Hiszpania España

Geografia

Płożenie ‘’…Hiszpania, czy właściwie Królestwo Hiszpanii liczy ok. 46 mln obywateli i zajmuje większą część Półwyspu Iberyjskiego. Dzieli go z przycupniętą na południowym-zachodzie Portugalią i z malutkim skrawkiem lądu na południu, należącym do Wielkiej Brytanii - Gibraltarem. Do Hiszpanii należą także małe skrawki lądu w Afryce (Ceuta i Melilla), po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej (na wybrzeżu Maroka) oraz wyspy – Baleary na Morzu Śródziemnym i Wyspy Kanaryjskie na Atlantyku…’’

Ukształtowanie terenu ‘’… Hiszpania jest krajem wyżynno-górskim (około 90 proc. obszaru zajmują wyżyny i góry). Centralną część kraju zajmuje wyżyna zwana Mesetą Iberyjską, która wznosi się średnio do 600 m n.p.m. Góry Kastylijskie dzielą ją (najwyższy szczyt Almanzor – 2592 m n.p.m.) na dwie części: Starą i Nową Kastylię. Mesetę otaczają góry: od północy Góry Kantabryjskie z najwyższym szczytem Torre de Cerredo 2648 m n.p.m.), od północnego wschodu Góry Iberyjskie z kulminacją Moncavo (2313 m n.p.m.)…’’

Klimat ‘’…Klimat Hiszpanii jest zróżnicowany, od chłodnego i deszczowego na północnym zachodzie, po gorący i suchy na równinach Andaluzji . Centrum kraju charakteryzuje się klimatem kontynentalnym. Jest to teren otoczony pasmami górskimi, w związku z czym nie dociera tam wilgotne powietrze i jest bardzo sucho. Występują duże amplitudy temperatur dziennych jak i rocznych. Latem na całym obszarze kraju z wyjątkiem północnego wybrzeża, jest gorąco i słonecznie. Średnie temperatury wynoszą 12 °C w styczniu i 25° w lipcu, roczna ilość opadów sięga 250 mm . Madryt , leżący na wysokości 660 m, ma średnie temp. 5 °C w styczniu i 24 °C w lipcu. Północ kraju jest terenem zdecydowanie wilgotnym. Występują tam spore opady, a temperatury są umiarkowane. Niewielkie amplitudy miesięczne wskazują na łagodne zimy (od 6 °C do 10 °C) i chłodne lata (średnio poniżej 22 °C). Obszar wybrzeża na wschodzie i południu kraju przejawia cechy klimatu śródziemnego z wpływem klimatu morskiego, im bardziej na południe tym bardziej gorący klimat. Jest to teren raczej suchy, z gorącym latem (ponad 22 °C) i łagodną zimą (od 6 °C na północno-wschodnim wybrzeżu do ponad 10 °C na południu)…’’

Gospodarka

Ekonomia ‘’…Do lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia Hiszpania była jednym z najuboższych krajów Europy. Masowy napływ turystów spowodował wielki wzrost inwestycji i napływ kapitału zagranicznego, który wzmógł się jeszcze po przystąpieniu do Unii Europejskiej. Hiszpania była przez ostatnie pół wieku jednym z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw Europy. W 2009 PKB wyniósł 1052 mld euro, czyli 23,5 tys. euro na mieszkańca. Hiszpania uporała się w ostatnich latach ze zmorą, jaką była znaczna inflacja (od 1990 spadła z ponad 9 proc. do ok. 2,5-3 proc. obecnie) i masowym bezrobociem (obecnie około 14,4 proc. wobec 21,6 proc. w 1978).Hiszpania jest znaczącym uczestnikiem handlu zagranicznego, wielkie banki mają swe siedziby gł. w Madrycie, Bilbao, Barcelonie i Walencji. W gospodarce Hiszpanii bardzo dużą rolę odgrywa obcy kapitał zagraniczny głównie inwestycje amerykańskie, brytyjskie, francuskie, to właśnie one doprowadziły do szybkiego uprzemysłowienia Hiszpanii. Hiszpania jest zaliczana do grupy państw wysoko rozwiniętych, co potwierdza wysoki PKB. Pod względem potencjału ekonomicznego Hiszpanie stanowią wielką czołówkę Europy wraz z takimi krajami jak: Wielka Brytania, Francja, czy Włochy…’’

