują na płytach CD-R oraz CD-RW). Standardowa pojemność płyty CD to 650 MB. DVD-ROM – (Digital Versatile Disk) to inny, bardziej pojemny (kilka... kilkanaście GB) rodzaj zapisu na płytach; napędy DVD również odczytują płyty CD. Dysk CD to krążek z tworzywa sztucznego o średnicy 80 mm, na którego jednej stronie jest umieszczona spiralna pojedyncza ścieżka. Na ścieżkę napylona jest cieniutka warstwa aluminium lub złota, która ma za zadanie lepiej odbijać odczytujący dane promień lasera, z wierzchu pokryta jest dodatkowo warstwą bezbarwnego lakieru, na którym umieszczane są napisy lub obrazki. Z drugiej strony znajduje się czyste tworzywo, co oddala powierzchnię narażoną na zarysowania i zabrudzenie od właściwej ścieżki, zwiększając odporność na błędy podczas odczytu.

Układy sterujące urządzeniami zewnętrznymi (tzw Układy sterujące urządzeniami zewnętrznymi (tzw. karty rozszerzeń), to dodatkowe karty montowane w gnieździe rozszerzającym na płycie głównej. Jej zadaniem jest obsługa określonego urządzenia współpracującego z komputerem. Do najpopularniejszych obecnie kart należą: karta graficzna, karta muzyczna, karta modemowa (modem), karta sieciowa.

Karta grafiki to karta rozszerzeń, umiejscawiana na płycie głównej poprzez gniazdo PCI lub AGP, która odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany przez monitor. Karty graficzne różnią się między sobą szybkością pracy, wielkością pamięci RAM, wyświetlaną rozdzielczością obrazu, liczbą dostępnych kolorów oraz częstotliwością odświeżania obrazu. Każda karta graficzna składa się z czterech podstawowych elementów: płytki drukowanej, głównego procesora, pamięci wideo i układu RAMDAC (który często jest zintegrowany z procesorem w jednej obudowie)

Karta muzyczna (dźwiękowa) to karta rozszerzeń pozwalająca na odgrywanie oraz nagrywanie na komputerze dźwięku w formie plików muzycznych. Karty muzyczne umożliwiają także podłączenie do nich głośników, wzmacniacza, mikrofonu oraz urządzeń MIDI.

MODEMY (MODulator-DEModulator) - za pomocą modemu możliwe jest połączenie ze sobą komputerów znajdujących się w bardzo dużej odległości od siebie. Do tego celu wykorzystuje się najczęściej sieć istniejących połączeń telefonicznych. Zadaniem modemu jest zamiana (modulacja) danych z komputera, z sygnału cyfrowego na postać (analogową) nadającą się do transmisji za pomocą sieci telefonicznej. Po drugiej stronie przebiega proces odwrotny (demodulacja), czyli przekształca sygnał analogowy na postać cyfrową czytelną dla komputera. Modemy można podzielić na dwa zasadnicze rodzaje: zewnętrzne - podłączane do portu COM komputera, umożliwiają odbieranie wiadomości przy wyłączonym komputerze; wewnętrzne (zdjęcie obok) - mogą funkcjonować tylko przy włączonym komputerze, ale są znacznie tańsze niż zewnętrzne.

KARTA SIECIOWA - czasem określana jest mianem NIC (Network Interface Card). Jest to urządzenie łączące komputer z siecią komputerową. Obecnie produkowane karty sieciowe mają wbudowany własny procesor, co umożliwia przetwarzanie niektórych danych bez angażowania głównego procesora oraz własną pamięć RAM, która pełni rolę bufora w przypadku, gdy karta nie jest w stanie przetworzyć napływających z dużą szybkością danych. Karta sieciowa zawiera interfejs do połączenia z siecią: skrętka (skrótowo oznaczany: UTP, kabel  koncentryczny(skrótowo oznaczany: BNC.

URZĄDZENIA WEJŚCIA klawiatura i myszka, skaner, aparat i kamera cyfrowa, mikrofon, joystick, modem (inne komputery).

Klawiatura i mysz Dane i polecenia przekazywane są do komputera najczęściej za pomocą klawiatury i myszki. Klawiatura pozwala na wpisywanie tekstu i liczb. Klawisze specjalne służą do przekazywania poleceń lub do sterowania czynnościami na ekranie monitora. Zamiast klawiatury wygodniej jest posługiwać się myszą: za jej pośrednictwem przesuwamy na ekranie monitora małą strzałkę (kursor myszy), określając jakie operacje chcemy wykonać.

Skaner - przekształca optyczne informacje na komputerowe dane Skaner - przekształca optyczne informacje na komputerowe dane. Skaner, podobnie jak kserokopiarka za pomocą czujników bada kolory i jasność odczytywanego obrazu. Po przekazaniu informacji o obrazie do komputera można je w dowolny sposób modyfikować, tworząc na ekranie monitora zupełnie nowe obrazki.

