Macierzyństwo kobiet leczonych wcześniej z powodu raka piersi Maria Litwiniuk Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Główne problemy Czy ciąża jest możliwa po leczeniu raka piersi? Czy jest bezpieczna? Metody wspomaganego rozrodu Karmienie piersią po leczeniu raka piersi

Czy ciąża jest możliwa po leczeniu raka piersi? U większości młodych pacjentek stosuje się chemioterapię uzupełniającą Chemioterapia zawsze się łączy z dużym ryzykiem uszkodzenia gonad Ryzyko niepłodności zależy od rodzaju leków, czasu trwania leczenia i wieku pacjentki

Ryzyko niepłodności po chemioterapii uzupełniającej duże (>80%) – CMF, CEF, CAF x 6 u kobiet po 40. roku życia średnie – CMF, CEF, CAF x 6 u kobiet w wieku 30−39 lat AC x 4 u kobiet > 40 lat małe (<20%) – CMF, CEF, CAF x 6 u kobiet < 30 lat J Clin Oncol 2006; 24: 2917-2931

Ryzyko niepłodności po chemioterapii uzupełniającej bardzo małe – winkrystyna, metotrexat, fluorouracyl ryzyko nieznane – taksany, oxaliplatyna, irinotekan, przeciwciała monoklonalne, inhibitory kinazy tyrozynowej Lee SJ et al. J Clin Oncol 2006; 24: 2917-2931

Ciąża po leczeniu raka piersi Inne trudności: długotrwałe uzupełniające leczenie hormonalne uzupełniające leczenie Herceptyną obawa o dziedziczne skłonności do choroby

Bezpieczeństwo ciąży po leczeniu raka piesi Dostępne badania obejmują nieliczne grupy pacjentek Z oczywistych względów brak badań randomizowanych

Ryzyko śmierci z powodu raka piersi w zależności od późniejszej ciąży Badanie, rok Liczba pacjentów Ryzyko śmierci z powodu raka RR Velentgas, 1999 53 niezmienione 0,80 Gelber, 2001 137 zmniejszone 0,44 Kroman, 1997 173 0,55 Schoultz, 1995 50 0,48 Blakely, 2004 383 0,71 Mueller, 2003 438 0,54

Ochrona płodności w trakcie chemioterapii Uwzględnienie w planowaniu leczenia pragnienia pacjentki, by zachować płodność Stosowanie w trakcie chemioterapii analogów LH RH

Ochrona płodności w trakcie chemioterapii 30 pacjentek, oceniano 29 goserelin podawany typowo przed i w trakcie chemioterapii leczenie – schemat CEF po roku miesiączki u 72% pacjentek 94% < 40. roku życia 42% > 40. roku życia Del Mastro et al. Ann Oncol 2006 17(1):74-78

Ochrona płodności w trakcie chemioterapii − analogii LH-RH Inne badania Fox 24 pt., 96% skuteczności Recchia 100 pt., 67% skuteczności Urruticoechea 30 pt., 93% skuteczności Badania kliniczne SWOG 0230 ER(-), PgR(-) PROMISE ER(+) i ER(-)

Ochrona płodności w trakcie chemioterapii Rekomendacje ASCO traktują stosowanie analogów LH-RH w celu ochrony płodności jako terapię eksperymentalną Szczególne wątpliwości dotyczą pacjentek ER(+) i PgR(+)

Przeżycia bez nawrotu choroby w zależności od obecności lub braku miesiączki po roku od zakończenia chemioterapii Eur J Cancer. 1998 ;34(5):632-40.

Techniki wspomaganego rozrodu Zamrażanie embrionów procedura znana i sprawdzona u zdrowych kobiet wady: konieczna stymulacja hormonalna przez 10−14 dni od początku cyklu menstruacyjnego konieczny partner lub dawca nasienia koszty

Zapłodnienie in vitro możliwe jest pobranie oocytu bez stymulacji hormonalnej można przeprowadzić stymulację, stosując: FSH + tamoksyfen FSH + letrozol

Techniki wspomaganego rozrodu Zamrażanie oocytów zaleta: bez konieczności posiadania partnera wady: procedura eksperymentalna konieczna stymulacja hormonalna przez 10-14 dni od początku cyklu menstruacyjnego koszt

Techniki wspomaganego rozrodu Zamrożenie tkanki jajnika zaleta: bez konieczności posiadania partnera, bez konieczności stymulacji hormonalnej wady: procedura eksperymentalna koszt

Techniki wspomaganego rozrodu Zamrożenie tkanki jajnika obawa o retransplantację komórek nowotworowych u młodych kobiet dominuje inwazyjny rak przewodowy, który stosunkowo rzadko daje przerzuty do jajników

Karmienie piersią po leczeniu raka piersi nie ma przeciwwskazań do karmienia zdrową piersią opisywano przypadek pacjentki, która po leczeniu oszczędzającym przez 4 miesiące karmiła dziecko napromienianą wcześniej piersią Higgins S. Cancer 1994; 73: 2175-80

Jakie informacje należy przekazać pacjentkom? W przeprowadzonych badaniach nie stwierdzono wzrostu ryzyka nawrotu raka piersi u pacjentek, które po zakończeniu leczenia zaszły w ciążę Nie ma również pewnych dowodów, że jest to absolutnie bezpieczne

Jakie informacje należy przekazać pacjentkom? Wydaje się rozsądne, by odczekać 2 lata po zakończeniu leczenia Przerwanie ciąży nie poprawia rokowania Po leczeniu raka raka piersi można karmić dziecko zdrową piersią

Jakie informacje należy przekazać pacjentkom? Zgodnie z rekomendacjami ASCO techniki wspomaganego rozrodu, poza zapłodnieniem in vitro, należy traktować jako eksperymentalne Nie stwierdzono zwiększonego ryzyka wad wrodzonych u dzieci matek leczonych wcześniej z powodu raka piersi

Jakie informacje należy przekazać pacjentkom? Adopcja to również macierzyństwo!