Wykonały: Katarzyna Bryła Karolina Drzymalska Kl. II ,,a” Mały Wóz i Wielki Wóz . Wykonały: Katarzyna Bryła Karolina Drzymalska Kl. II ,,a”

Co to jest gwiazda? Gwiazda to ciało niebieskie świecące dzięki wysokiej temperaturze utrzymywanej wskutek zachodzących przemian jądrowych, widoczne na sferze niebieskiej w postaci świetlistego punktu, z wyjątkiem Słońca, które mimo, że jest gwiazdą widać jako świecącą tarczę. Gwiazdy mają kształt zbliżony do kuli, zbudowane są głównie z wodoru i helu. Dokonywane są w nich reakcje termojądrowe, którym one zawdzięczają energię. Odległości od Ziemi do gwiazd są olbrzymie, najbliższa Ziemi Gwiazda Proxima Centauri jest tak odległa, że światło od niej do Ziemi biegnie około 4 lat z prędkością 300 000km/s. Najjaśniejszą gwiazdą jest Syriusz. Gwiazdy skupione są w galaktykach, które są nierównomiernie rozsiane we wszechświecie.

Co to jest gwiazdozbiór? Gwiazdozbiór (konstelacja)- umownie określony wycinek sfery niebieskiej z wszystkimi ciałami niebieskimi znajdującymi się w nim. Gwiazdy znajdujące się w jednym gwiazdozbiorze mogą być od siebie bardzo odległe, ale z Ziemi widać je mniej więcej w jednym kierunku. W starożytności nadano poszczególnym gwiazdozbiorom nazwy zwierząt, postaci mitologicznych.

Co to jest rok świetlny? Rok świetlny to miara odległości często stosowana w astronomii. Jest to odległość jaką pokonuje światło w próżni w ciągu jednego roku. W przeliczeniu na inne jednostki: 1 rok świetlny = 0,3066 pc = 63241 j.a. = 9,4607×1015 m Różne fakty: Około 8.3 minuty zajmuje światłu podróż ze Słońca do Ziemi Średnica Układu Słonecznego wynosi 11 godzin świetlnych. Najbliższa znana gwiazda, Proxima Centauri jest położona w odległości 4 lata świetlne od Układu Słonecznego. Średnica Drogi Mlecznej wynosi w przybliżeniu 100 000 lat świetlnych. Obserwowany wszechświat ma 13 700 000 000 lat świetlnych.

Zdjęcie Małego Wozu .

Mały Wóz Mały Wóz to konstelacja gwiezdna znana również pod nazwą Małej Niedźwiedzicy. MAŁA NIEDŹWIEDZICA - Ursa Minor (Mały Wóz) Mała Niedźwiedzica należy także do naszych północnych gwiazdozbiorów, widocznych przez cały rok. Zawiera w swym układzie bardzo popularną Gwiazdę Polarną. Jednak nie jest tak znana jak Wielka Niedźwiedzica. Znacznie różni się od niej - co prawda jej kształt przypomina wóz, ale jest wygięta w przeciwną stronę, a jej gwiazdy są słabiej widoczne. Najjaśniejsze są dwie ostatnie, na burcie wozu. Obok nich znajdujemy dwie słabiej świecące, tworzące drugą burtę i dalej dyszel wygięty w dół, zakończony jasną Gwiazdą Polarną.

Gwiazda Polarna Gwiazda Polarna, Gwiazda Biegunowa, Polaris to widoczna gołym okiem gwiazda położona najbliżej bieguna północnego nieba. Jest to najjaśniejsza gwiazda Małej Niedźwiedzicy (Małego Wozu). Gwiazda Polarna ma wielkość gwiazdową 1,97m. Na niebie można ją odnaleźć według przedstawionego poniżej schematu: Jak widać na tej animacji, Gwiazda Polarna niemal nie zmienia położenia w ciągu nocy. Dzięki temu była od wieków wykorzystywana do znajdowania kierunków świata (leży zawsze na północy).

Powrót

Zdjęcie Wielkiego Wozu .

