INSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Dominika Milczarek Wykład 1 Wiedza o instytucjach w nauczaniu ekonomii

Informacje wstępne Dyżur: środa s Egzamin: pytania otwarte i wielokrotnego wyboru (80% wspólne)

Tematy wykładów: 1.Wiedza o instytucjach w nauczaniu ekonomii 2.System ekonomiczny jako zbiór instytucji 3.Pojęcie instytucji i cechy instytucjonalizmu 4.Nowa instytucjonalna ekonomia 5.Ekonomiczna teoria kontraktu 6.Prawa własności i ich znaczenie w gospodarce 7.Teoria agencji 8.Koncepcje przedsiębiorstwa i przedsiębiorczości 9.Teoria wyboru publicznego 10.Struktury instytucjonalne integracji europejskiej

Wiedza o instytucjach Nauki ścisłe i nauki humanistyczne a ekonomia, Ewolucja ekonomii: od filozofii gospodarowania do nauki praktycznej, Podejście do problemu instytucji w głównym nurcie ekonomii, Znaczenie instytucji w gospodarowaniu i w teorii ekonomii.

Podstawowe definicje Instytucje to reguły gry w społeczeństwie lub, bardziej formalnie, to społecznie stworzone ograniczenia, które kształtują ludzkie interakcje (North 1990).

Podstawowe definicje (cd.) Prawa własności (property rights) to: społecznie usankcjonowane relacje między ludźmi odnoszące się do korzystania z zasobów, prawa lub władza pozwalająca na –konsumowanie, –otrzymywanie dochodu oraz –przekazywanie danej własności.

Podstawowe definicje (cd.) Koszty transakcji to koszty zawarcia i wykonania kontraktu. Obejmują m.in.: – Koszty poszukiwania informacji; – Koszty negocjacji; – Koszty monitorowania stron kontraktu; – Koszty wyegzekwowania kontraktu; – Koszty ochrony uprawnień własnościowych.

Instytucje w głównym nurcie ekonomii Założenie o stałości lub zewnętrznym charakterze instytucji; Dążenie do przekształcenia ekonomii w naukę ścisłą (sformalizowaną); Traktowanie teorii ekonomii jako uniwersalnej logiki gospodarowania, pasującej do wszystkich gospodarek i różnych społeczeństw;

Instytucje w głównym nurcie ekonomii (cd.) Ekonomizacja jako zasada zachowań ludzkich w różnych dziedzinach życia Podejście Gary Beckera (Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, PWN 1990): Maksymalizujący charakter zachowań, Racjonalność, Stałość preferencji. np. teoria małżeństwa.

Kilka pytań Dlaczego jedne kraje rozwijają się szybciej od innych? Jakie czynniki determinują kształt reform w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i byłego ZSRR? Jak szybko można przejść od gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki rynkowej? Dlaczego używamy klawiatury QWERTY?

Problematyka instytucjonalna w ekonomii Wzrost zainteresowania wynikający m.in. z: niedoskonałości modelu neoklasycznego w wyjaśnianiu wpływu różnych rozwiązań instytucjonalnych na rozwój i wzrost ekonomiczny; sprzeczności pomiędzy prognozami modelu neoklasycznego a obserwacjami dotyczącymi kooperacji pomiędzy agentami; problemów związanych z badaniem transformacji krajów postkomunistycznych.

Nurty ekonomii uwzględniające instytucje 1.Instytucjonalizm (klasyczny instytucjonalizm amerykański) 2.Nowa instytucjonalna ekonomia Ekonomia praw własności Ekonomia kosztów transakcji Teoria agencji Teoria kontraktu Nowa historia gospodarcza Nowa teoria firmy

Nurty ekonomii uwzględniające instytucje (cd.) 3.Teoria wyboru publicznego (ekonomiczna teoria polityki) 4.Teoria organizacji 5.Ekonomia ewolucyjna 6.Prawo i ekonomia (ekonomiczna teoria prawa) 7.Nowa ekonomia polityczna 8.Socjoekonomia