STAN WOJENNY Prezentacja do konkursu „Zdrajcy narodu”

„ (…) był to świat ze stali i betonu, świat gigantycznych maszyn i straszliwej broni, świat wojowników i fanatyków maszerujących naprzód noga w nogę, identycznie myślących i skandujących te same hasła, wiecznie zapracowanych, walczących, tryumfujących i szpiegujących się nawzajem…” George Orwell, 1984 r.

Jak wprowadzono stan wojenny? Prace nad stanem wojennym rozpoczęto w połowie października 1980 r. Przygotowywany był w pełnej dyskrecji. We wrześniu 1981r. uznano, że wojsko i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych są już gotowe, czekano tylko na stosowny moment- pojawienie się pretekstu, który obciążyłby odpowiedzialnością za wprowadzenie stanu wojennego „Solidarność”. O godz. 1.00 w nocy z soboty na niedzielę 13 grudnia w Belwederze zebrali się członkowie rady państwa, aby uchwalić dekrety o stanie wojennym. Gdy obrady się zaczęły stan wojenny w rzeczywistości trwał już w państwie od kilku godzin. Około godziny 23.30 przerwano połączenia telefoniczne, uprzednio wytypowane osoby internowano do komend MO, oddziały ZOMO wkroczyły do siedzib „Solidarności”, zatrzymały przebywające tam osoby, zablokowali urządzenia umożliwiające komunikację, w stronę ważnych miejsc ruszyły jednostki pancerne.

Do życia powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego Do życia powołano Wojskową Radę Ocalenia Narodowego. Nad ranem służby wywiadowcze państw zachodnich wiedziały już, że w Polsce rozpoczęto akcję przeciwko „Solidarności”. O godz. 6.00 rano I program radia wyemitował wystąpienie gen. Jaruzelskiego, poprzedzając je hymnem narodowym.

O godzinie 6.00 – w pierwszym programie radia, jedynym, który podjął emisję – poprzedzając hymnem narodowym rozpoczęto nadawanie wystąpienia gen. Jaruzelskiego: „Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią(…) nadeszła godzina ciężkiej próby.Próbie tej musimy sprostać, dowieść, że <<Polski jesteśmy warci>>. Mówca powiadomił o wprowadzeniu stanu wojennego i ukonstytuowaniu się ( w dniu dzisiejszym ) WRON. W przemówieniu zostało użyte słowo „socjalizm” („podjęte dziś kroki służą zachowaniu podstawowych przesłanek socjalistycznej odnowy”). PZPR nie została wymieniona . Przemówienie zostało powtarzane co godzina.

Rozpoczęto odczytywanie uchwał Rady Państwa: dekretu o stanie wojennym, uchwały o wprowadzeniu stanu wojennego, dekretów o postępowaniu w sprawach przestępstw i wykroczeń, o zmianie ustrojów sądów wojskowych i prokuratury wojskowej. W polowym studiu telewizyjnym monotonnym głosem czytali je na zmianę popularni spikerzy ubrani w mundury wojskowe. Liczba członków służby bezpieczeństwa przekroczyła wielkości z lat stalinowskich i wynosiła 40 tys. funkcjonariuszy. MO liczyło 90 tys. osób. Wyłączono komunikację telefoniczną Zamknięto stacje benzynowe Wprowadzono godzinę milicyjną (od 22.00 do 6.00 ) Na wyjazdy poza miejsce zamieszkania trzeba było uzyskać przepustki wydawane przez władze Patrolowano dworce Przy wyjazdach z miast ustawiono rogatki Cenzurowano korespondencje Zamknięto granice i lotniska cywilne Zezwalano tylko na wydawanie dwóch pism

Na ulice miast wyruszyły czołgi.

W momencie wprowadzenia stanu wojennego w warszawskim kinie „Moskwa” grano film „Czas apokalipsy”. Czyżby wpływ socjalizmu miał oznaczać koniec suwerennej Polski?

