Zastosowanie mnemotechnik w pracy z uczniem Opracowała: Elżbieta Grabowska

Mnemosyne - -to według mitologii greckiej bogini pamięci znająca przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Według wierzeń, to właśnie ona dała ludziom zdolność zapamiętywania. Mnemotechnika =mnemonika (gr. mneme - pamięć) to metody zapamiętywania, polegające na tworzeniu skojarzeń podczas uczenia się. Ogólna nazwa sposobów ułatwiających zapamiętanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji.

Do najbardziej znanych i skutecznych należą Grupowanie Rymowanki Akronimy Akrostych Symonidesowa technika loci (miejsca) „ Łańcuszek ” - Łańcuchowa Metoda Skojarzeń Słowa - haki Skojarzenia i wyobrażenia interakcyjne

Grupowanie Prościej zapamiętać 094-35-256-81 niż 0943525681. Uporządkowane makroelementy C H O N P K S Mg Na Ca Cl

NIEMETALE P O C I N F B S At Te Se Cl Si H Br As Tu nie trzeba żadnego wierszyka „Nasz Futbol Bardzo Słaby.” „Atmosfera Też Sobie Chlapie” „ Silny Heniek Broni Asystenta”

Spółgłoski po których piszemy RZ BP GK DT JchW BGDcHJ KPTW Pomysłodawca Jola Kwiatkowska lub BchJ KGD PTW Pomysłodawca Ewa Grabowska

Pamiętaj chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody. Rymowanki. Pamiętaj chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody.

Rymowanki w matematyce -kolejność działań Moi drodzy przyjaciele, najpierw w nawiasach liczymy wiele, potem mnożymy i dzielimy, a na koniec nam zostanie dodawanie i odejmowanie.

Rymowanki w matematyce Gdy nawiasów nie ma, To pamiętać trzeba: najpierw potęgujesz względnie pierwiastkujesz, potem zaś mnożenie, za nim w ślad dzielenie sprawnie wykonujesz. Wreszcie na ostatku musisz wiedzieć bratku jest dodawanie i odejmowanie.

Rymowanki w matematyce - tabliczka mnożenia Teraz idź do domu, czołem, czuwaj, cześć, 8 razy 7 jest 56.   Gruszka jest dojrzała i trzeba ją zjeść. 7 razy 8 jest 56. Siedem kóz musi jeść, aby osiem worków nieść. 7 raz 8 jest 56 Autor: uczestnicy warsztatów .

Sześciolatek siedem piegów ma, 6 razy 7 jest 42 Teraz ci to powiem: Autor: uczestnicy warsztatów  Teraz ci to powiem: kruki lubią sery. 8 razy 8 jest 64

Rymowanki w matematyce - geometria Jak to ładnie, pięknie brzmi: obwód koła "dwa er pi" ( 2rπ ), pole zaś "er kwadrat pi" ( r2π ), niech w pamięci zawsze tkwi.

Rymowanki w języku polskim Części mowy Upragniony ów Wniosek już gotowy: Ile w zdaniu słów, Tyle części mowy. Części zdania Gdyby ktoś zapytał, Powiedz bez wahania: Ile w zdaniu pytań, Tyle części zdania.

Rymowanki w języku polskim Przez ó pisz jaskółka, wszak w locie robi kółka. A góra? Widzę w górze Kiełkujące O duże.

JAK ZAPAMIĘTAĆ SAMOGŁOSKI A, Ą, E, Ę I, O, Ó, U, Y TO SĄ WŁAŚNIE SAMOGŁOSKI

Akronimy. Akronim jest to wyraz utworzony z pierwszych liter albo zgłosek innych wyrazów, np. PWN - Państwowe Wydawnictwo Naukowe; SEN - Szybka Efektywna Nauka. Natomiast metoda z wykorzystaniem akronimu polega na wymyśleniu zdania, w którym pierwsze litery odnoszą się do zapamiętywanych informacji (ważna jest kolejność).

przypadki ZDANIE LITERY Mama M Dała D Celi C Bułkę B Nasmarowaną N Masłem Wiejskim PRZYPADKI Mianownik, Dopełniacz, Celownik, Biernik, Narzędnik, Miejscownik, Wołacz LITERY M D C B N Mc W

kolejność epok A, Ś, R, B, O, P, M, D, W Adam się roześmiał, bo Ola Antyk, Średniowiecze, Renesans, Barok, Oświecenie, Romantyzm, Pozytywizm, Młoda Polska, Dwudziestolecie Międzywojenne Współczesność Adam się roześmiał, bo Ola rzuciła pierścionkiem mamy denerwującego wujka.

