Obrzędy Mszy Świętej Dúllek Bolesław
W nawiązaniu do ostatnich zajęć Kwestia „nieba i piekła” u Żydów Kolędy a pastorałki Książki o tematyce dotyczącej ostatnich zajęć
Lektury na zadanie domowe List Apostolski Jana Pawła II Dies Domini Posynodalna adhortacja apostolska Jana Pawła II Christifideles Laici Dekret Soboru Watykańskiego II Apostolicam Actuositatem Konstytucja Soboru Watykańskiego II Sacrosanctum Concilium
Obrzędy Mszy Świętej 1. Obrzędy wstępne 2. Liturgia Słowa 3. Przygotowanie darów 4. Prefacja 5. Modlitwa Eucharystyczna 6. Obrzędy Komunii 7. Obrzędy zakończenia
Obrzędy wstępne Wejście (Pieśń lub antyfona) Pozdrowienie ołtarza i zgromadzonego ludu Akt pokuty (4 formy) Kyrie (tylko po 1. lub 2. formie) Gloria Kolekta Spowiadam się Bogu Zmiłuj się nad nami Panie Panie, który… Asperges Missa Bell' Amfitrit' altera (Orlando di Lasso) Święta Uroczystości (nie we wspomnienia obowiązkowe) (nie we wspomnienia dowolne)
Liturgia Słowa (Ołtarz Słowa) I Czytanie (Rok A, B, C; I, II) Psalm responsoryjny (allelujatyczny) II Czytanie (Uroczystości) Sekwencja (Wielkanoc, Zesłanie Ducha Świętego + oktawa nieobligatoryjnie) Aklamacja przed Ewangelią (Alleluja lub tractus) Ewangelia Homilia (kazanie, list pasterski) Credo (Uroczystości) Modlitwa powszechna W potrzebach Kościoła Za rządzących Państwami i o zbawienie całego świata Za ludzi doświadczonych różnymi trudnościami Za miejscową wspólnotę Szczególnie rozbudowana w Wielki Piątek
Przygotowanie darów (Ołtarz Eucharystyczny) Pieśń (lub w ciszy; Błogosławiony jesteś Panie teraz i na wieki) Przygotowanie ołtarza (nakrycie) Ofiarowanie darów (wino, woda; chleb; pieniądze) Modlitwa nad darami (chlebem i winem z wodą) Obmycie (symbolika a praktyka) Modlitwa nad darami (wraz z wiernymi)
Prefacja Sursum corda! Ale nie wyżej mózgu. Stanisław Jerzy Lec Dialog przed prefacją Prefacja (wybór) Sanctus Benedictus (niegdyś oddzielnie od Sanctus) Adwentowa O Narodzeniu Pańskim Wielkopostna O Męce Pańskiej Wielkanocna O Zesłaniu Ducha Świętego Na Niedziele Zwykłe O Najświętszej Eucharystii O Najświętszej Maryi Pannie O Świętych O Zmarłych Romana Dwornika Józefa Jakaca Ks. Romualda Raka Ks. Ireneusza Pawlaka Ks. Zbigniewa Piaseckiego Missa de Angelis (Vaticana VIII) Requiem Mozarta
Modlitwa Eucharystyczna Wielka doksologia: Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków. Amen. Dziękczynienie (zwłaszcza w prefacji) Sanctus Epikleza (prośba nad darami o pomoc Ducha Świętego) Opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja Anamneza (pamiątka, upamiętnienie) Ofiarowanie Modlitwy wstawiennicze (za zamarłych, w łączności z biskupem, papieżem) Doksologia (uwielbienie Boga) Mała doksologia: Chwała Ojcu. Chwała Ojcu, i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.