Aparaty i kamery cyfrowe Aparaty cyfrowe nie potrzebują filmu fotograficznego. Obraz, który do nich trafia, zapisywany jest natychmiast w postaci cyfrowej. Po podłączeniu takiego aparatu do komputera, wszystkie obrazy mogą zostać przeniesione do komputera i wyświetlone na ekranie monitora. W przypadku kamer obrazy są zapisywane kolejno po sobie tworząc film, który możemy odtworzyć na monitorze komputera lub np. przesłać za pomocą sieci do innego komputera.

Mikrofon

Joysticki - tak jak myszki, pomagają w przemieszczaniu kursora na ekranie monitora. Jednak w przeciwieństwie do myszy, korzysta się z nich najczęściej w grach komputerowych i symulatorach lotu, czyli programach symulujących pilotowanie samolotu.

Modem Urządzeniem wejścia (a także wyjścia) może być modem komputerowy Modem Urządzeniem wejścia (a także wyjścia) może być modem komputerowy. Dzięki połączeniu kilku komputerów możliwe jest przekazywanie informacji pomiędzy nimi. Modem pozwala na utworzenie połączenia między dwoma komputerami za pośrednictwem linii telefonicznych. Na takiej właśnie zasadzie działa bardzo popularny dziś Internet.

URZĄDZENIA WYJŚCIA monitor, drukarka, słuchawki i głośniki, modem (inne komputery).

Monitory Żaden komputer nie nadaje się do pracy bez monitora czy wyświetlacza. Najczęściej jest to monitor kolorowy, przypominający mały telewizor. Informacje, które są wyświetlane na ekranie monitora pochodzą z karty graficznej w komputerze. Karta graficzna zmienia komputerowe dane w sygnał wideo, który następnie może wyświetlać monitor. W ostatnich latach jakość monitorów gwałtownie wzrosła. Podczas gdy pierwsze zestawy PC potrafiły wyświetlać tylko jednobarwne teksty, nowoczesne karty graficzne i monitory wyświetlają obraz o jakości lepszej niż w przypadku dobrych odbiorników telewizyjnych.

Monitory LCD, czyli ciekłokrystaliczne, zaczynają konkurować z monitorami kineskopowymi. Ich zalety to przede wszystkim mniejsze gabaryty, a także dobra ostrość obrazu. Nie bez znaczenia jest również całkowita eliminacja silnych pól elektromagnetycznych, oraz niższe wymagania energetyczne (a co za tym idzie - mniejsze wydzielanie ciepła). Panel ciekłokrystaliczny zużywa 60% mniej energii niż monitor kineskopowy. Panele oferują większą rozdzielczość obrazu przy tej samej przekątnej obrazu. Do niewątpliwych minusów należy wysoka cena wahająca się w granicach 1500 -3000 PLN (dla paneli 15"), a także fakt, iż optymalna rozdzielczość obrazu jest w ich przypadku definiowane przez Producenta.

Drukarki - spełniają podobną rolę, jak monitory- tyle tylko, że tekst jak i grafika pojawiają się nie na ekranie, ale na papierze. Cały proces wygląda więc bardzo podobnie: informacje, które mają pojawić się na papierze wysyłane są z komputera do drukarki. Tam zostają zmienione w obraz strony, który następnie poprzez drukarkę trafia na papier. Obecnie rozróżniamy dwa podstawowe typy drukarek: - atramentowe - laserowe

Drukarki atramentowe są tańsze, lecz jednocześnie wolniejsze niż drukarki laserowe. Zasada działania drukarek atramentowych polega na wystrzeliwaniu maleńkich kropel atramentu na papier, przy czym wszystko to odbywa się praktycznie bezgłośnie.

Drukarki laserowe funkcjonują na zasadzie podobnej do kserokopiarki Drukarki laserowe funkcjonują na zasadzie podobnej do kserokopiarki. Strumień lasera zaznacza obraz na metalowym bębnie. W miejscach tych pozostaje sproszkowany atrament, czyli toner. Następnie do bębna dociskany jest papier, z którym toner wiąże się pod wpływem wysokiej temperatury. Drukarki laserowe gwarantują najwyższą jakość i nadają się przede wszystkim do zastosowań graficznych i przygotowywania profesjonalnych publikacji.

Słuchawki i głośniki Sama karta dźwiękowa nie umożliwia jeszcze słuchania muzyki. Bez odpowiednich urządzeń wyjścia, takich jak słuchawki i głośniki nie wyda z siebie ani jednego dźwięku. Jeżeli mamy słuchawki możemy je podłączyć z tyłu obudowy komputera. Kto jednak woli dźwięk płynący z głośników, może takowe wybrać z bogatej oferty dostępnej w sklepach.

Jednostki pamięci bit- podstawowa jednostka informacji, przyjmuje wartość 0 lub 1, bajt - 1B = 8 bitów - można w nim zapisać liczbę z zakresu 0-255, można przyjąć, że jeden bajt odpowiada jednemu znakowi tekstu, kilobajt - 1kB = 210 B= 1024 B czyli około tysiąc bajtów, megabajt - 1MB = 1024 kB= 1048576 bajtów czyli około milion bajtów, gigabajt - 1GB = 1024 MB = 1073741824 B " miliard bajtów.

v.1.04 Prezentacja będzie dalej uzupełniana i modyfikowana – wiecej informacji: tomasz.giza@enter.net.pl