ALERGICZNY WYPRYSK KONTAKTOWY Michał Kurek Zakład Alergologii Klinicznej Pomorskiej Akademii Medycznej
Definicja rumieniowo-grudkowo-pęcherzykowe Pojęcie kliniczne zmiany skórne: rumieniowo-grudkowo-pęcherzykowe wielopostaciowość ewolucyjna złuszczanie powierzchni skóry W. Gliński, E. Rudzki: Alergologia dla lekarzy dermatologów. Czelej, Lublin 2002
WYPRYSKU / ZAPALENIA SKÓRY ZESPÓŁ ATOPOWEGO WYPRYSKU / ZAPALENIA SKÓRY Alergiczny Niealergiczny Związany z IgE Niezwiązany z IgE
DERMATITIS Other forms of dermatitis Eczema Contact dermatitis Wyprysk atopowy Nonallergic CD Wyprysk nieatopowy Allergic CD Johanson SGO et al: Revised nomenclature for allergy for global use: Report of the Nomenclature Review Commitee of the World Allergy Organization, October 2003. JACI 2004; 113: 832-836
Contact dermatitis Wyprysk z podrażnienia / toksyczny Niealergiczny Wyprysk kontaktowy Wyprysk z podrażnienia / toksyczny Alergiczny Niealergiczny Wyprysk potnicowy / dyshydrotyczny
Częste alergeny kontaktowe: uczulenia badanie przesiewowe Kobiety % Mężczyźni n = 4775 Fragrance Mix 8.8 Siarczan niklu 13.7 Balsam peruwiański 5.7 9.0 Dwuchromian potasu 5.1 Caine mix 4.4 Chlorek kobaltu 5.9 p-Fenylenodwuamina 4.3 Lanolina (alkohole) 4.7 3.6 4.1 Benzokaina 3.3 3.9 Formaldehyd 3.1 3.8 3.0 3.7 Siarczan neomycyny 3.4 Vioform 2.9 Kalafonia J. Ring. Angewandte Allergologie 1991. MMV Medizin Verlag, München
Rozpoznawanie alergicznego wyprysku kontaktowego ALERGIA ? Wywiad i badanie przedmiotowe Próby skórne Badania laboratoryjne Próby prowokacji ?
Postać wyprysku Źródła alergenów Wywiad i badanie przedmiotowe „kissing dermatitis”, kolczyk w uchu ?, kosmetyki żony ? Postać wyprysku Źródła alergenów Kontaktowy Biżuteria, kosmetyki, farby do włosów, leki Kontaktowy zawodowy Cement -nikiel, farby do włosów -p-fenylenodwuamina, guma -przyśpieszacze wulkanizacji Powietrzno-pochodny rolników Pyłki z rodziny Compositae jak: bylica, chryzantema, słonecznik seskwiterpeny przemysłowy Utwardzacz żywic epoksydowych trójetylenoczteroamina, akrylany, kleje (kalafonia) Białkowy IgE Kucharze, rzeźnicy, przemysł spożywczy: ryby, mięso, sok roślin
Próby skórne – standard EU
Test płatkowy: czułość i swoistość Wyniki fałszywie ujemne Wyniki fałszywie dodatnie 1. GKS – leczenie systemowe 2. GKS – leczenie miejscowe 3. Promieni UV – 4 tygodnie 1. Zespół „gniewnych pleców” 2. Reakcje toksyczne
Rozpoznawanie alergicznego wyprysku kontaktowego ALERGIA ? Wywiad i badanie przedmiotowe Próby skórne Badania laboratoryjne Próby prowokacji ?
Pokarmy zawierające naturalne składniki balsamu peruwiańskiego Źródło pochodzenia Pokarmy zawierające naturalne składniki balsamu peruwiańskiego Owoce cytrusowe -skóra Pomarańcza, mandarynka, cytryna, grapefruit Produkty przyprawiane esencjami zapachowymi Ciasta, cukierki, guma do żucia, lody, inne Produkty perfumowane Herbaty, tytoń i inne Syropy, tabletki, materiały medyczne Eugenol stosowany w stomatologii Przyprawiane napoje Cola i inne Przyprawy: cynamon, goździki, wanilia, curry) Produkty spożywcze zawierające przyprawy Veien NK et al. Contact Dermatitis 1985; 12: 104 - 107
Próby prowokacji doustnej – wyprysk krwiopochodny Inne naturalne składniki pożywienia Próby prowokacji doustnej – wyprysk krwiopochodny Pacjenci 22 chorych: wyprysk i test płatkowy (+) na Balsam peruwiański i / lub goździki, cynamon, wanilię, pieprz z Jamajki Metody DBPCFC z balsamem / przyprawami. Liczba zmian pęcherzykowych na dłoniach Wyniki Wzrost zmian na dłoniach od 30 – 280% Verum (+) placebo (-) 36% n = 8 Verum (+) placebo (+)14% n = 3 Verum (-) placebo (+) 5% n =1 Niinimäki A: Double-blind placebo-controlled peroral challenges in patients with delayed-type allergy to balsam of Peru. Contact Dermatitis 1995; 33: 78-83
Próby prowokacji doustnej – wyprysk krwiopochodny Siarczan niklu: 2.5, 5, 25 mg Sacch. lactis ad 0.25 g Chlorek kobaltu 1 mg Lactis ad. 0.25 g Dwuchromian potasu: 7 mg Sacch. Lactis ad. 0.25 g Häberle M: Zur Problematik diätetischer Empfhelungen bei Lebensmittelunverträglichkeiten. Lebensmittel-chemische und klinisch-praktische Aspekte bei peroraler Nickelsensibilisierung. Zbl Haut 1987; 153: 1 - 9
OSTRY, ROZLEGŁY, ROZSIANY PRZEWLEKŁY + LICHENIZACJA Leczenie wyprysku w zależności od parametrów klinicznych Rodzaj wyprysku LECZENIE Ogólne Zewnętrzne OSTRY, ROZLEGŁY, ROZSIANY Zapalenie ostre Kortykosteroidy H-1 blokery, Wapń Witamina C Kortykosteroidy - krem Sączenie Okłady: odkażające, ściągające, redukujące, kortykosteroidy - lotio Zakażenie wtórne Okłady odkażające, antybiotyki PRZEWLEKŁY + LICHENIZACJA Zmiany ograniczone H1 blokery Korytosteroidy – maść Maści z mocznikiem Zmiany rozległe Emolienty W. Gliński, E. Rudzki: Alergologia dla lekarzy dermatologów. Czelej, Lublin 2002
Zakład Alergologii Klinicznej Poradnia Alergologiczna SPSK 2 Aleja Powst. Wielkopolskich 72 70-111 Szczecin tel./ fax: +91 4661647 e-mail: allergy@sci.pam.szczecin.pl http://www.allerg.ams.edu.pl/