Zanieczyszczenia powietrza V Wrocławski Konkurs Biologiczny „Zdrowy człowiek w zdrowym środowisku” Organizowany przez Gimnazjum nr 14 we Wrocławiu

Według Światowej Organizacji zdrowia (WHO) - Każdego roku na skutek wdychania zanieczyszczonego powietrza na całym świecie umierają 2 miliony ludzi. - W 2008 roku z powodu smogu w miastach odnotowano 1.3 miliona przedwczesnych zgonów. - W ciągu zaledwie 4 lat liczba zgonów z powodu zanieczyszczeń powietrza wzrosła o prawie połowę.

Najlepszą jakość ma powietrze prawie całkowicie pozbawione pyłów i gazów, ale takiego powietrza można szukać ze świeczką. Dlatego WHO ustanowiła normę stężenia pyłu zawieszonego (PM10), która w skali roku wynosi 18 µm/m3.

Pył zawieszony PM10 i PM2.5 Pył zawieszony składa się z mieszaniny cząstek organicznych i nieorganicznych zawieszonych w powietrzu. Pył może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne np. benzo/a/piren, metale ciężkie oraz dioksyny i furany.

Benzopiren-Występuje w dymie m. in Benzopiren-Występuje w dymie m.in. w dymie palonych papierosów, smogu, powstającemu wskutek spalania śmieci (najczęściej tworzyw sztucznych). Stężenie benzopirenów w powietrzu jest jednym z parametrów oceny jakości powietrza. Z powodu obecności w dymie, benzopireny dostają się do żywności podczas wędzenia potraw. Są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna i wszelkich substancji. Powstają między innymi jako produkt uboczny przy produkcji niektórych herbicydów. Dioksyny Furany

Pyły zawieszone Pył PM10 zawiera cząsteczki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów. Pył PM2.5 zawiera cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2.5 mikrometra. Pyły te absorbowane są w górnych drogach oddechowych i oskrzelach. Inhalowane do płuc mogą powodować kaszel, trudności w oddychaniu, zadyszkę. Przyczyniają się do zwiększenia zagrożenia infekcjami układu oddechowego, zaostrzeń objawów astmy, kataru siennego i zapalenia spojówek. Drobne frakcje pyłów mogą przenikać do układu krwionośnego wpływając na przebieg chorób serca- nadciśnienie, zawał.

Kraje o najbardziej skażonym powietrzu Bośnia i Hercegowina – 117 µm/m3. Macedonia, Bułgaria, Grecja Mongolia najbardziej zanieczyszczony kraj na świecie – 279 µm/m3. Botswana Pakistan Senegal Arabia Saudyjska

Kraje o najczystszym powietrzu Estonia - 11 µm/m3. Mauritius Kanada Australia Nowa Zelandia

Tylko w 12 krajach Europy norma zanieczyszczeń powietrza nie jest przekraczana: Estonia Irlandia Luksemburg Monako Finlandia San Marino

Krakowie Rybniku Nowym Sączu Zabrzu Polska znajduje się na 20 miejscu najbardziej skażonych państw w Europie - 33 µm/m3. Najgorszą jakość powietrza odnotowano w: Krakowie Rybniku Nowym Sączu Zabrzu

Dolny Śląsk W 2012 roku nasze województwo znalazło się na 4 miejscu w Polsce pod względem emisji pyłów i zanieczyszczeń gazowych. 146 zakładów ujętych jest jako szczególnie uciążliwych dla czystości powietrza. Największy udział w emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych stanowiły procesy spalania paliw, które były przyczyną ok. 90% emisji gazów ( SO2 i NO2 ) i ok. 70% pyłów.

Dolny Śląsk Wśród zakładów przemysłowych o największej emisji do powietrza liderem jest: PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA – oddział Elektrownia Turów w Bogatyni oraz: Elektrociepłownia „ Wrocław ” i „ Czechnica ”, Elektrociepłownia w Lubinie i Polkowicach. Zakłady przemysłowe: KGHM Polska Miedź SA, Cersanit III SA w Wałbrzychu, Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze „ Victoria ” SA

Niski poziom zanieczyszczeń dwutlenkiem siarki. Oceniając jakość powietrza na terenie Dolnego Śląska na podstawie pomiarów prowadzonych w latach 2004-20013, podkreślić należy niewielkie zróżnicowanie poziomów stężeń w analizowanym okresie oraz: Niski poziom zanieczyszczeń dwutlenkiem siarki. Średni poziom stężeń dwutlenku azotu. Wysoki poziom zanieczyszczeń powietrza pyłem zawieszonym PM10 i PM 2.5. Ponadnormatywny poziom zanieczyszczeń powietrza arsenem na obszarze Głogowa, Polkowic i Legnicy.

Największy wpływ na występowanie przekroczeń standardów jakości powietrza ma emisja z sektora komunalnego i mieszkaniowego – tzw.” niska emisja” oraz transport drogowy. O skali problemu świadczą bardzo duże różnice zanieczyszczeń miedzy okresem letnim i zimowym, szczególnie w centrach miast o starej zabudowie i indywidualnym systemie grzejnym – stare piece węglowe,

Głównym paliwem wykorzystywanym na terenie Dolnego Śląska jest węgiel kamienny i brunatny. Udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej stanowił w 2012 roku 6.6 %, z czego ok. 19 % energii wytwarzanych było w elektrowniach wodnych. Na Dolnym Śląsku działają 123 instalacje wytwarzające energie ze źródeł odnawialnych o łącznej mocy 138 098 MW.