Biologia NAZWY KOMÓRKA TKANKA NARZAD UKŁAD ORGANIZM LITERY K T N U O ZDANIE KTO TEGO NIE UMIE OBLEJE

Mikroelementy Fe, Cu, Mn, Zn, J, F, B, Mo FELICJA CUDEM MINĘŁA ZNAK JAKI FOTOGRAFOWAŁA BABCIA MONIKA

Jak zapamiętać kolory tęczy  Czerwony Pomarańczowy Żółty Zielony Niebieski Fioletowy

Historyjka pomagająca zapamiętać kolory tęczy po kolei Czerwony Kapturek zgubił pomarańczowy koszyczek w żółte kwiatki. Nagle... Z zza krzaka wyskoczył zielony wilk o niebieskich oczach i z fioletowym językiem. Autor: uczestnicy warsztatów 

PLANETY ( z Plutonem) Mój wujek zapisał mi jak streścić układ naszych Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran , Neptun, Pluton (?)

PLANETY Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran , Neptun, M MOJA WIECZNIE ZAPRACOWANA MAMA JUTRO SAMA UPIECZE NAPOLEONKI

kierunki N - Na E - ekranie W – wrona. S - siedzi

Czwartorzęd C Ciocia Trzeciorzęd T Tekla Kreda K Kowalska Jura J Jest Trias Trochę Perm P Podenerwowana Karbon Kiedy Dewon D Dzieci Sylur S Same Ordowik O Opędzlowały Kambr Konfitury Prekambr Porzeczkowe

Cyfry rzymskie L C D M 50, 100, 500, 1000 Lecą Cegły, Dom Murują

Akrostychy. Metoda ta polega na tworzeniu zdań, w których pierwsze litery poszczególnych wyrazów składają się na wyraz do zapamiętania. OBOL - czyli moneta używana w starożytnej Grecji o wartości 1/6 drachmy. Olimpijscy bogowie oszczędzali lud.

Symonidesowa technika loci Metoda miejsc służy do zapamiętywania dużych zbiorów informacji, które występują w określonej kolejności. Polega na kojarzeniu zapamiętywanych informacji ze znanymi miejscami, które mijamy np. w domu czy w drodze do szkoły. Technika ta jest też bardzo przydatna przy przygotowywaniu i nauce wszelkiego rodzaju przemówień i wystąpień.

Zastosowanie soli kuchennej (chlorek sodu), NaCl w przemyśle garbarskim W przemyśle szklarskim; do przyprawiania potraw i (każdy człowiek potrzebuje jej 5 g dziennie) Do konserwowania żywności, w przemyśle chemicznym jako substrat do otrzymywania innych związków sodu; W lecznictwie, do posypywania jezdni w celu uniknięcia oblodzenia, 1 2 4 3 7 5 6

Łańcuszek Metoda polega na tym, aby połączyć ze sobą ciąg rzeczy lub wydarzeń, które chcesz zapamiętać. Układasz sobie historyjkę z każdym z elementów, łącząc każdy z kolejnym. W ten sposób wystarczy że zapamiętasz pierwszy (który najlepiej skojarzyć z czymś charakterystycznym dla całej listy), a reszta przypomni się automatycznie.

samolot, balkon, cegła, wiadro, las, fortepian, butelka, komin, byk, firana „Widzimy na niebie lecący samolot, który nagle staje w płomieniach i spada na ziemię, zahaczając przy tym o balkon jakiegoś domu; balkon wali się w dół i po chwili widzimy na ulicy tylko rozsypane cegły, które pewien przechodzień zbiera do wiadra; wtem z wiadra, spomiędzy cegieł wyrastać zaczyna drzewo, potem drugie i oto znajdujemy się już w lesie, w którym słychać dźwięki fortepianu; patrzymy, a pośród drzew jakiś mężczyzna gra na fortepianie i popija z butelki; po chwili zamaszystym ruchem rzuca pustą butelkę za siebie, która tłukąc się wpada do komina; z komina wychodzi potężny ryczący byk z przewieszoną przez łeb powiewającą na wietrze delikatną białą firanką”.

