Nie koniec. Wzorce poznawcze jako istotne zagadnienie w procesie terapii dzieci ze spektrum autyzmu Adam Ławicki – pedagog, terapeuta

POCZĄTKI Diagnostyka nozologiczna; Diagnostyka funkcjonalna; Program terapeutyczny;

WAŻNE OBSZARY Teoria Umysłu; Centralna koherencja;

TEORIA UMYSŁU Zdolność do tworzenia wyobrażeń/reprezentacji: O stanie cudzej wiedzy; O cudzych intencjach; O cudzych pragnieniach; O cudzych przekonaniach; O cudzych emocjach;

WARUNKI POWSTAWANIA TU Kontrola wykonawcza; Detekcja kierunku patrzenia; Zdolność do tworzenia metareprezentacji; Zdolność do odwoływania się do własnych doświadczeń i systemu pojęciowego w kontekście drugiej osoby;

ROZWÓJ TU Okres noworodkowy Częściej fiksuje wzrok na osobach niż przedmiotach w otoczeniu; 3-9 mc Wchodzi w dialog behawioralny; Rozwija uśmiech społeczny; Odróżnia od siebie różne wyrazy twarzy, chociaż nie zawsze potrafi je zinterpretować; Kiedy widzi obcą osobę kieruje wzrok na matkę – „pyta”, czy to osoba „bezpieczna”

ROZWÓJ TU rozumie swoją odrębność od matki; 9-18 mc rozumie swoją odrębność od matki; jest w stanie postępować zgodnie z intencjami drugiej osoby; kieruje wzrok w to samo miejsce, co osoba dorosła; dąży do tego, by dorosły skierował wzrok w tym samym kierunku, gdzie ono patrzy; wskazuje informująco palcem;

ROZWÓJ TU udaje, że przedmiot jest czymś innym; 18 mc – 3 r.ż, udaje, że przedmiot jest czymś innym; oddziela rzeczywistość od fikcji; rozumie pragnienia innych (wie, czego chce druga osoba); nie rozumie, co druga osoba myśli; nie potrafi określić dlaczego ktoś czegoś chce;

ROZWÓJ TU – I stopień 3 – 6 r.ż, wie, jakie skutki jego działanie ma na osoby drugie; rozumie, dlaczego ktoś czegoś chce; stawia hipotezy – co druga osoba myśli; oddziela własne przeżycie i doświadczenie od przeżyć drugiej osoby; zaczyna rozumieć proste żarty;

ROZWÓJ TU – II stopień 6-12 r.ż, rozumie, że ludzki umysł to coś skomplikowanego; rozumie, że ludzie stale myślą aktywnie interpretuje otocznie zastanawiają się, co ktoś myśli o tym, co myśli ktoś inny;

„Zastosowanie” TU Wykrywanie intencji; Odróżnianie wyobrażeń od rzeczywistości Rozumienie ironii; Unikanie „gaf” społecznych; Żartowanie; Kłamanie; Plotkowanie; Ironizowanie; Odróżnianie własnych pragnień od cudzych; Odróżnianie własnych myśli od cudzych;

Czy opóźnienie rozwoju TU wynika z niskiego poziomu rozwoju inteligencji? Brak istotnych różnic między rozwojem TU u dzieci z Zespołem Downa i niepełnosprawnością intelektualną a dziećmi w normie intelektualnej.

Czy zawsze poprawne wykonanie S-A świadczy o dobrze wykształconej TU? U osób o wysokim poziomie funkcjonowania intelektualnego testy typu S-A mogą dawać „fałszywie ujemne” wyniki…. Wówczas potrzebne jest badanie metodami obserwacyjnymi, podczas których sprawdzamy m.in. odróżnianie ironii od kłamstw, rozumienie złożonych sytuacji społecznych, analizę wieloczynnikową scen filmowych… i. in.

„nie widzą lasu tylko drzewa." CENTRALNA KOHERENCJA „nie widzą lasu tylko drzewa." Postrzeganie szczegółów a nie całości

ludzie posiadają silną potrzebę rozumienia sensu zjawisk. CENTRALNA KOHERENCJA ludzie posiadają silną potrzebę rozumienia sensu zjawisk. Naturalna potrzeba łączenia informacji i integracji ich w szerokim kontekście.

INFORMACJA W KONTEKŚCIE MYŚLENIE, UWAGA, PAMIĘĆ ZMYSŁY INFORMACJA W KONTEKŚCIE

ZABURZENIA C.K. Trudności z analizą treści pisanej i obrazów. Trudności z wyławianiem znaczeń. Trudność z oceną ważności danej treści.

ZABURZENIA C.K. Nieumiejętność korzystania z kontekstów społecznych. Nadmierna generalizacja lub niezdolność do generalizowania. Wyciąganie wniosków na podstawie nieistotnych z punktu widzenia całości przesłanek.

Eli Barbur, którego tu na salonie znamy, cenimy, choć nie wiadomo dlaczego, wszak wiemy kogo, czemu i po co broni, miał do mnie swego czasu (i to dwukrotnie!) pretensję o to, że piszę za długie zdania, choć przecież jako literat z dość dużym stażem (wedle mojego, rzecz jasna, mniemania) powinienem pisać zdania krótsze, a że cenię Pana Barbura, toteż wziąłem sobie sprawę do serca i zacząłem pisać zdania nie aż tak długie, bardziej, powiedzmy zgrabne i nie aż tak naburmuszone, nie zaniedbując jednak moich wiernych czytelników i na otarcie łez zostawiając im mały konkursik, zabawę polegającą na znalezieniu najdłuższego, sensownego, zdania w przytoczonym tekście, samemu biorąc w nim udział, zdaniem, które właśnie przeczytaliście.

POROZMAWIAJMY Jak zaburzenia T.U. i C.K. mogą wpływać na relacje z bliskimi osobami? Jakie problemy komunikacyjne mogą powodować zaburzenia T.U. i C.K. ? Jakie kłopoty może mieć osoba z zaburzeniami T.U. i C.K. na imprezie? Jak zaburzenia T.U. i C.K. mogą wpływać na edukację szkolną dziecka?

facebook.com/prodeste Dziękuję! facebook.com/prodeste