Działania podejmowane w celu poprawy jakości powietrza Modernizacja instalacji oczyszczania spalin Inwestycje mające na celu zmniejszenie zużycia energii Modernizacja linii technologicznych Realizacja programów ochrony powietrza mająca na celu ograniczenie „emisji niskiej” z sektora mieszkaniowo-komunalnego. Przebudowa i remont odcinków dróg, budowa obwodnic np. Wrocławia, Nowej Rudy, Szczawna Zdrój, Świdnicy czy Dobroszyc.

Ograniczenie „niskiej emisji: Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej – szkół i przedszkoli. Podłączania budynków do sieci ciepłowniczej Wymiana systemów grzewczych. W powiecie legnickim zlikwidowano 174 piece węglowe, w kłodzkim 83 a w polkowickim 30.

Zanieczyszczenia powietrza we Wrocławiu 40 tys. Mieszkań opalanych jest starymi piecami węglowymi. Spalany jest najtańszy opał ekogroszek a nawet zwykłe śmieci czego efektem jest zwiększone zanieczyszczenie powietrza. Korki komunikacyjne – przekroczone normy NO2 i pyłów odnotowuje się przy głównych szlakach komunikacyjnych- wzdłuż ulicy Legnickiej, Krzywoustego, w ścisłym centrum, czy na węźle Bielany.

Program likwidacji piecy węglowych we Wrocławiu 4 mln złotych na dofinansowanie wymiany piecy węglowych na elektryczne, gaz lub podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej. Dofinansowanie w wysokości 70% kosztów dostało 309 wrocławskich rodzin. Zainteresowanych było 441 rodzin. Akcja dofinansowania będzie powtórzona w 2018 roku.

Monitoring zanieczyszczeń powietrza We Wrocławiu działają trzy automatyczne stacje, w których jest oceniana jakość powietrza, na: Karłowicach Krzykach Swojszycach

WIOŚ –Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Na stronie internetowej ośrodka podawane są aktualne informacje o stanie powietrza we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku. Podawane są także działania zapobiegawcze dla mieszkańców, jak np. ograniczenie aktywności na powietrzu czy pozostanie w domu, zalecane korzystanie z komunikacji miejskiej.

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka Substancje toksyczne po pochłonięciu przez organizm człowieka mogą być magazynowane w płynach ustrojowych, tkankach miękkich i w tkankach twardych. W efekcie magazynowania wtedy, gdy szybkość procesów pochłaniania jest większa od szybkości usuwania substancji z organizmu może dojść do kumulacji toksyn w organizmie. Zatrucie toksynami powoduje następujące skutki: Ołów - efekt chroniczny: - ołów może zostać wprowadzony do organizmu poprzez oddychanie i konsumpcję - powoduje osłabienie funkcji nerek, degradację hemoglobiny we krwi, zmiany w komórkach układu nerwowego - przedostaje się do płynów ustrojowych - krew rozprowadza ołów do tkanek miękkich i kości w wyniku czego następuje akumulacja ołowiu w kościach - ołów może być usuwany z organizmu z moczem, krwią, potem i włosami. Tlenek węgla - efekt ostry: - wprowadzany do krwiobiegu w wyniku oddychania - powoduje redukcję czynnych cząstek hemoglobiny we krwi i osłabia możliwości wymiany gazowej organizmu. Tlenki azotu (wzrost podatności układu oddechowego na patogeny) Ozon (osłabienie wydolności układu oddechowego: kaszel, trudności oddychania, ataki astmy) Amoniak, aldehydy i PAN (podrażnienie wilgotnych części organizmu takich jak oczy i usta) Dwutlenek siarki i pyły (wzrost ryzyka chronicznych i ostrych schorzeń układu oddechowego)  

Wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka Określenie ujemnego wpływu zanieczyszczeń powietrza na organizm człowieka jest zagadnieniem bardzo złożonym, zależy bowiem od wielu czynników, jak: wiek, indywidualna odporność organizmu, warunki klimatyczne, stężenie i czas oddziaływania zanieczyszczeń. W celu oceny wpływu zanieczyszczonego powietrza na organizmy prowadzi się badania biologiczne ludzi, zwierząt, roślin oraz badania statystyczne dotyczące występowania chorób. W wyniku badań i obserwacji stwierdzono, że niektóre choroby lub dolegliwości ludzi mogą być związane z oddziaływaniem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Do schorzeń takich należą: •choroby układu oddechowego: zapalenie błony śluzowej jamy nosowej, gardła, oskrzeli, nowotwory płuc •zaburzenia centralnego układu nerwowego: bezsenność, bóle głowy, złe samopoczucie •choroby oczu, zapalenie spojówek oka •reakcje alergiczne ustroju •zaburzenia w układzie krążenia, choroby serca