150 Rocznica Wybuchu Powstania Styczniowego krótki zarys historyczny

Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 to ostatni wielki zryw narodowy Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 to ostatni wielki zryw narodowy. Podczas 15 miesięcy stoczono około 1200 potyczek, a w szeregach walczących było przeszło 200 tysięcy ochotników pochodzenia szlacheckiego i chłopskiego.

Przyczyną Powstania Styczniowego był nasilający się rosyjski ucisk narodowy na Polaków. Sam wybuch został poprzedzony wieloma manifestacjami patriotycznymi na terenie Warszawy, które były krwawo tłumione przez Imperium Rosyjskie i jego wojsko. W tym czasie uformowały się dwa przeciwstawne obozy: czerwonych – dążących do wybuchu powstania oraz białych – przeciwników jakichkolwiek zrywów zbrojnych.

Powstanie Styczniowe zostało przyspieszone przez pobór do wojska rosyjskiego ludności polskiej – tzw. branka. Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił manifest powstańczy, w którym wzywał do walki z zaborcami, jednocześnie gwarantując pewne dobra, m. in. zniesienie różnic stanowych.

Powstanie Styczniowe objęło swym zasięgiem Królestwo Polskie, a także Litwę, Białoruś oraz część Ukrainy. Istotną rolę w powstaniu, jeśli chodzi o działania zbrojne odegrał Romuald Traugutt, który zyskał wielką sławę jako dyktator powstania. Dowodził on jednym z oddziałów, a wszystkie swoje działania poświęcił ratowaniu tego zrywu, do końca walczył o niepodległość. Został aresztowany w nocy z 10 na 11 lipca 1864 roku. Skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano przez powieszenie 5 sierpnia 1864 roku.

Niestety, Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 nie mogło liczyć na powodzenie ani osiągnięcie jakiś większych sukcesów. W noc wybuchu Imperium Rosyjskie dysponowało aż 100 tysięczną armią wobec zaledwie 6 tysięcy powstańców. Co prawda wojsko polskie było wspomagane przez Polaków ze wszystkich zaborów, emigrację, a także przedstawicieli innych narodów, jednak wobec sił wroga byli praktycznie bezsilni. Ostatecznie Rosja zyskała dwukrotną przewagę liczebną nad powstańcami.

Powstanie zakończyło się klęską Polaków Powstanie zakończyło się klęską Polaków. Szacuje się, że ze strony polskiej poległo około 20 tysięcy żołnierzy. Wydarzenia te jednak odegrały niekwestionowaną rolę w naszej historii. Była to walka o wolną Polskę, o prawo swobodnego używania swego języka, pielęgnowania narodowej kultury, wykazywania miłości do Ojczyzny, szacunku dla własnej religii, a dla chłopów – także walka o ziemię. Rozbudzone uczucia patriotyczne i narodowe miały ogromny wpływ na tworzenie się ruchów rewolucyjnych i narodowych w Polsce w XIX i XX wieku.

Miała również swój udział w Powstaniu Styczniowym. Ludność z naszych terenów od zawsze charakteryzowała się wielkim patriotyzmem. Miała również swój udział w Powstaniu Styczniowym. To co udało nam się ustalić: na naszym terenie istnieją dwa miejsca pochówku żołnierzy polskich z tamtego okresu Parafia Jabłoń Kościelna wykazała się dużą aktywnością w walkach powstańczych znamy historię jednego z powstańców pochodzącego z naszego terenu ale po kolei…

Miejsce pochówku Powstańców Styczniowych w Skłodach Borowych

Miejsce pochówku Powstańców Styczniowych w Krasowie Wólce

Parafia Jabłoń Kościelna Parafia Jabłoń Kościelna skupiała prawie wyłącznie wsie drobnoszlacheckie, które zawsze charakteryzowały się wielkim patriotyzmem. Gdy tylko wybuchło powstanie styczniowe (noc z 22 na 23 stycznia) okoliczna szlachta uzbrojona przeważnie w kosy zebrała się przed miejscowym kościołem i otrzymała błogosławieństwo od księdza proboszcza. Jeszcze tej samej nocy (23 na 24 stycznia) powstańcy uderzyli na Kozaków w Wysokiem Mazowieckiem.

Ppor. Grzegorz Żochowski 9 marca 1843 roku – 15 kwietnia 1926 roku

„Naród, który nie zna swojej przeszłości, umiera i nie buduje przyszłości” Jan Paweł II