Turystyka ‘’…Jeden z najcieplejszych klimatów na kontynencie sprzyjają masowej turystyce, która stanowi jeden z filarów gospodarki przynoszących znacznych dochodów – w 2001 ponad 47 mld euro. Liczba turystów zagranicznych odwiedzających Hiszpanię wyniosła prawie 71 mln, którzy wypoczywali głównie na wybrzeżu śródziemnomorskim oraz zwiedzali hiszpańskie miasta m.in. Madryt, Barcelonę, Sewillę. Ośrodkiem pielgrzymkowym o europejskiej sławie jest Santiago de Compostela. Z dochodów z turystyki sfinansowano budowę dróg oraz przemysł lokalny…’’

Przemysł ‘’…Najważniejszą gałęzią gospodarki jest wysoko rozwinięty przemysł, zgrupowany w kilku wielkich okręgach. Hiszpania jest ważnym producentem samochodów osobowych (m.in. Seat) i ciężarowych (Barcelona i Lleida, Walencja, Madryt, Valladolid, La Coruña). Kilka wielkich koncernów ulokowało tutaj swoje zakłady (Ford grupa PSA).W 2000r.produkcja samochodów osobowych wyniosła ponad 1,9 mln sztuk. W Walencji, Bilbao, Barcelonie, Kadyksie oraz La Coruñi są duże stocznie a co za tym idzie jest tutaj wysoko rozwinięty przemysł stoczniowy (3 proc. produkcji światowej – 6. miejsce). Rozwinięty jest przemysł metalurgiczny (huty w Oviedo, Gijón, El Ferrol de Caudillo koło Bilbao i in.), w Asturii kopalnie węgla…’’

Rolnictwo ‘’…W rolnictwie dominującą rolę odgrywa hodowla bydła, trzody i drobiu na rozległych pastwiskach (Kastylii, Asturii czy Estremadury), a także uprawa winorośli, zbóż, oliwek oraz owoców cytrusowych. Lasy (głównie w regionach górskich) dostarczają drewna i owoców leśnych. Rolnictwo przynosi 8% dochodu narodowego brutto. Na płaskowyżu Meseta uprawia się: pszenicę i jęczmień. Kukurydza rośnie dobrze na wilgotniejszych terenach północnego zachodu, a na terenach, na których możliwe jest nawadnianie, uprawia się ryż. Warzywa hodowane są w nawadnianych dolinach, wzdłuż nizinnego wschodniego wybrzeża. Owoce cytrusowe tj. figi i migdały to domena terenów śródziemnomorskich. Gaje oliwne rosną na suchych obszarach na południu kraju. Hiszpania jest drugim na świecie producentem oliwy z oliwek. Winogrona uprawiane są w dolinie rzeki Ebro, na Mesecie, na nizinach śródziemnomorskich oraz wewnątrz kraju m.in. w Andaluzji...’’

Kultura i sztuka

Literatura ‘’…Dzieje literatury hiszpańskiej są ściśle związane z historią ziem położonych na Półwyspie Iberyjskim. Okres tworzenia pisanych dzieł kultury obfitował w pojawianie się w tekstach literackich różnorodnych wpływów. Panowanie rzymskie, arabskie czy też literatura przybyłych na półwysep Żydów kształtowała w pewnym stopniu przyszłą literaturę hiszpańską. Przed powstaniem pierwszych dzieł w języku hiszpańskim na terenie współczesnej Hiszpanii rozwijała się literatura w języku łacińskim, a także literatura hispano –arabska oraz judeo-arabska…’’

