Art. 1 ust. 2(1) Ustawy Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody, zasady działania oraz koncepcje matematyczne. /idea, koncepcja, która się stopniowo konkretyzuje dzięki autorowi, przybiera formę – właśnie forma jest chroniona a nie idea/ - ochrona prawnoautorska nie rozciąga się również na sam proces twórczy, - ochronie nie podlega ani maniera, ani styl ani technika

UTWÓR stanowi dobro niematerialne, tj. takie dobro, które może zostać przyporządkowane określonej osobie i stanowi przedmiot stosunków prawnych, lecz w przeciwieństwie do rzeczy nie jest wyodrębnioną częścią przyrody, lecz określoną konstrukcją ludzkich myśli i wyobrażeń. utwór a materialny nośnik na którym utwór utrwalono. (np. art. 12 ust. 2 zd. 1 in fine)

utwór a materialny nośnik c.d. Niezależność utworu od nośnika (materialnego): utwór powstaje i istnieje w oderwaniu od jakiegoś przedmiotu materialnego, np. dzieło wykonane pierwszy raz na premierowym koncercie i nie utrwalone jeszcze na żadnym nośniku materialnym (CD, taśma, nagranie cyfrowe). Art. 52 ustawy ustalenie utworu

Art. 1 ust. 2 (1) Ustawy c.d. SN orzecz. z 31.12.1974 r. (I CR 659/74); ochronie z prawa autorskiego podlega nie temat, lecz jego indywidualizacja (postać i koncepcja bohatera oraz innych postaci, ich losy, określone sytuacje, opisy itd.)

BRAK CECH TWÓRCZYCH JAKO PODSTAWA DLA UZNANIA UTWORU ZA CHRONIONY USTAWĄ PR. AUTORSKIE Fotografie dzieł sztuki, zwłaszcza dwuwymiarowe; wyrok SA w Warszawie z 05.07.1995 r. (I Acr 453/95) „istota barwnej reprodukcji fotograficznej obrazów zakłada w istocie uwzględniając techniczne możliwości w zakresie wydajności zastosowanej techniki) oddanie konkretnego zestawu kolorystycznego bez jakiejkolwiek ingerencji w ich wewnętrzną charakterystykę. Ingerencja taka stanowiłaby przejaw interpretacji treści reprodukowanego malowidła, a tylko dokonanie interpretacji dawałoby pole dla twórczej działalności – abstrahując od szczegółowego ujęcia pojęcia twórczości. Skarżący (…) pomijają, iż zgodnie z zawartą umową zobowiązali się wykonać i dostarczyć reprodukcję malarstwa do albumu i że wykonane przez nich fotografie były reprodukcjami. Wskazane przez nich cechy służyć mogły więc jedynie do wiernego oddania fotografowanych obrazów.

Nie jest utworem widowisko sportowe (odmiennie można oceniać widowiska takie jak turnieje tańca towarzyskiego, zawody w gimnastyce artystycznej i konkursy ujeżdżania koni). Tytuły lub imię własne fikcyjnego bohatera; decydujące znaczenie ma dopatrzenie się w samym tytule lub w imieniu własnym, ujmowanym poza dziełem, cech twórczości i indywidualności. Wymóg ten spełniany jest wyjątkowo!; teoria tytułów mocnych o silnych cechach odróżniających. Tytuł utworu podlega autorskoprawnej ochronie przed przywłaszczeniem tylko wtedy, gdy samoistnie ujmowany, a więc niezależnie od związków z całością dzieła, do którego się odnosi, spełnia cechę indywidualnej twórczości (np. Kubuś Puchatek – Winnie the Pooh)

zasada o charakterze bezwzględnym nie jest konieczne ukończenie dzieła Art. 1 ust. 4 Ustawy; ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności zasada o charakterze bezwzględnym nie jest konieczne ukończenie dzieła ochronie podlegają także szkice, projekty utworów, plany, ich wstępne wersje – pod warunkiem, że same spełniają konieczne cechy utworu, nie jest konieczne umieszczenie adnotacji o zastrzeżeniu praw, znaku „C”, dokonanie rejestracji dzieła, wniesienie jakichkolwiek opłat itp.

