Kolonializm w XIX-XX wieku

Spis treści Definicja kolonializmu Rodzaje kolonializmu Przyczyny kolonializmu Państwa kolonizujące Skutki kolonializmu

Kolonializm Jest to określenie polityki państw rozwiniętych gospodarczo polegającej na utrzymywaniu w zależności politycznej i ekonomicznej krajów słabo rozwiniętych, wykorzystywaniu ich zasobów ludzkich i surowcowych. Początki kolonializmu wiążą się z okresem wielkich odkryć geograficznych przełomu XV i XVI wieku.

Rodzaje kolonializmu Dominium - termin określający stan prawny niektórych kolonii brytyjskich, wprowadzony w XIX w. Mogły one tworzyć własne rządy i parlamenty, bez możliwości prowadzenia polityki zagranicznej. Osobę króla angielskiego reprezentował gubernator. Obecnie dawne dominia brytyjskie są suwerennymi państwami. Protektorat - (z łac. protectio = 'osłona') - jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora). Protektorat zachowuje jako kraj niektóre swoje instytucje, rząd i administrację, ale znajduje się pod kontrolą obcego państwa, które prowadzi jego sprawy zewnętrzne np. politykę zagraniczną i gospodarczą.

Przyczyny kolonializmu przeludnienie obszarów wyżej rozwiniętych i dążenie do znalezienia nowych terenów osadnictwa poszukiwanie kruszców i surowców dążenie do zmonopolizowania handlu międzynarodowego w poszczególnych dziedzinach lub na pewnych obszarach w okresie uprzemysłowienia poszukiwanie rynków zbytu oraz terenów eksportu kapitału tworzenie baz wojskowych

Państwa kolonizatorskie Wielka Brytania Francja Niemcy Belgia Portugalia Włochy Hiszpania Stany Zjednoczone Japonia Rosja Turcja Holandia Dania

Wielka Brytania 1) Afryka: Egipt Sudan Nigeria Złote Wybrzeże Sierra Leone Togo Rodezja Beczuana Kraj Przylądkowy Brytyjska Afryka Wschodnia Uganda Somali Bryt. Wyspa Cypr Wyspa Sokotra 2) Azja i Oceania: Indie Oman Kuwejt Hadraumaut Birma Bhutan Płw. Malajski Wyspy Pn. Borneo, Cejlon Australia (d. od 1901) , Tasmania Nowa Zelandia Hongkong Liczne wyspy Oceanii 3) Kontynenty amerykańskie: Kanada (d. od 1867) Honduras Brytyjski Gujana Brytyjska Jamajka, Dominikana, W. Bahama, Bermudy, Barbados Falklandy

Francja 1) Afryka: Algieria Tunezja Senegal Wybrzeże Kości Słoniowej Mauretania Senegambia Gwinea Francuska Afryka Zachodnia Madagaskar Somali Francuskie 2) Azja i Oceania: Liczne porty w Indiach Kambodża Indochiny Francuskie 3) Kontynenty amerykańskie: Gujana Francuska Gwadelupa Martynika

Niemcy 1) Afryka: Kamerun Togo Niemiecka Afryka Wschodnia Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia 2) Azja i Oceania: Miasto Kiau-czou Wyspy Mariany Wyspy Karoliny Północna część Nowej Gwinei Wyspa Samoa

Belgia 1) Afryka: Kongo

Portugalia 1) Afryka: Angola Mozambik Gwinea Port. Wyspy Zielonego Przylądka Madera, Azory 2) Azja i Oceania: Liczne porty w Indiach (Goa) i Chinach (Makau) Timor Wschodni 3) Kontynenty Amerykańskie: Brazylia

Włochy 1) Afryka: Erytrea Somali Włoskie

Hiszpania 1) Afryka: Rio de Oro 2) Azja i Oceania: Filipiny, Karoliny, Mariany [później niemieckie] 3) Kontynenty Amerykańskie: Meksyk Pas Gwatemala-Kostaryka Wenezuela Kolumbia Ekwador Peru Boliwia Paragwaj Urugwaj Argentyna Chile Wyspy Kuba, Puerto Rico [później Stanów Zjednoczonych]

Stany Zjednoczone 1) Azja i Oceania: Filipiny Guam Aleuty 2) Kontynenty Amerykańskie: Alaska Stany Zjednoczone Ameryki Północnej

Japonia 1) Azja: Obecnie zajmowane wyspy Wyspa Formoza

Rosja 1) Azja: Mandżuria Rejony dzisiejszego Kazachstanu Sachalin 2) Kontynenty Amerykańskie: Alaska [do 1867]

Turcja (Imperium Osmańskie) 1) Afryka: Tunezja Trypolitania Egipt Zachodni pas Płw. Arabskiego

Holandia 1) Azja i Oceania: Holenderskie Indie Wschodnie (Sumatra, Jawa, Borneo, Zachodnia część Nowej Gwinei) 2) Kontynenty Amerykańskie: Gujana holenderska

Dania Grenlandia Islandia

Skutki kolonializmu {+} Wzrost poziomu cywilizacyjnego podbitych krajów (budowa linii kolejowych, szkół) {- } Ludność tubylcza zaczęła płacić podatki {- } Masowa produkcja wyrobów europejskich rujnowała miejscowe rzemiosło {- } Nasilały się ruchy wyzwoleńcze {- } Pomiędzy państwami europejskimi wybuchała rywalizacja {- } Tania żywność kolonialna spowodowała spadek cen żywności w Europie, a co za tym idzie nie opłacalność upraw na kontynencie europejskim