Wielki Wóz Wielki Wóz to konstelacja gwiezdna znana również pod nazwą Wielkiej Niedźwiedzicy. WIELKA NIEDŹWIEDZICA - Ursa Maior (Wielki Wóz) Wielka Niedźwiedzica to chyba najbardziej znany gwiazdozbiór naszej (północnej) części nieba. Widoczny jest w Polsce przez cały rok, zmienia jedynie swoje położenie względem horyzontu, gdyż raz Wóz "stoi na kołach", innym razem wisi do góry kołami, potem "stoi na dyszlu" - zależnie od pory roku. Trzeba wyjaśnić, że Wóz to tylko część całej Niedźwiedzicy, od niego odchodzą jakby nogi Niedźwiedzicy, zakładając że dyszel to szyja i głowa, a wóz to jej korpus. Najłatwiej znaleźć go późnym latem na północno-zachodniej części nieba. W tym czasie jego jasne gwiazdy tworzą sylwetkę wozu stojącego nisko nad horyzontem. Widoczne są również pozostałe gwiazdy Niedźwiedzicy: odchodzące w dół przednie nogi i na przedłużeniu skrzyni zad i tylnie nogi niedźwiedzicy.

Pochodzenie nazw: Małej Niedźwiedzicy: Wielkiej Niedźwiedzicy: Według mitologii greckiej gwiazdozbiór przedstawia Arkasa - syna zamienionej w Wielką Niedźwiedzicę nimfy Kallisto i Zeusa. Małemu niedźwiadkowi zrobiło się bardzo smutno, kiedy patrzył, jak żeglarze nie mogą znaleźć drogi do domu i błąkają się po morzu. Wszedł na nieboskłon, aby pokazać im drogę ogonkiem. Mama (Wielka Niedźwiedzica) dołączyła do malca, aby się nim opiekować. W innych kulturach widziano w niej skrzydło Smoka. Siedem najjaśniejszych gwiazd nazywanych jest Małym Wozem. Nazwa gwiazdozbioru nawiązuje do greckiego mitu o uwiedzionej przez Zeusa nimfie Kallisto, która po śmierci z rąk Artemidy została przemieniona w niedźwiedzicę i umieszczona na niebie. Zazdrosna Hera uprosiła bogów, by niedźwiedzica nie mogła się kąpać w oceanie i przez cały czas bez odpoczynku wędrowała w kółko po niebie. Najjaśniejsze gwiazdy Wielkiej Niedźwiedzicy tworzą charakterystyczny i łatwy do odszukania na niebie układ Wielkiego Wozu (zwanego w niektórych krajach "Wielkim Rondlem"), którego "dyszel" jest jednocześnie "ogonem" niedźwiedzicy.

Alioth Najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest oddalona o około 81 lat świetlnych i jest gwiazdą zmienną o okresie zmienności 5,1 dnia. Masa tej gwiazdy sięga trzech mas Słońca, a średnica ok. 5,5 mln km. Świeci ona 108 razy jaśniej od naszej Dziennej Gwiazdy. Temperatura powierzchni wynosi 9400 K. Jest widoczna z terenu Polski przez cały rok. Położenie gwiazdy:

Powrót

Najjaśniejsze gwiazdy: Małej Niedźwiedzicy: Wielkiej Niedźwiedzicy: Gwiazda Polarna jest żółtym nadolbrzymem leżącym około 270 lat świetlnych od Ziemi. Kochab pomarańczowy olbrzym w odległości ok. 95 l.ś. Pherkad barwy niebiesko-białej, odległość od Ziemi 230 l.ś. δ UMi barwy niebiesko-białej, oddalona o 140 l.ś. ε UMi żółty olbrzym oddalony o 200 l.ś. ζ UMi barwy biało-niebieskiej, oddalona o 110 l.ś. η UMi barwy białej, oddalona o 91 l.ś. Najjaśniejszą gwiazdą w tym gwiazdozbiorze jest Alioth Dubhe Merak Phekida Megrez Benatnash ζ UMa, gwiazda wielokrotna.