Obrzędy Komunii Pater noster Znak pokoju Skłon głowy Podanie ręki Agnus Dei Komunia (sensu stricto; pieśń lub antyfona) Dziękczynienie (pieśń lub w ciszy) Postcommunio Skłon głowy Podanie ręki Pocałunek pokoju
Obrzędy zakończenia (pomija się jeżeli po Mszy następuje inna czynność liturgiczna) (Ogłoszenia; w tym zapowiedzi przedmałżeńskie) Pozdrowienie zgromadzonego ludu Błogosławieństwo Rozesłanie Pozdrowienie ołtarza Pieśń (lub w ciszy)
Missa Victimae Paschali Laudes Veni Sancte Spiritus Ordinarium missae Proprium missae Victimae Paschali Laudes Veni Sancte Spiritus Lauda Sion Salvatorem Dies irae Stabat Mater dolorosa Kyrie Gloria Credo Sanctus (Benedictus) Agnus Dei Introitus Graduale Sequentia Alleluia vel tractus Offertorium Communio
Kolory liturgiczne Biały (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wszystkich Świętych, Katedra św. Piotra, Aniołowie, Święta Pańskie, Święci nie-męczennicy, Święta Maryjne) Symbolizuje czystość, niewinność, radość i światło oraz nastrój świąteczny. Czerwony (Niedziela Palmowa, Wielki Piątek, Zesłanie Ducha Świętego, Męczennicy) Jest znakiem walki i krwi, męczeństwa, jak również ognistych języków. Zielony (Okres Zwykły) Kolor zielony symbolizuje nadzieję, młodość, sprawiedliwość oraz odrodzenie. Fioletowy (Wielki Post, Adwent, pogrzeb) Wskazuje na oczekiwanie na spotkanie z Jezusem i na ducha pokuty. Różowy (III Niedziela Adwentu – Gaudete, IV Niedziela Wielkiego Postu – Laetare) Podkreśla radość z bliskości Pana i przerwę w dyscyplinie pokutnej. Czarny (Dzień Zaduszny, pogrzeb) Oznacza żałobę i pokutę.
Postawy liturgiczne Postawa stojąca – wyraz uszanowanie Postawa klęcząca – wielbienie Boga Postawa siedząca – oznaka wsłuchiwania się Prostracja – wyraz największej pokory Jeśli nie stoją na przeszkodzie względy zdrowotne, ciasnota lub obecność znacznej liczby uczestników albo inne uzasadnione przyczyny, wierni klęczą podczas konsekracji. Ci zaś, którzy na konsekrację nie klękają, niech wykonają głęboki ukłon, gdy kapłan po konsekracji przyklęka. (OWMR 43)
Gesty liturgiczne Procesja (wejścia, z darami, komunijna, wyjścia; ale też teoforyczna, rezurekcyjna; ale też kondukt) Bicie w pierś (tylko na mea culpa) Pokłon Skłon głowy Znak pokoju Nałożenie rąk (błogosławieństwo, bierzmowanie, święcenia, namaszczenie chorych, wiatyk) Złożenie rąk Znak krzyża (mały – przed Ewangelią; duży – na początku i końcu Mszy oraz jeśli jest na Asperges Ten sposób składania rąk wywodzi się z frankońskiej formy składania hołdu zwierzchnikowi (homagium). Wasal ze złożonymi rękami występował przed swoim suwerenem, otrzymując od niego zewnętrzny znak inwestytury.
Szaty liturgiczne diakona Alba – symbol czystości. Cingulum – symbol powściągliwości. Sznur, którym był przywiązany do słupa Jezus podczas biczowania Stuła – symbol pokory. Noszona na ramionach przypomina jarzmo. I symbolizuje posłuszeństwo, wierność i służbę. Dalmatyka (tuvialnia) - szatę radości i symbol nadprzyrodzonej sprawiedliwości.
Szaty liturgiczne prezbitera Humerał (humerai) – przepaska, którą ludzie pilnujący Jezusa przed procesem zawiązali Mu oczy. Alba (albus) Pasek (cingulum) Stuła (orarium) Ornat (ornare) - symbol miłości pokrywającej grzechy. Manipularz – prześcieradło, którym Jezus wycierał po umyciu stopy uczniów.
