Jak zmieniają się warunki życia w Afryce – podróż wzdłuż południka 200 E. Aby odpowiedzieć na pytanie „Jak zmieniają się warunki życia w Afryce” analizowaliśmy mapy tematyczne Afryki: hipsometryczną, stref klimatycznych, stref roślinnych, glebowych, krajobrazowych.

stref klimatycznych stref roślinnych

glebowych krajobrazowych

Stacje meteorologiczne umiejscowiliśmy na mapie krajobrazowej Afryki. Doszliśmy do wniosku, że warunki życia zależą przede wszystkim od zmian klimatycznych. Dlatego wybraliśmy 8 stacji meteorologicznych położonych w pewnej odległości na wschód lub zachód od południka 200 E . Skorzystaliśmy z książki ,,Klimatologia w szkole’’, aby uzyskać dane o przebiegu temperatury i opadów w ciągu roku w wybranych stacjach. Każdy z nas wykonał klimatogram dla jednej lub dwóch stacji, oraz opracował charakterystykę wybranej strefy krajobrazowej uwzględniając cechy klimatu , gleby ,roślinność naturalną . Przemieszczając się w Afryce wzdłuż południka 200 E od północy wyróżniliśmy następujące strefy krajobrazowe różniące się warunkami życia . Stacje meteorologiczne umiejscowiliśmy na mapie krajobrazowej Afryki.

1.Bengazi Strefa obszarów rolniczych i stepów. Rozciąga się od 310 N do 330 N. Klimat podzwrotnikowy o cechach kontynentalnych [1-Bengazi] z bardzo ciepłym suchym latem i łagodną porą zimową z niewielkimi opadami. Występują tu gleby szaroziemy i buroziemy i roślinność typu śródziemnomorskiego Obszary te wykorzystane są dla celów rolniczych. Znane są z upraw winorośli i owoców cytrusowych. Są to tereny gęsto zaludnione.

2. El Dżof Strefa pustyń i półpustyń. Rozciąga się od 310 N do130 N [2- El Dżof] Występuje klimat zwrotnikowy suchy i skrajnie suchy charakteryzujący się bardzo małymi opadami lub ich brakiem, wysoką temperaturą w ciągu dnia i niską nocą, silnymi suchymi wiatrami. Występują tu gleby inicjalne. Pustynie są niemal całkowicie pozbawione roślinności, występują tu tylko gatunki dobrze przystosowane do trudnych warunków, braku wody i silnego nasłonecznienia, a więc sukulenty, suchorośle, efemerydy. Zwierzęta są nieliczne, upalny dzień spędzają w ukryciu na żer wychodzą nocą. Na pustyni ludzie żyją w oazach, gdzie wykopują studnie dostarczające wody do sztucznego nawadniania roślin. Uprawiają palmę daktylową, proso, warzywa, cytrusy.

3. Abecher Strefa sawann [ 3- Abecher]. Rozciąga się od 130 N do 50 N . Panuje tam klimat podrównikowy, który charakteryzuje się wysoką temperaturą przez cały rok, ale amplituda roczna jest wyższa niż w lesie równikowym. Wyróżnia się tu dwie pory: suchą w czasie której opady są minimalne, albo nie ma ich wcale, oraz porę wilgotną, kiedy opady są bardzo obfite. Im bliżej lasu równikowego tym pora deszczowa jest dłuższa, a sucha krótsza. Bliżej lasów równikowych występuje sawanna parkowa gdzie dominują trawy i pojedyncze drzewa: baobaby, akacje i palmy. Dalej występuje sawanna trawiasta, a bliżej pustyń sawanna ciernista zwana buszem. Występują tu gleby cynamonowoczerwone i czerwonobure. Sawanny są obszarem, który zamieszkuje ogromna ilość zwierząt roślinożernych: antylopy, zebry, bawoły, nosorożce, słonie, żyrafy, strusie; drapieżnych : lwy, lamparty, gepardy, serwale; padlinożercy np. sępy, szakale, hieny. Tereny sawann położonych bliżej lasów równikowych zajęte są pod uprawę roślin: proso, kukurydza, bawełna, orzechy ziemne a bliżej pustyń wykorzystane do hodowli bydła i kóz