Flamenco ‘’…Taniec flamenco posiada swe korzenie w dawnych religijnych tańcach orientalnych. W dzisiejszej jego postaci dopatrzyć się można wielu elementów tańca hinduskiego, takich jak ruchy ramion, dłoni i palców, a także używanie nóg jako instrumentu perkusyjnego. Prawdopodobnie taniec ten pochodzi bezpośrednio od hinduskiego tańca katak. Opowiada się tańcem historię i gestom nie przypisuje się konkretnych znaczeń. We flamenco ruchy ciała i gesty wyrażają pewne stany emocjonalne tancerza lub podkreślają znaczenie słów i charakteru melodii, która im towarzyszy. Jest to taniec wykonywany solo, w duecie, grupowo lub składa się z kolejnych "solówek", wykonywanych przez poszczególnych tancerzy…’’

Korrida ‘’…Rytualna walka z bykiem, widowisko popularne w Hiszpanii, według niektórych zwyczaj sprowadzony na Półwysep Iberyjski przez Arabów (ale w żadnym z państw muzułmańskich nie istnieje; inne wersje mówią o Kartagińczykach lub Rzymianach). Kiedyś zwyczaj popularny wśród arystokracji, w walkach brali udział nawet królowie (np. Filip IV). Wg źródeł pierwsza korrida odbyła się na cześć Alfonsa VIII w 1133 roku…’’

Architektura ‘’… Niektóre ulice Madrytu są prawdziwymi muzeami rzeźby w plenerze. Działa tutaj Escultura al aire libre de la Castellana – Publiczne Muzeum Sztuki, które w swych zbiorach posiada abstrakcyjne prace, wykonane głównie przez hiszpańskiego artystę Eduardo Chillida. Począwszy od XVIII wieku, przestrzeń Salón del Prado zdobią monumenty z klasycznych źródeł ikonograficznych, takich jak: Fontanna Alcachofa, las Cuatro Fuentes, Fontanna Neptuna, Fontanna Apolla i pomnik bogini Kybele. W Madrycie istnieje także wiele wąskich uliczek, które otoczone są malowniczymi dzielnicami. Na uwagę zasługuje przede wszystkim Salamanca – dzielnica w północnej części miasta. Uznawana za jedną z najpiękniejszych i najbardziej eleganckich części stolicy Hiszpanii, zaś przez niektórych za najładniejszą na świecie. Miasto doskonale łączy ze sobą architekturę historyczną pochodzącą sprzed wieków wraz z elementami nowoczesnej architektury, której przykładem jest Puerta de Europa – są to dwie, bliźniacze wieże 115 metrowej wysokości, które są nachylone ku sobie pod kątem 15 stopni. Po całym mieście rozproszone są, zwłaszcza w centrum wiele rzeźb takich jak: lwy z Cortes, rzeźby Miguela de Cervantesa na placu hiszpańskim…’’

Sport ‘’…Hiszpania odnosi ogromne sukcesy w piłce nożnej. W roku 2010 reprezentacja wywalczyła Mistrzostwo Świata, a w 2008 zdobyła Mistrzostwo Europy. Hiszpanie są także wybitnym krajem jeżeli chodzi o kolarstwo. Obecnie najlepszym hiszpańskim kolarzem jest Alberto Contador – trzykrotny zwycięzca Tour de France (2007,2009,2010), Giro d'Italia (2008) oraz Vuelta a España (2008). Hiszpanie są także jedną z najlepszych ekip w koszykówce. Liderem ich zespołu jest Pau Gasol, obecnie grający w Los Angeles Lakers. Z Hiszpanii pochodzi też tenisista Rafael Nadal, rywalizujący z Rogerem Federerem o miano najlepszego tenisisty w historii. Hiszpanie odnoszą też sukcesy w Formule 1. Z tego kraju pochodzi dwukrotny mistrz świata Fernando Alonso…’’

Prezentacje wykonali: Artur Bojda Michał Bojda Pomoce naukowe: Wikipedia Google