Gwiazdozbiory sąsiadujące z Wielkim Wozem: Smoka (łac. Draco, dop. Draconis, skrót Dra) – konstelacja znana wielu starożytnym kulturom i przeważnie kojarzona z potworem reprezentującym siły chaosu, sprzeciwiające się uznanym bogom. Żyrafa (łac. Camelopardalis, dop. Camelopardalis, skrót Cam) zwana też Wielbłądem – gwiazdozbiór okołobiegunowy nieba północnego pomiędzy Gwiazdą Polarną a Woźnicą. Ryś (łac. Lynx, dop. Lyncis, skrót Lyn) – gwiazdozbiór wyróżniony w 1690 r. przez Jana Heweliusza, który nadał mu tę nazwę ze względu na oczy rysia, które musiałby posiadać obserwujący, aby ją odnaleźć.

. Mały Lew (łac. Leo Minor, dop. Leonis Minoris, skrót LMi) – niewielka i słabo widoczna konstelacja nieba północnego. Lew (łac. Leo, dop. Leonis, symbol , skrót Leo) to gwiazdozbiór zodiakalny identyfikowany z lwem, którego musiał pokonać Herakles aby wypełnić jedną ze swych dwunastu prac. Warkocz Bereniki (łac. Coma Berenices, dop. Comae Berenices, skrót Com) – gwiazdozbiór nieba północnego. Nazwany na cześć Bereniki, królowej Egiptu i żony Ptolemeusza, która przyrzekła złożyć swoje długie włosy w ofierze, jeśli jej mąż powróci zwycięsko z wojennej wyprawy do Azji. Po szczęśliwym powrocie Berenika dotrzymała obietnicy i ofiarowała włosy świątyni, jednak następnego dnia bogowie przenieśli je do gwiazd.

Psy Gończe (łac. Canes Venatici, dop Psy Gończe (łac. Canes Venatici, dop. Canum Venaticorum, skrót CVn) – gwiazdozbiór sąsiadujący z Wolarzem i wydzielony z Wielkiej Niedźwiedzicy przez Heweliusza w 1690, przedstawiający charty Wolarza atakujące niedźwiedzicę. Wolarz (łac. Boötes, dop. Boötis, skrót Boo) – jeden z wyraźnych gwiazdozbiorów nieba północnego. Przedstawia syna Jowisza i Kallisto, stworzonego podczas orki. Znajdujemy do niej odnośniki w Odysei Homera. Często określana była mianem kierującego niedźwiedziami ze względu na bliskość Wielkiej Niedźwiedzicy i Małej Niedźwiedzicy. W mitologii greckiej widziano tu także wilka Likaona, w żydowskiej - ujadającego psa. .

Gwiazdozbiory sąsiadujące z Małym Wozem: Cefeusz (łac. Cepheus, dop. Cephei, skrót Cep) – gwiazdozbiór znany w starożytności, przedstawia króla Etiopii, męża Kasjopei i ojca Andromedy, upamiętnionych sąsiednimi gwiazdozbiorami. Znajduje się na krawędzi Drogi Mlecznej i mimo że nie zawiera ciekawych obiektów takich jak jasne gromady gwiazd czy mgławice, obfituje w gwiazdy podwójne i zmienne. Żyrafa (łac. Camelopardalis, dop. Camelopardalis, skrót Cam) zwana też Wielbłądem – gwiazdozbiór okołobiegunowy nieba północnego pomiędzy Gwiazdą Polarną a Woźnicą.

Smok (łac. Draco, dop. Draconis, skrót Dra) – konstelacja znana wielu starożytnym kulturom i przeważnie kojarzona z potworem reprezentującym siły chaosu, sprzeciwiające się uznanym bogom. W Babilonii była to Tiamat, a w Grecji Argos (vel Ladon), smok pilnujący hesperyjskich jabłek, które zdobyć musiał Herakles w jednej ze swoich 12 prac. .

Bibliografia: Słownik szkolny- Jan Flis http://pl.wikipedia.org/wiki http://gosm.fm.interia.pl KONIEC