Mechanizmy stereotypów społecznych – część I Wykład 11

Osobowość autorytarna Theodor Adorno, E. Frenkel Brunswik, D. Levinson, R. Sanford (1950): "Osobowość autorytarna" Dollard-Miller: agresja konsekwencją frustracji wzrost uprzedzeń etnicznych w warunkach deprywacji ekonomicznej Liczba linczów a spadek cen bawełny Theodor Adorno: psychoanalityczna teoria kozła ofiarnego

Historia badań nad autorytaryzmem Holocaust Obserwacja uprzedzeń wobec Żydów w Ameryce Konstrukcja skal postaw: skala Antysemityzmu (AS) skala Etnocentryzmu (E) skala Faszyzmu (F)

Skala F: syndrom osobowości autorytarnej (1) Konwencjonalizm sztywne przestrzeganie wartości klasy średniej Autorytarne podporządkowanie Bezkrytyczna, podporządkowująca się postawa wobec wyidealizowanych autorytetów własnej grupy Autorytarna agresja Skłonność do wyszukiwania, odrzucania i karania ludzi, którzy sprzeniewierzają się konwencjonalnym wartościom mieszczańskim

Syndrom osobowości autorytarnej (2) Antyintracepcja Przeciwstawianie się emocjom, niechęć do wglądu we własną psychikę Przesądy i stereotypy Wiara w mistyczne determinanty ludzkich losów, skłonność do myślenia w sztywnych kategoriach Siła i władza Przesadne zainteresowanie dla wymiarów dominacji-submisji, silnego-słabego, przywódcy-podwładnego, identyfikacja z osobami mającymi władzę

Syndrom osobowości autorytarnej (3) Destruktywność i cynizm Uogólniona wrogość, spostrzeganie natury ludzkiej jako złej Projekcyjność Przekonanie, że w świecie dzieją się rzeczy złe i niebezpieczne, projekcja własnych nieświadomych impulsów na zewnątrz Wyparcie seksualne Nadmierne zainteresowanie sprawami seksualnymi innych ludzi

Syndrom autorytaryzmu System wartości niższej klasy średniej Wychowanie autorytarne wyparcie Identyfikacja z agresorem Autorytarna agresja Submisja antyintrojekcja projekcja Wybór kozła ofiarnego: grupa mniejszościowa

Teoria autorytaryzmu - podsumowanie Teoria autorytaryzmu - teorią psychoanalityczną Mechanizmy uprzedzeń - w osobowości Inni przedstawiciele szkoły frankfurckiej: H. Marcuse, E. Fromm

Zastrzeżenia wobec skali F Skala skierowana jednostronnie (tendencja do zgadzania się) Pytania sformułowane dość prymitywnie i jednoznacznie  większy procent odpowiedzi pozytywnych wśród ludzi o niskim wykształceniu Pojęcie autorytaryzmu ograniczone do konserwatywnej ideologii prawicowej

Bob Altemayer – Teoria prawicowego autorytaryzmu (1996) Right wing authoriarianism Nowa skala autorytaryzmu – 3 elementy syndromu Wartości prawicowe Autorytarna agresja Autorytarna submisja Czy możliwy jest autorytaryzm lewicowy?

Dogmatyzm Milton Rokeach (1960): Open and closed mind (Umysł otwarty i zamknięty) Niezależność formy przekonań od ich treści Dogmatyzm - sztywność systemu poznawczego, zamkniętość na nowe informacje, nowe punkty widzenia Dotyczy zarówno przekonań prawicowych jak i lewicowych

Dwie funkcje przekonań Funkcja poznawcza – wyraz wiedzy o tym, jaka jest rzeczywistość Funkcja obronna – ochrona systemu wartości, obrazu świata i pozytywnej samooceny Dogmatyzm: przewaga funkcji obronnej nad poznawczą Miarą stopnia dogmatyzacji przekonań - nie treść, a cechy formalne systemu przekonań

Dwa rodzaje przekonań System przekonań akceptowanych ("w co wierzę") System przekonań nieakceptowanych ("w co nie wierzę") Poza tym: ogólne przekonania na temat świata, przeszłości, przyszłości itd.

Trzy główne cechy systemu przekonań decydujące o dogmatyzmie Względna liczba informacji o obiektach przekonań akceptowanych w porównaniu do nieakceptowanych. A > NA  umysł dogmatyczny Stopień spostrzeganej homogenizacji przekonań nieakceptowanych Im wyższy  tym wyższy dogmatyzm Spostrzegana różnica między przekonaniami akceptowanymi, a nieakceptowanymi Im większa  tym większy dogmatyzm

Umysł dogmatyczny Przekonania akceptowane Przekonania nieakceptowane Liczba informacji B A C Zróżnicowanie D E F Spostrzegany dystans Liczba przekonań

Umysł otwarty Przekonania akceptowane Przekonania nieakceptowane Liczba informacji A B C Zróżnicowanie E D F G Spostrzegany dystans Liczba przekonań

Inne cechy umysłu dogmatycznego Zmiany postaw - według modelu konwersji (o 180 stopni) Umysł zamknięty - koncentracja na jednej perspektywie czasowej (przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości) Mechanizmem leżącym u podstaw struktury zamkniętego umysłu: LĘK

Umysł zamknięty a postawa „jak gdyby” Kurt Goldstein: postawa abstrakcyjna i konkretna  Postawa abstrakcyjna - zdolność przyjmowania umownych przesłanek ("co by było gdyby") Postawa konkretna - trzymanie się tego co namacalne, oczywiste, zgodne ze świadectwem zmysłów

Poziom abstrakcyjności jako cecha struktury poznawczej Harvey, Hunt i Schroder (1961) im bardziej konkretna postawa tym bardziej autorytarny człowiek Schroder, Driver, Streufert (1967) liczba różnych punktów widzenia = giętkość integracyjna (złożoność poznawcza)

Postawa „jak gdyby” a dogmatyzm Rokeach (1960): Niezdolność przyjmowania umownych przesłanek, myślenia "na niby" - charakterystyczna dla umysłu zamkniętego Joe Doodlebug - gra badająca zdolności akceptowania umownych przesłanek

Osobowość autorytarna a osobowość dogmatyczna