Ćwiczenia te można wykorzystać do nauki: wyrazów z trudnościami - np. z rz niewymiennym Burza, jarzębina, twarz, tchórz, talerz, rzucać, rzeka, zwierzę, rzeźba, kurz.

Zapamiętanie wyrazów z Ż niewymiennym Pasożyt, Pożyczyć, Nożyce, Żeglarz, Żwawo, żagiel, Ciężki, Mężczyzna, Drożdże, Jeżyny, Zauważyć, Duży,

Historyjka z wyrazami z Ż Ciężki mężczyzna jedzący drożdże z kwaśnymi jeżynami, zauważył dużego pasożyta. Szybko pobiegł pożyczyć nożyce od żeglarza, który żwawo prasował swój żagiel. Autor: uczestnicy warsztatów 

Historyjka z wyrazami z ó Różowa skóra córki górala była głównym tematem kłótni próżnego króla z wójtem, który mieszkał na żółtym wzgórzu nad źródłem. Autor: uczestnicy warsztatów 

Historyjka z wyrazami z CH Chudy chirurg Zenek, który był bardzo chciwy i chytry schował chłodną chałwę w puchar , przykrył zakichaną chusteczką i machnął za choinkę. Nagle przyszła mu ochota na chleb, który przyniósł mu szlachetny chłopak.  Autor: uczestnicy warsztatów 

Słowa-haki Pierwsze dziesięć haków - danego haka ma podobny kształt do liczby porządkowej, którą reprezentuje. 1 – patyk 2 – łabędź 3 –ptak 4 – krzesło 5 – sierp 6 - baran 7 - kosa 8 - okulary 9 - balon 10 - rycerz

Druga dziesiątka haków oparta jest na systemie fonetycznym, bowiem pierwsza litera słowa-haka jest taka sama jak pierwsza litera danej liczby porządkowej 11 – jedwab 12 – drzewo itd

Haki można stosować wielokrotnie Haki można stosować wielokrotnie. Przez niektórych autorów porównywane są do szafy z wieszakami — pozostają one wciąż te same, ale można na nich zawieszać różne rzeczy. Np.: 1 – listę zakupów, 2 – numery telefonów 3 - daty

Mnemotechniki skojarzeniowe polegają na łączeniu informacji nowych z tymi już dobrze znanymi. Skojarzenia mogą także występować miedzy pojęciem i kształtem, np. Księżyc, który przypomina literę "D" - dopełnia się, czyli zmierza do pełni, a jeśli jest podobny do "C" - czyli się cofa się, ubywa go - zmierza do nowiu.

mapa Włoch - ma on dobrze znany kształt buta

Jak pamiętać imiona i nazwiska nowo poznanych osób? Aby zapamiętać nazwisko lub imię, wystarczy zamienić je na obraz i skojarzyć z jej właścicielem. Np. Pan Kowalski => Możemy zobaczyć kowala, który jeździ na nartach (ski - po angielsku narty). Pan Nowak może tworzyć Nową armię AK, która ma teraz nosi napis: Nowa AK.