Art. 1 ust. 3 Ustawy utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną /powstanie i czas ochrony autorskich praw majątkowych/ Autorskie prawa majątkowe do utworu powstają z chwilą ustalenia. Ustalenie utworu uzewnętrznienie utworu umożliwienie percepcji przez osoby trzecie (przez osoby inne niż twórca). Dla ochrony utworu nie jest warunkiem koniecznym jego utrwalenie, rozumiane jako usytuowanie utworu na materialnym nośniku.

ustalenie utrwalenie Działalność twórcy dzieła, świadoma, wyrażona w określonej formie, umożliwiająca w danych warunkach percepowanie dzieła przez co najmniej jedną osobę poza twórcą Działalność dowolnej osoby (w tym także twórcy) umożliwiająca reprodukcję dzieła czyli percepcję w późniejszym czasie. Np. utrwalenie utworów muzycznych lub literackich (czynność czysto techniczna); inaczej w przypadku dzieł plastycznych.

CZAS OCHRONY Autorskie prawa osobiste – ochrona bezterminowa (art. 16 Ustawy) Autorskie prawa majątkowe, gasną z upływem lat 70-ciu, okres ten liczony jest najczęściej od śmierci twórcy. (art. 36 Ustawy) Konsekwencje upływu czasu ochrony: każda osoba, pod warunkiem poszanowania praw autorskich osobistych, może swobodnie i nieodpłatnie korzystać z utworu.

Art. 2 Ustawy – kategorie utworów utwory w pełni samoistne nie inspirowane cudzym dziełem (całkowicie samodzielne) utwory samoistne, ale inspirowane (art. 2 ust. 4 Ustawy) cudzym dziełem (całkowicie samodzielne) utwory niesamoistne, w tym opracowania – ich rozpowszechnianie zawsze wkracza w sferę osobistych i majątkowych praw twórcy utworu pierwotnego (tłumaczenia, przeróbki, adaptacje, streszczenia, dramatyzacja powieści, inscenizacja dramatu, aranżacje muzyczne, antologie) (utwory zależne)

Prawo do opracowania – prawem zależnym wykonywanie niektórych uprawnień majątkowych do opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu macierzystego (pierwotnego) zezwolenia wymaga rozporządzenie i korzystanie z opracowania (art. 2 ust. 2 Ustawy) ochrona praw osobistych twórcy macierzystego – art. 2 ust. 5 Ustawy

PODMIOT PRAW AUTORSKICH Art. 8 Ustawy; Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej twórcą nigdy nie jest osoba prawna twórcą jest osoba, która wniosła wkład twórczy do utworu domniemanie z art. 8 ust. 2 Ustawy współtwórcy utwory stworzone przez komputer

Utwory pracownicze – art. 12 Ustawy art. 12 ust. 1 Ustawy; jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków pracowniczych ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Utwory pracownicze c.d. utwory stworzone przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy chwila przyjęcia utworu jest późniejsza niż chwila jego ustalenia, nabycie autorskich praw majątkowych przez pracodawcę następuje tylko w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, „przyjęcie”; oznacza złożenie oświadczenia przez pracodawcę, wyrażenie jego woli, które może nastąpić przez każde zachowanie, które ujawnia tę wolę w sposób dostateczny; np. pracodawca po dostarczeniu utworu przystąpi do korzystania z niego. Art. 14 pracownicze utwory naukowe

PRAWA AUTORSKIE PRAWA AUTORSKIE OSOBISTE ART. 16 USTAWY PRAWA AUTORSKIE MAJĄTKOWE ART. 17 – 22 Ustawy

PRAWA AUTORSKIE OSOBISTE Pozostają w sferze niemajątkowych (pozaekonomicznych) interesów twórcy Powstają z chwilą ustalenia utworu, także w przypadku gdy utwór ma postać nieukończoną Ochrona praw autorskich osobistych nie jest ograniczona w czasie, „trwa wiecznie”; po śmierci twórcy ochrona ulega osłabieniu Nie można się ich ani zrzec ani zbyć Chronią więź twórcy z dziełem – jego osobisty stosunek do dzieła Swoiste pierwszeństwo autorskich praw osobistych w stosunku do autorskich praw majątkowych Katalog praw autorskich osobistych jest katalogiem otwartym

PRAWA AUTORSKIE OSOBISTE C.D. - pierwszeństwo wobec praw autorskich majątkowych – gdy dla realizacji autorskich praw majątkowych niezbędne jest uzyskanie zgody podmiotu autorskich praw osobistych – to bez takiej zgody prawa autorskie majątkowe nie mogą być wykonywane, powyższe zwłaszcza w sytuacji publikacji utworu, a także odnośnie prawa do integralności dzieła.