„jeden wielki obóz koncentracyjny”. 16 czerwca 1983 r. papież Jan Paweł II po raz zawitał do Polski. Generał Jaruzelski podczas przemówienia był bardzo zdenerwowany, co było widoczne także w transmisji telewizyjnej. Nie bez powodu. Podczas osobistej rozmowy Ojciec Święty powiedział, iż postrzega Polskę jako „jeden wielki obóz koncentracyjny”.

Już 15 grudnia ukazały się na terenie całego kraju ulotki propagandowe.

W całym kraju zaczęły się strajki przeciw stanowi wojennemu, szczególny opór stawiali robotnicy ze Śląska, a protest górników strajkujących w głębi kopalń był najtrudniejszy do złamania. Kopalnie otoczone były przez wojska, czołgi wyłamały wejścia na teren, za nimi wdarły się oddziały ZOMO. Rozbicie strajku w kopalni „Wujek” miało najbardziej dramatyczny i najkrwawszy przebieg. Użyto broni podczas wielu ataków rozpędzania tłumów na ulicach- zginęło na miejscu lub zamarło co najmniej 5 osób. Milicyjna armatka wodna przed kopalnią „Wujek”.

STAN WOJENNY JAKO ZDRADA NARODU Wprowadzenie stanu wojennego było niezgodne z konstytucją, ponieważ w czasie trwania sesji Sejmu Rada Państwa nie mogła wydawać żadnych dekretów. Datę 13 grudnia wybrano, gdyż członkowie ,,Solidarności” przygotowywali się właśnie do manifestacji przeciwko używaniu agresji wobec społeczeństwa. Likwidowano wolne i niezależne organizację, w ich miejsce tworzono zaś podobne ale podporządkowane władzy. Na porządku dziennym było bicie i straszenie pracowników. Większość społeczeństwa traktowała władze stanu wojennego jako obcych okupantów. Świadczy to o tym, że poczynania gen. Jaruzelskiego skierowane były przeciwko ludności, przez co dopuścił się jej zdrady. Polaków zmuszano do działaniu przeciwko rodakom, np. donoszenia. Władza wyznawała zasadę: „Kto nie jest z nami, ten jest przeciwko nam”. Można wywnioskować, że „być z nami” oznaczało po prostu podporządkować się.

Gen. Jaruzelski chciał wprowadzić stan wojenny nie tylko przez wzgląd na dobro państwa i zagrożenie ze strony Rosji, wykorzystał go także do umocnienia osobistej władzy i realizacji własnego programu, który bynajmniej nie cieszył się powszechnym poparciem w PZPR. Nie miał więc na uwadze dobra narodu. Twórcy stanu wojennego tworzyli prawo, ale sami byli ponad nim, dopuszczali się wielu aktów niezgodnych z nim. Ograniczano wolność obywateli- korespondencja podlegała cenzurze, w domach przeprowadzano rewizje, także godzina milicyjna była absurdalnym nakazem.

Odsunięto Polskę od wprowadzenia ustroju demokratycznego.

Ludność była oszukiwana, podawano jej informacje, które miały tworzyć przekonanie, że stan wojenny jest czymś dobrym, a władza troszczy się o społeczeństwo.

Poprzez zakaz istnienia „Solidarności”, innych niezależnych związków, zakaz strajków chciano zagłuszyć rzeczywisty głos narodu. Polacy nie mieli nic do powiedzenia.

Bibliografia: „Pół wieku dziejów Polski”, Andrzej Paczkowski „Polska- dzieje polityczne ostatnich dwustu lat”, J. Eister, A. Szwarc, P. Wieczorkowicz „DZIEJE POLSKIE od czasów najdawniejszych do współczesności”, A. Dybowska, J. Żaryn, M. Żaryn

Prezentacja przygotowana przez: Ninę Ślubowską Agnieszkę Fluks Uczennice I LO im. C. K. Norwida w Wyszkowie Nauczyciel historii: Michał Czajka