Szaty liturgiczne i insygnia biskupa (metropolity) Humerał Alba Stuła Cingulum Dalmatyka Ornat (Paliusz) – wykonany z owczej wełny symbolizuje owcę noszoną na ramionach pasterza. Mitra (Infuła) – pochodzi od nakrycia głowy dygnitarzy w cesarstwie bizantyjskim. Pastorał (Bacylus) – laska pasterska. Pierścień – symbol poślubienia Bogu. Pektorał – pierwotnie były w nich noszone relikwie świętych. Przypomina cierpienie, i opiekę, jaka spływa z krzyża Chrystusowego.
Inne szaty liturgiczne - wybór Racjonał - to specjalny, ozdobny paliusz, którego prawo noszenia nadawał papież. Był noszony tylko przez czterech metropolitów na świecie (Eichstättu, Krakowa, Nancy-Toulouse, Padebornu). Gremiał - jedwabna chusta do przykrycia kolan biskupa, gdy siedzi na tronie podczas celebry Bugia (palmatorium): lichtarzyk srebrny, niski, z rączką, jaki się trzyma z prawej strony przy biskupie, kiedy ten solennie Mszę celebruje.
Inne szaty liturgiczne - wybór Piuska (biała - papieże, czerwona - kardynałowie, fioletowa - biskupi) Tiara - potrójna, bardzo kunsztownie zdobiona mitra. Oznaka najwyższej, potrójnej władzy w Kościele, jaką posiada papież: kapłańskiej, prorockiej i królewskiej. Kapa (caput), (nieszpornik) - pierwotnie była strojem książąt i królów. Biret Komża – symbol czystości. Sutanna (reverenda) Koloratka – symbol czystości. Unosi się w powietrzu jak skrzydła. Wywiera wrażenie anielskie. Noszona przez chórzystów przypomina chóry anielskie. A jak powinien wyglądać strój świeckiego uczestnika liturgii
Księgi liturgiczne Mszał Rzymski (Missale Romanum) Lekcjonarz Ewangeliarz Rytuał Pontyfikał Agenda liturgiczna Brewiarz (Liturgia Godzin)
Symbole i znaki AΩ - Alfa i Omega XP – chi-rho INRI – Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum – Jezus Nazarejczyk Król Żydów IHS – Iesus Hominum Salvator; In hoc signo (vincens); Iesus Habemus Socium JHWH – Jehowa, Jahwe RIP – Requiescat in pace
Łacińskie zwroty i wyrażenia Pater noster –Ojcze nasz Ave Maria – Zdrowaś Maryja Salve Regina – Witaj Królowo Gloria Patri - Chwała Ojcu Stabat Mater dolorosa – Stała Matka boleściwa Angelus Domini – Anioł Pański Gloria in excelsis Deo – Chwała na wysokości Bogu Ecce homo – Oto człowiek Regina caeli – Królowo nieba Quo vadis, Domine – Dokąd idziesz, Panie
Hebrajskie i aramejskie zwroty i wyrażenia Hosanna - pomóż, ratuj; radosna inwokacja pochwalna Amen – zaprawdę, godne wiary Eloi, Eloi, lema sabachthani – Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił Talitha cum – dziewczynko, tobie mówię, wstań (Mk 5,41) Boanerges – synowie gromu (Mk 3,17) Korban – dar ofiarny (Mk 7,11) Effata – otwórz się (Mk 7,34) Abba – Ojcze (Mk 10,36)
Co na następnych zajęciach (27 kwietnia) Kościelne prawo karne Kiedy małżeństwo jest nieważne W jaki sposób Bóg daje nam się poznać W kręgu innych religii i wyznań
Niech wiedza, którą dzisiaj Państwo posiedliście doprowadzi Was do świadomego i czynnego udziału w liturgii Dúllek Bolesław