KATALOG AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu wieź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: 1) autorstwa utworu, 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo, 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykonania 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności 5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

KATALOG AUTORSKICH PRAW OSOBISTYCH - UWAGI wyliczanka praw osobistych twórcy ma charakter przykładowy, nie jest to wyliczenie enumeratywne – zwrot „w szczególności”, inne prawa autorskie osobiste pojawiają się również w innych przepisach ustawy np. art. 56 – „prawo do wycofania utworu z obiegu”, art. 52 ust. 3 „prawo dostępu do utworu”

PRAWO DO AUTORSTWA UTWORU prawo do decydowania przez autora czy w i w jaki sposób ma zostać oznaczone autorstwo jego dzieła (aspekt pozytywny) – może domagać się również anonimowego rozpowszechnienia utworu (punkty 1) -2) odnosi się jedynie do tych elementów dzieła, które posiadają cechy twórcze, dlatego też np. wyniki naukowe pozbawione są takich cech i mogą być przypisywane osobom trzecim lub przywłaszczane przez nie

PRAWO DO INTEGRALNOŚCI UTWORU nienaruszalność treści i formy utworu, literalna wykładania sugeruje, że każda zmiana utworu narusza autorskie prawa osobiste (np. zniekształcenie dźwięku ilustracji muzycznej przy sporządzaniu kopii ekranowych i rozpowszechnianie tak spaczonego utworu pod nazwiskiem autora. wyjątek art. 49 ust. 2 Ustawy

PRAWO DECYDOWANIA O PIERWSZYM UDOSTĘPNIENIU UTWORU PUBLICZNOŚCI udostępnienie dzieła wydawcy nie powinno być traktowane jako automatyczna zgoda na publiczne udostępnienie dzieła. gdy dzieło zostanie udostępnione publiczności dochodzi do wyczerpania tego prawa osobistego.

AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE art. 17 twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji (art. 50) oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. konstrukcja autorskich praw majątkowych odwołuje się do prawa własności z kodeksu cywilnego (art. 140 kc) zakres autorskiego prawa majątkowego jest doprecyzowany przez przepisy o dozwolonym użytku prywatnym (art. 23), dozwolonym użytku publicznym (art. 24-35) oraz w art. 35. prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu (kontrowersje związane z oddzieleniem prawa do wynagrodzenia za korzystanie podczas gdy wynagrodzenie zazwyczaj związane jest z rozporządzaniem dziełem); w zamian za przeniesienie prawa do wydania nabywa się prawo do wynagrodzenia z tytułu zwielokrotniania i wprowadzenia do obrotu egzemplarzy w zamian za przeniesienie prawa do wykonania dzieła muzycznego uzyskuje się prawo do tantiem z tytułu tego rodzaju eksploatacji

POLA EKSPLOATACJI art. 50 ustawy Art. 50. Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności: 1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową; 2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy; 3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt 2 - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

ZNACZENIE PÓL EKSPLOATACJI uwidacznia się przy umowach i dot. następujących zagadnień: obowiązek wymienienia pól eksploatacji powiązanie wynagrodzenia umownego z poszczególnymi polami eksploatacji, posługiwanie się ustawową terminologią wskazanie, czy określone pole eksploatacji jest nowe ze względu na przepis o zakazie obejmowania umową nieznanych pól eksploatacji

CZAS TRWANIA AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH art. 36 zasada: prawa autorskie gasną z upływem lat 70 (liczony w sposób określony w art. 36), przy zastrzeżeniu wyjątków przewidzianych w ustawie podstawową konsekwencją czasowego ograniczenia majątkowych praw autorskich (nieistniejącego w zakresie autorskich praw osobistych) jest to, iż po upływie terminu wskazanego w ustawie każda osoba, pod warunkiem poszanowania autorskich praw osobistych, może swobodnie i nieodpłatnie korzystać z utworu. - Od wygaśnięcia autorskich praw majątkowych odróżniać należy przedawnienie roszczeń z tytułu naruszenia tych praw. Najogólniej ujmując, po wygaśnięciu autorskich praw majątkowych można dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia tych praw, jeśli działanie naruszające nastąpiło przed upływem okresu ochrony.

PRZEJŚCIE AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH art. 41; autorskie prawa majątkowe mogą przejść w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy (art. 53) nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je na inne osoby, chyba że umowa stanowi inaczej

UMOWA Jeżeli umowa nie stanowi inaczej: Przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu, Przeniesienie autorskich praw majątkowych nie powoduje przeniesienia na nabywcę własności egzemplarza utworu FORMA UMOWY: pisemna pod rygorem nieważności