Toksoplazmoza

Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez kosmopolitycznego pierwotniaka-Toxoplasma gondii pasożytującego wewnątrzkomórkowo w tkankach człowieka i wielu gatunków zwierząt.

Człowiek zaraża się najczęściej drogą pokarmową poprzez spożycie surowego bądź niedogotowanego mięsa zawierającego torbiele(cysty)lub zjedzenie żywności(nieumyte warzywa i owoce) i wody zanieczyszczonej kałem kota wydalającego oocysty.

Czynnik etiologiczny 1.Oocysty wydalane do ziemi z kałem kota, po 1-5 dniach przestają być sporami i stają się zaraźliwe. 2.Żywiciele pośredni dzikożyjący( w tym ptaki i gryzonie) zarażają się po spożyciu wody, roślin lub ziemi skażonej oocystami. 3.Oocysty krótko po spożyciu przez żywicieli pośrednich przekształcają się w tachyzoity, które lokują się w tkankach i przekształcają w torbiele zawierające bradyzoity. 4.Koty zarażają się po zjedzeniu żywicieli pośrednich, w tkankach których znajdują się torbiele z bradyzoitami.

5.Zwierzęta dzikie lub hodowane na spożycie przez ludzi mogą zarazić się pasożytem po spożyciu oocyst ze środowiska. W ich tkankach tworzą się cysty. 6.Ludzie zarażają się poprzez zjedzenie surowego, niedosmażonego lub niedogotowanego mięsa zwierząt zawierającego cysty. 7.Inny sposób zarażenia ludzi to spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej ziemią z odchodami kota lub jedzenie albo przygotowanie jedzenia rękami zabrudzonymi ziemią.

8.Możliwość zarażenia przez przetoczenie krwi lub po przeszczepie narządów. 9.Zarażenie wertykalne (od matki do płodu) w przypadku pierwotnego zakażenia kobiety ciężarnej. 10.Diagnostyka zarażenia nabytego głównie serologiczna. Możliwe także badanie morfologiczne w materiale biopsyjnym. 11.Diagnostyka zarażenia wrodzonego- wykrycie DNA pasożyta w płynie owodniowym przy użyciu metody molekularnej- PCR.

Objawy zakażenia :gorączka, objawy grypopodobne, dolegliwości stawowe , powiększenie węzłów chłonnych. Z reguły powiększone są węzły szyjne i karkowe, ale mogą być zajęte również pozostałe grupy. Jeśli dojdzie do zakażenia matki we wczesnym okresie ciąży, uszkodzenia płodu są bardzo poważne. Może prowadzić do niebezpiecznych powikłań jak wady wrodzone, poronienia, urodzenie martwego dziecka.

Zapobieganie: Najistotniejsze jest zapobieganie toksoplazmozie wrodzonej, która może doprowadzić do ciężkich, nieodwracalnych uszkodzeń płodu. 1.Zaleca się niespożywanie surowych, niedopieczonych lub niedogotowanych potraw z mięsa, w którym mogą znajdować się pasożyty. Cysty ulegają zniszczeniu poprzez pieczenie lub gotowanie w temperaturze co najmniej 71,1° C (dla upewnienia się , że mięso jest właściwie przygotowane do spożycia należy używać termometru kuchennego). Również mrożenie mięsa przez 2 tygodnie w temperaturze - 20° C niszczy torbiele wypełnione pasożytami.

2.Mycie rąk zawsze po kontakcie ze zwierzętami, przed przygotowaniem posiłku i przed jedzeniem. 3.Należy unikać picia wody surowej, niefiltrowanej Pierwotniak T.gondii nie zostaje zabity przez chlor podczas uzdatniania wody. 4.Zaleca się staranne mycie i ewentualne obieranie owoców i warzyw przed spożyciem, ochronę żywności przed owadami. 5.Deski do krojenia, blaty, naczynia, sprzęty kuchenne i ręce należy myć ciepłą wodą i mydłem po kontakcie z surowym mięsem zwłaszcza wieprzowiną, wołowiną ,jagnięciną, drobiem oraz niemytymi owocami.

6.Jeśli planujesz urodzenie dziecka lub jesteś w ciąży, pamiętaj o wykonaniu badania w kierunku Toxoplasma gondii. Kobiety w ciąży powinny zakładać rękawice ochronne podczas prac ogrodowych lub podczas kontaktu z ziemią lub piaskiem, ze względu na możliwą obecność kocich odchodów. Po zakończeniu prac powinny bardzo dokładnie myć ręce wodą z mydłem. 7.Kocia kuweta powinna być regularnie czyszczona jednakże kobiety ciężarne powinny unikać wykonywania tej czynności. Jeżeli muszą to robić, powinny do tej czynności zakładać gumowe rękawice, a następnie dokładnie umyć ręce.

Wypada to robić codziennie, ponieważ oocysty Toxoplasma gondii potrzebują więcej niż jeden dzień, aby stać się zakaźne. 8.Należy zachęcać kobiety ciężarne aby trzymały własne koty w domu oraz nie przygarniały obcych kotów i unikały kontaktu z nimi. 9.Koty należy karmić wyłącznie puszkowaną lub suchą karmą przeznaczoną dla nich, ograniczając możliwość polowania na gryzonie i ptaki 10.Nie należy karmić kotów surowym lub niedogotowanym mięsem. 11.Regularnie odrobaczaj zwierzęta.