4. Mbandaka Strefa lasów równikowych wilgotnych [4- Mbandaka ]. Rozciąga się od 50 N do 70 S. Panuje tam klimat równikowy wybitnie wilgotny charakteryzujący się wysoką temperaturą przez cały rok, bardzo małymi rocznymi amplitudami temperatury i obfitymi opadami przez cały rok. Sprzyja to rozwojowi bujnej, ułożonej, warstwowo, wielogatunkowej roślinności z potężnymi drzewami mahoniowymi , hebanowymi, palisandrowymi. Środowisko to jest rajem dla ptaków i wielu gatunków zwierząt żyjących na drzewach. Dla ludzi strefa ta nie jest korzystna z uwagi na ogromną wilgotność. Mieszkający tu Pigmeje zajmują się myślistwem, zbieractwem, prymitywnym rolnictwem. Mimo, że występują tu mało żyzne gleby feralitowe, lasy równikowe są największym zbiorowiskiem roślinności na Ziemi.

5. Luena Strefa lasów podzwrotnikowych suchych [5- Luena ].Rozciąga się od 90 S do 160 S Temperatura przez cały rok jest wysoka, amplituda roczna niewielka. Opady są obfite w miesiącach listopad- marzec, a niewielkie od kwietnia do października. W ciągu roku jest wystarczająca ilość opadów, aby mogły rosnąć drzewa. Las jest rzadki. Drzewa reprezentowane są przez gatunki zrzucające liście w porze suchej. Panują tu przedstawiciele strączkowych z pierzastymi liśćmi, głównie akacje, inne mimozowate o drobnych liściach i parasolowatym pokroju. Występują tu gleby brązowoczerwone.

6. Grootfontein Strefa sawann [6 –Grootfontein].Rozciąga się od 70 S do 90 S i od 160 S do 240 S. Temperatury powietrza i rozkład opadów podobne są jak w Luenie, ale sumy opadów niższe. Dlatego rosną tylko pojedyncze drzewa [ sawanna parkowa ], a bardziej na południe trawy [ sawanna trawiasta]. Pozostałe cechy środowiska przyrodniczego są bardzo zbliżone do Abecher ( 3).

7. Keetmonshepp Strefa pustyń i półpustyń [7 – Keetmonshepp ]Strefa rozciąga się od 240 S do 320 S. Opady są niewielkie w ciągu całego roku, ich roczna suma wynosi 140 mm. Temperatury latem ( grudzień, styczeń, luty ) sięgają 280 C, w porze zimowej ( czerwiec, lipiec, sierpień ) spadają do 130 C. pozostałe cech środowiska są zbieżne do El Dżof-2.

8.Kapsztad Strefa śródziemnomorska – obszary rolnicze [8- Kapsztad].Rozciąga się od 320 S do 340 S. Lato, czyli na półkuli południowej miesiące grudzień, styczeń, luty cechuje się małymi opadami i średnimi miesięcznymi temperaturami powyżej 200 C. Pora zimowa, czyli miesiące czerwiec, lipiec, sierpień ma wyższe opady (około 100 mm miesięcznie ), a temperatura spada do około 120 C. Występują tu gleby brązowe, szarobrązowe ( cynamonowe ), roślinność śródziemnomorska. Duże obszary zajęte są pod uprawy: winorośl, oliwki, owoce cytrusowe.

Podróżując wzdłuż południka 200 E w Afryce zwróciliśmy uwagę na to, że istnieją bardzo zbliżone warunki na obszarach położonych na półkuli północnej i południowej np. podobne warunki mają stacje 1i 8, 2 i 7, 3 i 5, 6. Wynika to z faktu, że Afryka położona jest symetrycznie po obu stronach równika, dlatego strefy klimatyczne, roślinne , krajobrazowe też układają się symetrycznie.