A jak z imionami, które są dosyć popularne? Przykłady: Aneta – wyrasta jej z głowy piękna, długa antenka  Renia – pływająca w rzece Ren Ewa – ta od Adama, odpowiednia sceneria Grześ – taki wafelek Zygmunt – kolumna Zygmunta z Pl. Zamkowego Witek – tak jak pierwotniak, ma dużo długich witek, które wyrastają z głowy Paweł – wielki, dumny Paw

Następnie imię kojarzysz z nazwiskiem i osobą Następnie imię kojarzysz z nazwiskiem i osobą. Dodatkowo, aby zapamiętać twarz warto wyolbrzymić cechy charakterystyczne. Są to np. łysina błyszcząca jak tafla szkła, piegi, brodawki, wąsy... niech to będzie śmieszne, wtedy łatwiej zapamiętasz. Jak masz z tym problemy, pooglądaj karykatury :)

Aby wyobrażenia i asocjacje były trwale pamiętane, powinniśmy stosować się do następujących reguł: Ü posługiwać się wyobraźnią wzrokową (kształty, kolory) i słuchową, a także, choć nieco rzadziej, węchową i smakową; obraz powinien być niezwykły, śmieszny, absurdalny itp. Ü zmieniać wielkość wyobrażanych sobie elementów (pomniejszajmy np. słonia do wielkości człowieka, powiększajmy piłkę do rozmiarów domu); wyobrażenia powinny być dynamiczne, oryginalne, zabawne. Ü akcja powinna dotyczyć 1. osoby l.poj. Obrazy powinny być przyjemne, pozytywne, radosne.

Co decyduje o dobrej pamięci? Emocje sprawiają, że to co przeżywamy, zapamiętujemy dłużej (wpływa na to atmosfera lekcji, przygotowane pomoce dydaktyczne, niespodzianka, osobiste wzięcie udziału w lekcji). Pozytywne nastawienie – to, co łączymy z przyjemnością zapamiętujemy lepiej, niż to co łączymy z nieprzyjemnymi uczuciami. Humor - im śmieszniejsze, dziwaczniejsze i bardziej absurdalne obrazy zapamiętujemy tym jest to łatwiejsze.

4. Zaangażowanie wszystkich zmysłów w procesie uczenia się zwiększa możliwości kodowania i przetwarzania informacji. Aktywnie pracuje cały mózg, a obie półkule się uzupełniają. (Półkula lewa odbiera informacje przekazane słownie i cyfrowo, a prawa - obrazowo) 5. Wyobraźnia, która aktywizuje półkulę prawą i dzięki współpracy obu półkul czyni zapamiętywane skuteczniejszym. 6. Koncentracja na wykonywanym zadaniu. Pozwala ona wszystkim zmysłom świadomie zaangażować się w proces uczenia się.

7. Ruch – ponieważ korzystnie i bezpośrednio wpływa na pracę układu nerwowego. Aktywność mięśni stymuluje wytwarzanie neurotrofin – naturalnych substancji pobudzających wzrost komórek nerwowych, a tym samym wzrost połączeń neuronalnych w mózgu. 8. Zainteresowanie – coś, co nas interesuje zapamiętamy szybciej i lepiej niż coś, co nas nie interesuje. 9. Kolor - barwne informacje są lepiej przyswajalne, więc kiedy to tylko możliwe, przy notatkach posługujmy się kolorami.

10. Rymy - dzięki nim szybciej i na dłużej zapamiętujemy. 11. Symbole - oznaczenie najważniejszych informacji np. symbolem żarówki pozwala lepiej je zapamiętać. 12. Porządek - informacje uporządkowane lepiej i szybciej zapamiętujemy

bibliografia dr C. Hannaford – „Zmyślne ruchy które doskonalą umysł” – podstawy kinezjologii edukacyjnej - PSK we współpracy z Medyk Sp. Z o. o. Warszawa M. Łukasiewicz – „Sukces w szkole” – Ośrodek Doskonalenia Umiejętności – Poznań 1999  Witold Gawdzik – Ortografia na wesoło ; Gramatyka na wesoło http://serwisy.gazeta.pl/zdrowie/1,51212,834534.html http://www.phys.uni.torun.pl/~duch/Wyklady/kog-m/04-pam.htm http://termit.ie.tu.koszalin.pl/~krzywy/pamiec/jakzap.html  http://serwisy.gazeta.pl/zdrowie/1,51212,834534.html http://www.superumysl.pl/?gclid=CMmMg4OyhJgCFYwH3wodnSqPCQ